Belgische Senaat

ZITTING 2011-2012

10 JANUARI 2012

Voorstel van resolutie om efficiënter het probleem van het niet-verzekerd rijden aan te pakken

(Ingediend door mevrouw Anke Van dermeersch c.s.)

TOELICHTING

In 2010, aldus het jaarrapport van het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds, is het aantal ongevallen waarin niet-verzekerde bestuurders betrokken waren, gestegen tot meer dan 8 000. Het Fonds stelt dat er voor het eerst in drie jaar opnieuw sprake is van een stijging. Het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds heeft in 2010 in 51 376 gevallen de verzekeringstoestand van voertuigen onderzocht. Naar hun schatting zou 1,2 % van het voertuigenpark niet verzekerd zijn, ongeveer 70 000 voertuigen.

In Nederland houdt Justitie dergelijke cijfers bij. Volgens haar bedraagt het aantal onverzekerde voertuigen in 2009 243 000 eenheden, waarvan 68 000 brom- en motorfietsen en 175 000 andere voertuigen. Een cijfer dat absoluut omlaag moet, vindt de Nederlandse minister van Justitie, want « de maatschappelijke schade hiervan is niet aanvaardbaar en niet langer acceptabel ». Zo heeft het Nederlandse Waarborgfonds Motorverkeer in totaal bijna 9,4 miljoen euro uitgekeerd aan gedupeerden van schade die was veroorzaakt door een niet-verzekerd voertuig.

Het niet-verzekerd rijden is een maatschappelijk probleem. Een maatschappelijk probleem omdat bij auto-ongevallen de schade door de niet-verzekerde voertuigen — gesteld dat ze in fout zijn — wordt gedragen door het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds. Een onaanvaardbare maatschappelijke last. Immers, de B.A.-verzekering motorvoertuigen is een verplichte verzekering. Zonder verzekering mag je als bestuurder met het voertuig niet op de openbare weg komen. Vermoed wordt trouwens ook dat een aantal vluchtmisdrijven juist gebeuren omwille van het feit dat de dader onverzekerd was op het moment van het ongeval en dat hij door het vluchtmisdrijf zijn (meestal zware) verantwoordelijkheid wenst te ontlopen.

Deze problematiek, het niet-verzekerd rondrijden, moet door verschillende diensten (DIV, verzekeringsmaatschappijen, Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds, politiediensten, parket en Justitie) tegelijk worden aangepakt, en het is die gezamenlijke of geïntegreerde aanpak die jarenlang op zich heeft laten wachten.

De verschillende informaticasystemen van politie, verzekeringsmaatschappijen en DIV zijn ondertussen op elkaar afgestemd. Er is de databank Veridass en er is de interactie met DIV. Het wetsontwerp tot oprichting van een Kruispuntbank, werd goedgekeurd door het Parlement. Dankzij die Kruispuntbank van de voertuigen en met de gegevensbank Veridass zullen parketten en politiediensten gericht kunnen optreden tegen eigenaars die hun wettelijke verplichtingen inzake verzekeringen niet nakomen.

Er zijn dus steeds meer instrumenten om niet-verzekerde voertuigen op te sporen en uit het verkeer te halen. Want naast de databank Veridass en de Kruispuntbank voor de voertuigen is er ook de ANPR — Automatic Number Plate Recognition — dat de politie kan gebruiken om bijvoorbeeld dronken bestuurders op te pakken. Het gaat om een systeem van automatische nummerplaatherkenning. In het anonieme politievoertuig staan twee digitale camera's, waarmee nummerplaten van rijdende en geparkeerde voertuigen worden gelezen. Die camera's zijn verbonden met een terminal, die de gescande nummerplaten vergelijkt met nummerplaten uit de algemene databank van de politie. Daarin kan de lokale politie ook eigen gegevens beschikbaar stellen over gestolen voertuigen, veelplegers van drugsfeiten, personen zonder rij- of verzekeringsbewijs.

