Belgische Senaat

ZITTING 2008-2009

8 JANUARI 2009

Voorstel van resolutie betreffende een betere preventie van osteoporose

(Ingediend door mevrouw Lieve Van Ermen c.s.)

TOELICHTING

Osteoporose is een van de meest voorkomende, sluimerende ziektes van deze tijd. De Wereldgezondheidsorganisatie definieert osteoporose als een chronische aandoening gekenmerkt door een lage botmassa en een microarchitecturale achteruitgang van het botweefsel. Dat maakt de botten broos en verhoogt het risico op breuken.

Naar schatting kampen zo'n 400 000 Belgen met osteoporose. De ziekte treft vooral vrouwen. Het bot is een levend weefsel dat zich voortdurend vernieuwt. De aanmaak en de afbraak van botweefsel gaan hand in hand. De « piekbotmassa » of de maximale hoeveelheid botmassa die men opbouwt, wordt over het algemeen bereikt rond de leeftijd van 27 jaar. Daarna wordt minder bot aangemaakt dan er wordt afgebroken en neemt het « botkapitaal » af en wordt het beendergestel brozer. Hoe ouder men wordt, hoe meer bot verloren gaat. Bij vrouwen verloopt dit proces vanaf de menopauze sneller dan bij mannen. Bij één op drie vrouwen duikt na de menopauze osteoporose op en wellicht wordt ook één op zeven mannen het slachtoffer van de ziekte.

Osteoporose bij mannen zit nog heel erg in de taboesfeer, maar het bestaat wel degelijk. Mannen worden overigens zwaarder getroffen door de ziekte, aangezien ze zich soms al begint te ontwikkelen vóór de leeftijd van 40 jaar.

Osteoporose genereert ook indirecte kosten die zelden worden meegerekend. Een werknemer met osteoporose kan zijn inkomen of zelfs zijn werk verliezen. De werkgever wordt geconfronteerd met economische kosten door efficiëntie- en productiviteitsverlies en door vervangingskosten. Er zijn weinig gegevens waarmee de exacte economische en sociale kostprijs van osteoporose kan worden berekend.

Osteoporose is voor de ziekteverzekering ook duurder dan andere ziekten wegens het aantal ziekenhuisdagen.

Als gevolg van de vergrijzing zal het aantal breuken de komende jaren aanzienlijk stijgen. Als er geen werk wordt gemaakt van preventie, zullen de kosten exponentieel toenemen. Zowel burgers als politici moeten zich bewust worden van het probleem. Er wordt ontzettend veel gedaan om borstkanker te bestrijden en die ziekte treft één op elf vrouwen.

Een breuk leidt tot chronische pijn, de slachtoffers verliezen hun zelfstandigheid en raken afgezonderd. Velen van hen zijn wanhopig. In België zijn er jaarlijks 13 000 heupfracturen te wijten aan osteoporose. 20 % van de slachtoffers sterft in de loop van het jaar daarop. De helft van de patiënten die een tweede fractuur doormaken, doen dat weinige jaren na de eerste breuk.

Het opsporen van personen met een verhoogd risico op broosheidfracturen en het preventief behandelen kan wenselijk zijn indien dit op een kosteneffectieve manier kan gebeuren. Zo'n botdichtheidsmeting wordt sinds 1997 echter niet meer terugbetaald in België. De terugbetaling beperkt zich tot geneesmiddelen, vanaf het moment dat de ziekte een bepaald stadium heeft bereikt. In veel gevallen is het dan al te laat en heeft de patiënt al een breuk opgelopen.

Eén van de belangrijkste speerpunten binnen het Europese gezondheidsbeleid van de komende jaren is de preventie van osteoporose. Elke 30 seconden breekt iemand in Europa zijn heup. De risicofactoren moeten beter bekend worden en de educatie over preventie moet prioriteit worden. Door middel van op Europees, nationaal en plaatselijk niveau opgezette en uitgevoerde bewustmakingscampagnes zal de bevolking beter ingelicht zijn over osteoporose en eerder kiezen voor een gezondere leefstijl. In het rapport over osteoporose in de Europese Unie staan een aantal aanbevelingen van het comité van deskundigen. Zo moeten onder andere botdichtheidsmetingen toegankelijker en vergoed worden.

Het belang van een vroegtijdige botscan

Osteoporose is een enorm dure en miskende ziekte. Het is een aandoening die zich pas laat zien wanneer osteoporose een feit is. Wervelinzakkingen worden met name door osteoporose veroorzaakt. Het krimpen, ofwel kleiner worden in lichaamslengte, of een spontane botbreuk bij een lichte stoot of val is een duidelijk een signaal van osteoporose. Voordat dit zover is, is de botafname al vaak jaren ervoor bezig zonder dat men zich hiervan bewust is.

Om osteoporose te voorkomen is een vroegtijdige diagnose van de botmassa van essentieel belang. Meten is weten. Op die manier kan men in overleg met de specialist de benodigde maatregelen nemen om de botdichtheid in een optimale conditie te houden en het fractuurrisico te verminderen.

VOORSTEL VAN RESOLUTIE

De Senaat,

A. Overwegende dat osteoporose één van de meest voorkomende, sluimerende aandoeningen van deze tijd is;

B. Overwegende dat in België ongeveer 400 000 mensen aan deze ziekte lijden;

C. Overwegende dat één op drie vrouwen en één op zeven mannen het slachtoffer van deze ziekte wordt;

D. Overwegende dat veel mensen onwetend zijn dat ze aan osteoporose lijden;

E. Overwegende dat als gevolg van de vergrijzing het aantal breuken de komende jaren zal toenemen;

F. Overwegend dat preventie, één van de belangrijkste factoren is om fracturen te voorkomen.

Vraag de regering in overleg met de deelgebieden :

1. maatregelen te nemen die de preventie van osteoporose optimaal benutten;

2. éénmalig voor elke persoon, een botdensitometrie volledig vergoedbaar door het RIZIV toe te staan, voor vrouwen vanaf de menopauze en voor mannen ingeval van blijvende klachten aan de laagdorsale of lumbale wervelkolom;

3. de betreffende medicatie ter behandeling van osteoporose niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen terugbetaalbaar te maken.

20 november 2008.