(Vervolg-Suite)

PROJET DE LOI PORTANT MODERNISATION DE LA SÉCURITÉ SOCIALE ET ASSURANT LA VIABILITÉ DES RÉGIMES LÉGAUX DES PENSIONS

Vote

WETSONTWERP TOT MODERNISERING VAN DE SOCIALE ZEKERHEID EN TOT VRIJWARING VAN DE LEEFBAARHEID VAN DE WETTELIJKE PENSIOENSTELSELS

Stemming

M. le Président. ­ Mesdames, messieurs, nous devons nous prononcer maintenant sur l'ensemble du projet de loi portant modernisation de la sécurité sociale et assurant la viabilité des régimes légaux des pensions.

Wij moeten ons nu uitspreken over het geheel van het wetsontwerp tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels.

Étant donné le nombre important de membres qui souhaitent intervenir pour une explication de vote, je tiens à rappeler que le temps de parole est limité à deux minutes.

Het woord is aan mevrouw de Bethune voor een stemverklaring.

Mevrouw de Bethune (CVP). ­ Mijnheer de Voorzitter, vooraleer de kaderwet tot modernisering van de sociale zekerheid goed te keuren, wil ik namens de vrouwelijke senatoren van de CVP-fractie, Bea Cantillon, Erika Thijs en mezelf, erop wijzen dat het aanvaarden van het beginsel van de gelijkberechtiging van vrouwen en mannen in de pensioenen een historisch moment is in de stapsgewijze maatschappelijke evolutie naar gelijke kansen.

Wij willen ook benadrukken dat het geen vanzelfsprekendheid is om de enige wettelijke en maatschappelijke ongelijkheid ten voordele van vrouwen ongedaan te maken wanneer er ook nog vandaag nog zovele feitelijke ongelijkheden ten nadele van vrouwen bestaan, die positieve maatregelen ten voordele van vrouwen in die sector blijven legitimeren. Deze gelijkberechtiging is een maatregel die zwaar zal wegen op de vrouwelijke bevolking.

Wij gaan akkoord met het principe van de gelijke behandeling, maar wij stellen unaniem en ondubbelzinnig dat deze geen nieuwe discriminatie ten laste van vrouwen tot gevolg mag hebben en dat wij niet zullen aanvaarden dat de hervormingsplannen in de pensioenen op de rug van de vrouwen worden genomen.

Daarom formuleren wij een aantal belangrijke voorwaarden en roepen wij de Regering op om deze consequent op te nemen in de uitvoeringsbesluiten, die we ook op deze basis zullen evalueren.

Ik verwijs hierbij naar het unaniem advies van het Adviescomité voor gelijke kansen aan de Senaat.

Essentieel is dat ten eerste de overgang naar gelijkberechtiging gespreid wordt over een lange overgangsperiode en ten tweede dat er specifieke corrigerende maatregelen ten voordele van vrouwen worden genomen om de juridische en feitelijke ongelijkheid uit het verleden weg te werken, enerzijds om de lagere lonen voor vrouwen te compenseren, anderzijds om de onvolledige loopbanen van vrouwen te corrigeren.

Wij rekenen erop dat de Regering ter zake haar verantwoordelijkheid neemt.

M. le Président. ­ La parole est à Mme Bribosia pour une explication de vote.

Mme Bribosia-Picard (PSC). ­ Monsieur le Président, je m'exprimerai non seulement en mon nom mais au nom du groupe PSC et, plus particulièrement, au nom des sénatrices Magdeleine Willame, Andrée Delcourt et Joëlle Milquet.

Les sénatrices se sont prononcées unanimement au sein du Comité d'avis pour l'égalité des chances entre les femmes et les hommes en faveur de l'égalisation progressive du mode de calcul des pensions entre les hommes et les femmes.

Cette réforme risque d'être défavorable aux femmes. C'est pourquoi, avant qu'elle soit engagée, nous formulons trois conditions importantes.

D'abord, le passage vers l'égalité doit s'étendre sur une longue période transitoire et il existe plusieurs façons d'y parvenir.

Ensuite, la réforme doit tenir compte, de façon spécifique, des inégalités de salaire et de carrière entre les hommes et les femmes. Par voie de conséquence, nous estimons que des facteurs de correction spécifiques aux femmes doivent intervenir dans le calcul de leur pension pour rendre cette réforme équilibrée et équitable. Ici aussi, plusieurs techniques peuvent être utilisées.