Deze ANPR of « slimme camera's » worden op verschillende plaatsen ingezet, maar nog niet overal. En men zou bijvoorbeeld overal gegevens over personen zonder rij- of verzekeringsbewijs in de databanken kunnen onderbrengen, zodat het opsporen van niet-verzekerde voertuigen nog een stuk gemakkelijker wordt.

De huidige procedure bij niet-verzekerde voertuigen

Momenteel gebeurt er een soort van automatische opsporing. Mensen die hun verzekering niet betalen, worden via de gegevens van de databank Veridass (Waarborgfonds) en die van de verzekeringsmaatschappijen opgespoord. Zij krijgen de kans om zich in regel te stellen.

Als zij zich niet in regel stellen, komen zij terecht op een lijst van niet-verzekerde voertuigen die wordt doorgegeven aan de politie. De politie kan dan bij controle het voertuig uit het verkeer houden. Meestal zal het proces-verbaal de betrokkene een bepaalde termijn geven om het bewijs te leveren dat hij in orde is met technische controle en verzekering.

Het spreekt vanzelf dat al een aantal duidelijke verbeteringen zichtbaar zijn ten opzichte van vroeger. Maar het probleem blijft dat iemand die onverzekerd rondrijdt, nog te weinig uit het verkeer wordt gehaald. Het niet verzekerd rijden is daarenboven ook geen prioriteit voor politie of parket. Feit is dat te weinig auto's die onverzekerd rijden, in beslag worden genomen of uit het verkeer worden gehaald.

VOORSTEL VAN RESOLUTIE

De Senaat,

A. overwegende dat de polis burgerlijke aansprakelijkheid motorvoertuigen een verplichte verzekeringspolis is, die door alle eigenaars van motorvoertuigen in België ingeschreven, moet worden afgesloten, en waarvan de premiebetaling voor elke periode dat het voertuig ingeschreven is en op de openbare weg kan komen, moet worden betaald;

B. gelet op het principe van verzekeringen dat erin bestaat om het risico dat verbonden is aan het in het verkeer brengen van zoveel voertuigen, te spreiden over alle motorrijtuiggebruikers;

C. overwegende dat het derhalve maatschappelijk niet kan worden verantwoord dat sommige bestuurders en/of eigenaars van motorrijtuigen zich hieraan proberen te onttrekken;

D. overwegende dat de maatschappelijke last van het onverzekerd rijden van motorrijtuigen door alle burgers moet worden gedragen en dat die maatschappelijke last derhalve zo laag mogelijk moet blijven;

E. overwegende dat de controle op het al dan niet verzekerd zijn beter en sneller kan verlopen door het voorhanden zijn van de databank Veridass en (binnenkort) de Kruispuntbank van de voertuigen;

F. overwegende dat de controle nog een stuk efficiënter en sneller zou kunnen verlopen, mocht het ANPR-systeem (Automatic Number Plate Recognition) veralgemeend kunnen worden en mocht de databank van alle politiediensten ook gegevens bevatten van personen zonder geldig rij- of verzekeringsbewijs;

G. overwegende dat zonder effectieve sanctionering van de inbreuken controle op zich onvoldoende is,

Vraagt de regering :

1. het probleem van het onverzekerd rijden met motorrijtuigen als een dringend en prioritair probleem aan te pakken;

2. de boetes op onverzekerd rijden met motorrijtuigen substantieel te verhogen en, bij herhaling, de boetes te vermenigvuldigen met drie maal het vastgelegde maximumbedrag;

3. over te gaan tot de eenvoudigere administratieve inning van de boetes. De gerechtelijke invordering zorgt voor een te zware werklast bij Justitie;

4. het gebruik van het ANPR-systeem te veralgemenen tot alle politiediensten, hiervoor het nodige budget uit te trekken, en vooral de databanken van alle politiediensten uit te rusten met de gegevens van personen zonder geldig rij- en/of verzekeringsbewijs.

5 januari 2012.