5-1413/1

5-1413/1

Belgische Senaat

ZITTING 2011-2012

21 DECEMBER 2011


Voorstel van resolutie betreffende de erkenning van de Jogjakartaprinicpes inzake de toepassing van mensenrechten met betrekking tot de seksuele geaardheid en genderidentiteit

(Ingediend door de heer Piet De Bruyn c.s.)


TOELICHTING


Nog steeds worden mensen terechtgesteld, vervolgd, gemarteld, gediscrimineerd en willekeurig gevangen genomen omwille van hun seksuele geaardheid. Vandaag is homoseksualiteit nog steeds strafbaar in meer dan zeventig landen. In zeven landen staat zelfs de doodstraf op homoseksuele handelingen. De recente gebeurtenissen in Uganda bewezen op een pijnlijke manier wat het resultaat kan zijn van een politiek waarbij sluimerende homofobie aangewakkerd wordt in plaats van bestreden.

Dit voorstel van resolutie beoogt de erkenning van de Jogjakartaprincipes door de federale regering zoals reeds in tal van andere landen gebeurde. De Jogjakartaprincipes werden in 2006 door een groep van advocaten en mensenrechtendeskundigen in regels gegoten. Deze principes hebben betrekking op de toepassing van de mensenrechten in verband met de seksuele geaardheid en de genderidentiteit. Door de Jogjakartaprincipes toe te passen zal België bijdragen tot de verbetering van de samenhang en van de doeltreffendheid van de bepalingen ter bescherming tegen discriminatie op grond van de seksuele geaardheid en de genderidentiteit, die Staten moeten toepassen. De principes bestrijken een brede waaier van domeinen waarvoor dergelijke bepalingen gelden : gezondheid, arbeid, openbaar en privéleven, toegang tot de rechter, non-discriminatie, vrijheid van meningsuiting en van vereniging, opvoeding, immigratie, strijd tegen geweld en folteringen, buitengerechtelijke executies, enz. Elk principe gaat gepaard met een reeks van aanbevelingen ter attentie van de Staten en van iedereen die ijvert voor de bevordering en de bescherming van de rechten van de mens. De Jogjakartaprincipes worden hieronder verduidelijkt :

1. Iedereen wordt vrij en gelijk geboren en iedereen, ongeacht de seksuele geaardheid of genderidentiteit, heeft het recht om ten allen tijde en integraal van de mensenrechten kunnen genieten.

2. Iedereen geniet het recht op gelijkheid en non-discriminatie. Iedereen moet op een gelijkwaardige manier van de mensenrechten kunnen genieten, zonder hierin gediscrimineerd te worden omwille van seksuele geaardheid of genderidentiteit. Iedereen moet tevens op eenzelfde manier door het recht beschermd worden.

3. Holebi's genieten het recht op juridische erkenning omdat seksuele geaardheid en genderidentiteit behoren tot de basisaspecten van zelfbeschikking, waardigheid en vrijheid. Holebi's mogen niet gedwongen worden tot heropvoeding, sterilisatie, hormonentherapie of tot het verplicht verbergen van hun seksuele geaardheid of genderidentiteit.

4. Iedereen heeft het recht op leven en niemand mag een mens willekeurig beroven van dit leven op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit. Evenmin mag seksuele geaardheid of genderidentiteit een reden zijn om iemand te veroordelen tot de doodstraf.

5. Iedereen, ongeacht zijn/haar seksuele geaardheid of genderidentiteit, heeft het recht op veiligheid van zijn/haar persoon. De overheid moet daarbij de nodige maatregelen nemen om geweld of de schending van de fysische integriteit van een mens, omwille van seksuele geaardheid of genderidentiteit, door staatsambtenaren, groeperingen of individuen tegen te gaan en te bestraffen.

6. Iedereen heeft het recht op privacy van zijn/haar persoon, familie, huis en correspondentie zonder willekeurige of onwettige bemoeienis van derden. Dit impliceert tevens dat informatie over de seksuele geaardheid of genderidentiteit behoort tot de privacy van die persoon en enkel die persoon kan instaan voor het verspreiden van informatie hieromtrent.