Enfin, en toutes hypothèses, les femmes ne peuvent pas porter seules la plus grande part des économies en matière de pension. Nous demandons à ce sujet qu'un rapport chiffré sur les économies réalisées grâce aux différentes mesures qui seront prises accompagne l'arrêté d'application de la réforme. (Applaudissements.)

De Voorzitter. ­ Het woord is aan mevrouw Maximus voor een stemverklaring.

Mevrouw Maximus (SP). ­ Mijnheer de Voorzitter, ik sluit mij volledig aan bij het advies van het Adviescomité voor gelijke kansen. Francy Van der Wildt, Paula Sémer, Nadia Merchiers en ikzelf zullen, samen met de andere leden van onze fractie natuurlijk, het ontwerp goedkeuren omdat de Regering als uitgangspunt voor de pensioenhervorming de gelijkberechtiging tussen mannen en vrouwen in alle takken van de sociale zekerheid waarborgt. Wij vertrouwen er ook op dat de Regering die hier gedurende bijna vier uur en een half geluisterd heeft naar tien vrouwelijke spreeksters die, eenduidig, zonder ook maar op één punt af te wijken van het advies, dezelfde stelling verdedigden, daaruit de nodige politieke conclusies trekt. Wij kunnen ons moeilijk inbeelden dat de Regering daar geen rekening mee zal houden. (Applaus.)

De Voorzitter. ­ Het woord is aan de heer Coene voor een stemverklaring.

De heer Coene (VLD). ­ Mijnheer de Voorzitter, de VLD zal tegen het ontwerp van wet tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaarheid van de wettelijke pensioenstelsels stemmen omdat de vlag de lading helemaal niet dekt.

In het ontwerp is geen enkele aanzet tot de hervorming en modernisering van de sociale zekerheid. De eerste aanzet zou er moeten in bestaan een algemene uitgavennorm op te nemen teneinde tot een beheersing van de uitgaven te komen. Maar zelfs dat zit er niet in.

De leefbaarheid van het wettelijke pensioenstelsel vrijwaren, betekent voor mij dat men de koopkracht vrijwaart. Maar met dit ontwerp wordt de koopkracht van de pensioenen in de toekomst helemaal niet gewaarborgd. Integendeel. Het ontwerp is de aanzet tot een systeem van basispensioen. Het gaat helemaal in tegen de ontwikkelingen die men zou kunnen verwachten om de sociale zekerheid te hervormen en te vernieuwen.

Wij sluiten ons ook aan bij degenen die vinden dat de gelijkschakeling van de pensioenen van mannen en vrouwen een te belangrijk onderwerp is om met volmachtenwetten te regelen. Er moet eerst een belangrijk debat in deze instelling worden gevoerd, alvorens ter zake beslissingen te nemen. (Applaus.)

M. le Président. ­ La parole est à Mme Dardenne pour une explication de vote.

Mme Dardenne (Écolo). ­ Monsieur le Président, Mme Dua et moi-même ne voudrions pas que, sous prétexte d'égalité, la présente réforme des pensions constitue une régression sociale de plus pour les femmes. Avant de procéder à cette réforme, il convient de régler la question de l'égalité des salaires entre hommes et femmes ainsi que le problème de la différence de leurs carrières, notamment en ce qui concerne la durée.

À nos yeux, des mesures spécifiques visant à corriger ces inégalités sont indispensables car il n'est pas question que les femmes fassent presque uniquement les frais des économies à réaliser en matière de pension.

Dans ce débat, il me semble que les femmes ont fait preuve d'une culture politique différente. J'ose espérer que, dans la suite des événements, les déclarations seront suivies d'effets. Puisque nous fonctionnons dans un système majorité-opposition, nous verrons quelle attitude les dames de la majorité adopteront à ce sujet. (Applaudissements.)

De Voorzitter. ­ Het woord is aan de heer Anciaux voor een stemverklaring.

De heer Anciaux (VU). ­ Mijnheer de Voorzitter, in naam van alle bezorgde vrouwen in Vlaanderen, maar vooral in naam van de Volksunie leg ik er de nadruk op dat wij tegen deze kaderwetten zullen stemmen, om tal van redenen, niet omdat wij tegen de doelstellingen voor een betere en moderne sociale zekerheid, meer tewerkstelling of een werkelijke toetreding tot een politiek Europa zijn, maar wel omdat deze methode om met de kaderwetten te werken een aanfluiting is van de democratie.

Wij stemmen niet tegen om de redenen die de Vice-Eerste minister daarnet heeft aangehaald. Zijn uiteenzetting was goed, en heeft mij politiek ontroerd. Hij ging echter niet over het invullen van een blanco cheque, wat deze kaderwetten wel vragen. Deze kaderwetten leiden ons parlementsleden naar veertien maanden vakantie waarin de Regering kan doen wat ze wil. Dat kunnen wij niet aanvaarden.

De ingrepen die nu mogelijk worden gemaakt, zijn te belangrijk om er geen werkelijke parlementaire controle op toe te passen. Daarom zal de Volksunie de kaderwetten niet goedkeuren.

De Voorzitter. ­ Het woord is aan de heer Van Hauthem voor een stemverklaring.

De heer Van Hauthem (Vl. Bl.). ­ Mijnheer de Voorzitter, naar aanleiding van de bespreking van deze kaderwetten hebben wij ons afgevraagd waarom volmachten nodig waren om de sociale zekerheid te moderniseren. Van Vlaamse zijde kregen wij geen antwoord, aangezien mevrouw Cantillon verklaarde dat het met de sociale zekerheid eigenlijk niet zo slecht gesteld is en dat geen ingrijpende maatregelen nodig zijn om het stelsel te behouden.

Wij hebben het antwoord wel gekregen van de Franstalige meerderheidspartijen. De modernisering van de sociale zekerheid zou de ideale gelegenheid zijn geweest om het debat over de transfers en over de gehele of gedeeltelijke splitsing van de sociale zekerheid te voeren. Dat debat dient echter in de kiem te worden gesmoord want de Regering vertrouwt haar meerderheid niet. Deze volmachtenwet dient bijgevolg enkel om de Belgische constructie overeind te houden ten behoeve van Wallonië, dat zich daarmee verzekerd ziet van verdere inning van alimentatie. Dit is een grof staaltje van necrophilie op een Belgisch lijk in ontbinding.

Leden van de PS en van de PSC, doe zo voort. Hiermee brengt u het spookbeeld van de boedelscheiding volgens Tsjechoslovaaks model veel dichterbij dan wij ooit durfden hopen : een boedelscheiding is, niet principieel maar pragmatisch, de enig overblijvende keuze om uit de impasse te geraken. Doe dus zo voort en u maakt van Guy Verhofstadt een tweede Vladslav Klaus. Doe zo voort en de Staat overleeft deze eeuw niet.

In die zin zijn wij u in feite dankbaar, want u geeft ons separatisten het ultieme wapen waarmee wij u zullen bestrijden. (Applaus.)

M. le Président . ­ La parole est à M. Foret pour une explication de vote.

M. Foret (PRL-FDF). ­ Monsieur le Président, je voudrais dire à nouveau que le groupe PRL-FDF votera catégoriquement contre les trois projets de loi qui nous sont proposés.

En effet, ceux-ci visent à confisquer le pouvoir constitutionnel des deux Chambres du Parlement dans des conditions que les circonstances actuelles ne justifient ni en droit ni en fait. Le Gouvernement confond manifestement l'urgence avec l'inertie et l'inefficacité qui furent continuellement les siennes pendant ses huit années d'occupation du pouvoir.

Au terme de ce long débat qui a duré 111 heures ­ 77 heures en commission et 34 heures en séance plénière ­ nous avons relevé un certain nombre d'éléments positifs. Ainsi, nous avons tenté de démontrer clairement à l'opinion publique les caractéristiques de notre style parlementaire sénatorial fait de pondération, de modération et de réflexion constructive. Malheureusement, le négatif a aussi été mis en évidence. Certes, nous avons eu un débat mais très peu de dialogue tant la majorité fut, par réflexe, mesquinement partisane, totalement sourde et insensible, même aux tentatives d'amélioration juridique des textes qui nous étaient soumis. C'est bien regrettable. Cette attitude constitue une négation de l'exercice parlementaire.

En ce qui concerne mon groupe, je pense que nous avons fait la démonstration, tant sur le fond que sur la forme, de notre sens des responsabilités : aucun amendement surnuméraire, aucun discours dilatoire ne peuvent nous être imputés. Nous l'avions annoncé; nous nous y sommes tenus.