7. Niemand mag willekeurig van zijn vrijheid beroofd worden en in willekeurige hechtenis of gevangenschap gehouden worden. Arrestatie of gevangenschap op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit, zelfs op basis van een vonnis of arrest, is onwettig. Iedereen heeft het recht geïnformeerd te worden waarom hij/zij van zijn/haar vrijheid beroofd wordt en waarvan hij/zij beschuldigd wordt.

8. Iedereen heeft recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke rechtbank zonder daarbij bevooroordeeld of gediscrimineerd te worden omwille van zijn/haar seksuele geaardheid of genderidentiteit.

9. Iedereen die in voorlopige hechtenis of gevangenschap gehouden wordt heeft het recht op een menswaardige behandeling van zijn/haar persoon.

10. Iedereen geniet het recht om niet onderworpen te worden aan martelingen en wreedaardigheden, onmenselijke of degraderende behandelingen of straffen.

11. Iedereen heeft het recht op bescherming tegen alle vormen van uitbuiting, verkoop en mensenhandel, inclusief uitbuiting, verkoop en mensenhandel op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit.

12. Iedereen heeft het recht op waardig en geschikt werk, zonder daarbij gediscrimineerd te worden op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit.

13. Iedereen, ongeacht zijn/haar seksuele geaardheid of genderidentiteit, heeft het recht op sociale zekerheid en andere sociale beschermingsmaatregelen.

14. Iedereen heeft het recht op een aangepaste en voor hem/haar toereikende levensstandaard. Daarbij heeft iedereen het recht te beschikken over voedsel, drinkbaar water, kledij en sanitaire voorzieningen zonder daarbij gediscrimineerd te worden op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit.

15. Iedereen heeft recht op een gepaste huisvesting, waarbij hij/zij beschermd wordt tegen uitzetting uit zijn/haar woning op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit.

16. Iedereen heeft recht op onderwijs. Daarvoor moeten alle nodige stappen gezet worden opdat holebi's gelijke toegang zouden hebben tot onderwijs, en opdat studenten, leraren en directies ongeacht hun seksuele geaardheid of genderidentiteit gelijk behandeld worden.

17. Iedereen heeft het recht op de hoogst haalbare standaard inzake geneeskunde, waarbij iedereen, ongeacht seksuele geaardheid of genderidentiteit, toegang heeft tot de geneeskundige instellingen of diensten. Daarnaast dient iedereen toegang te hebben tot zijn/haar medisch dossier dat vertrouwelijk behandeld dient te worden.

18. Iedereen heeft het recht op bescherming tegen medische misbruiken en niemand kan gedwongen worden zonder instemming enige vorm van medische of psychologische behandeling, procedure of test te ondergaan.

19. Iedereen heeft recht op een vrije meningsuiting en opinie. Dit recht impliceert tevens het uiten van zijn/haar identiteit via redevoering, gedrag, kledij, lichaamstaal, naamkeuze, enz. Iedereen heeft daarbij het recht toegang te verkrijgen tot diverse media.

20. Iedereen heeft het recht om vreedzaam te vergaderen en zich te verenigen. Iedereen geniet het recht om op een vredevolle manier te betogen, waarbij de overheid de nodige maatregelen neemt opdat de manifestanten fysisch beschermd zouden worden tegen elke vorm van geweld. Holebi-organisaties of organisaties en groeperingen die ijveren voor gelijke rechten tussen hetero's en holebi's mogen niet gediscrimineerd worden en moeten daarenboven wettelijk erkend worden.

21. Iedereen heeft het recht op vrijheid van denken, wetenschap en religie. De overheid mag deze rechten niet aanwenden om ongelijke behandeling en discriminatie door de wet, het beleid of diverse praktijken ten aanzien van holebi's te rechtvaardigen.

22. Iedereen die rechtmatig in een Staat verblijft,heeft het recht om zich vrij te bewegen binnen die Staat. Seksuele geaardheid en genderidentiteit kunnen geen reden zijn om iemand de toegang tot, het verlaten van of de terugkeer naar die staat te verhinderen of tegen te werken.