Monsieur le Président, nous avons choisi la date de début de nos vacances parlementaires; le Gouvernement a décidé de fixer lui-même, à notre place, la date de leur fin. Nos vacances se prolongeront donc, malgré nous. En somme, pendant quinze mois, le Gouvernement se met au régime des travaux forcés et pour être sûr que nous ne l'en délivrerons pas, il nous met au régime des vacances forcées. C'est ainsi que M. Dehaene conçoit sans doute l'équité. Il est bien le seul à y croire. Pour nous, libéraux, toute forme de naïveté politique nous a quittés : nous continuerons donc à surveiller attentivement les actions erratiques d'un Gouvernement en quête d'une impossible réhabilitation. (Applaudissements.)

M. le Président . ­ La parole est à Mme Cornet d'Elzius pour une explication de vote.

Mme Cornet d'Elzius (PRL-FDF). ­ Monsieur le Président, je souscris aux trois principes qui ont été évoqués par mes collègues sénatrices. Cependant, mon attitude sera cohérente. Je voterai contre les lois-cadres. Les sénatrices de la majorité se donnent bonne conscience alors qu'elles vont voter des lois qui consacrent des principes qu'elles auraient pu amender dans le sens souhaité. (Applaudissements.)

M. le Président . ­ La parole est à Mme Lizin pour une explication de vote.

Mme Lizin (PS). ­ Monsieur le Président, les femmes sénatrices ont pris conscience de la force de leur solidarité, même si elles sont minoritaires dans cette assemblée. La force de cette solidarité va à l'inverse du séparatisme. Cette force est numériquement visible et mesurable. Par leur seule volonté, les femmes sénatrices ont placé au centre du débat ce qu'elles avaient choisi : les pensions et la réforme.

Théoriquement, nous pourrions faire échouer les lois-cadres mais nous avons décidé, ensemble ­ même s'il en coûte à une option personnelle ­ de ne pas agir ainsi afin de pouvoir ­ et je me tourne vers les ministres ­ veiller ensemble aux arrêtés d'application.

Les femmes socialistes sont solidaires sur trois points importants et elles rappelleront à M. Colla sa promesse de mettre la rétroactivité entre parenthèses.

La période de transition sera longue et le mode de calcul doit être progressif et équilibré entre hommes et femmes.

Si les lois-cadres sont adoptées aujourd'hui, c'est parce que les femmes sénatrices de la majorité les voteront, le Gouvernement doit se le rappeler. Elles lui demanderont des comptes au Sénat, ensemble, à la rentrée. Dans ce cas ce ne sera pas big brother is watching you mais twelve sisters are watching you. (Applaudissements.)

M. le Président. ­ Nous passons au vote.

Wij gaan over tot de stemming.

­ Il est procédé au vote nominatif.

Er wordt tot naamstemming overgegaan.

64 membres sont présents.

64 leden zijn aanwezig.

37 votent oui.

37 stemmen ja.

27 votent non.

27 stemmen neen.

En conséquence, le projet de loi est adopté.

Derhalve is het wetsontwerp aangenomen.

Étant donné que le Sénat a adopté ce projet sans modification, il est censé avoir décidé de ne pas l'amender. Le projet sera transmis à la Chambre des représentants en vue de la sanction royale.

Aangezien wij dit ontwerp ongewijzigd hebben aangenomen, wordt de Senaat geacht beslist te hebben dit wetsontwerp niet te amenderen. Het zal aan de Kamer van volksvertegenwoordigers worden overgezonden met het oog op koninklijke bekrachtiging.

Ont voté oui :

Ja hebben gestemd :

MM. Bourgeois, Mme Bribosia-Picard, MM. Busquin, Caluwé, Mme Cantillon, MM. Chantraine, Ph. Charlier, Mmes de Bethune, Delcourt-Pêtre, MM. Delcroix, D'Hooghe, Erdman, Happart, Hostekint, Hotyat, Lallemand, Mme Lizin, M. Mahoux, Mmes Maximus, Merchiers, Milquet, MM. Moens, Mouton, Nothomb, Olivier, Pinoie, Santkin, Mme Sémer, MM. Staes, Swaelen, Mme Thijs, MM. Tobback, Urbain, Vandenberghe, Mme Van der Wildt, M. Weyts et Mme Willame-Boonen.

Ont voté neen :

Neen hebben gestemd :

MM. Anciaux, Boutmans, Ceder, Coene, Mme Cornet d'Elzius, MM. Coveliers, Daras, Mme Dardenne, MM. De Decker, Desmedt, Destexhe, Devolder, Mme Dua, MM. Foret, Goovaerts, Goris, Hatry, Jonckheer, Mmes Leduc, Nelis-Van Liedekerke, MM. Raes, Vandenbroeke, Van Hauthem, Vautmans, Vergote, Verhofstadt et Verreycken.