23. Iedereen heeft het recht om asiel te zoeken op grond van vervolging, foltering of elke andere vorm van onmenselijke, gewelddadige en vernederende behandeling omwille van seksuele geaardheid of genderidentiteit in het land van herkomst.

24. Iedereen heeft het recht om een gezin te stichten. Geen enkele vorm van een gezin mag daarbij gediscrimineerd worden op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit.

25. Iedereen heeft het recht om deel te nemen aan het openbare leven, inclusief het deelnemen aan democratische verkiezingen en het beleid. Iedereen heeft ook het recht op een publieke functie bij de overheid, het leger of de politionele diensten, zonder daarbij gediscrimineerd te worden op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit.

26. Iedereen heeft het recht om deel te nemen aan het culturele leven en via deze culturele participatie diversiteit inzake seksuele geaardheid of genderidentiteit kenbaar te maken.

27. Iedereen heeft het recht om de mensenrechten, individueel of binnen het kader van een organisatie, te promoten. Dit recht impliceert tevens dat mensen die ijveren voor verdere ontwikkeling van gelijke rechten tussen holebi's en hetero's in hun land niet mogen gediscrimineerd worden.

28. Iedereen heeft het recht op doelmatige rechtsmiddelen en schadeloosstelling, ongeacht zijn/haar seksuele geaardheid of genderidentiteit.

29. Iedereen heeft het recht de overheid en andere instanties ter verantwoording te roepen omwille van de schending van de bovenvermelde principes.

De erkenning van de Jogjakartaprincipes bevestigt de wil en de overtuiging van België om het respect voor mensenrechten te implementeren in het buitenlandbeleid. Het goedkeuren van deze algemene principes nog tijdens het mandaat van België bij de Raad voor de mensenrechten van de Verenigde Naties zou daarbij een sterk signaal zijn.

Piet DE BRUYN.
Patrick DE GROOTE.
Cindy FRANSSEN.
Bert ANCIAUX.

VOORSTEL VAN RESOLUTIE


De Senaat,

A. gegeven dat de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens van 10 december 1948, in artikel 1 aangeeft dat « alle menselijke wezens vrij en gelijk (...) in rechten (worden) geboren »;

B. gelet op de het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) van 4 november 1950;

C. rekening houdend met het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten van 19 december 1966, in het bijzonder op de artikelen 2 en 3 (die elke discriminatie verbieden bij de toepassing en de inachtneming van de in het vermelde Verdrag erkende rechten), artikel 17 (eerbiediging van het privé- en het gezinsleven), alsook artikel 26 (recht op wettelijke bescherming, zonder enige discriminatie);

D. gelet op de oproep van de algemene Vergadering van de Verenigde Naties van 18 december 2008 om homoseksualiteit wereldwijd uit het strafrecht te halen;

E. gegeven het rapport van de Raad van Europa van 23 maart 2010 tegen discriminatie op basis van seksuele oriëntatie en genderidentiteit;

F. overwegende dat tal van parlementen en landen de Jogjakartaprincipes hebben aangenomen;

G. overwegende de wenselijkheid om de Jogjakartaprincipes te onderschrijven en internationaal uit te dragen,

Vraagt de regering :

1. om de 29 Jogjakartaprincipes te erkennen;

2. om in contacten met buitenlandse regeringen van landen waar homoseksualiteit nog steeds strafbaar is, of waar andere schendingen van de Jogjakartaprincipes gangbaar zijn, de holebirechten zoals vervat in de Yogjakartabeginselen te verdedigen;

3. om in het kader van haar buitenlandbeleid systematisch naar deze principes te verwijzen en dit zowel in het kader van haar bilaterale contacten, met bijzondere aandacht voor de bilaterale contacten met partnerlanden van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, als in het kader van de multilaterale contacten;

4. om in het kader van de Europese Unie deze beginselen te bepleiten bij de verschillende lidstaten van de Europese Unie.

7 december 2011.

Piet DE BRUYN.
Patrick DE GROOTE.
Cindy FRANSSEN.
Bert ANCIAUX.