4-807/1

4-807/1

Belgische Senaat

ZITTING 2007-2008

13 JUNI 2008


Wetsvoorstel betreffende de uitvoering van een wetenschappelijk onderzoek naar de moord op Julien Lahaut

(Ingediend door de heer Pol Van Den Driessche)


TOELICHTING


Velen beschouwen de moord op Julien Lahaut als de belangrijkste politieke moord van de vorige eeuw in België.

In de loop der jaren werden steeds meer gegevens over deze feiten in de openbaarheid gebracht. Zo werd de historische achtergrond geschetst in het boek De moord op Lahaut (1) en onthulde toenmalig senator en huidig minister Vincent Van Quickenborne, de echte naam van de spilfiguur. In de Canvasreeks Keerpunt volgde in 2007 een bekentenis omtrent het afvuren van de dodelijke schoten.

Toch blijven talrijke elementen van deze zaak onbekend, reden waarom zij ook regelmatig opnieuw in de actualiteit opduikt.

Zo blijven tot op vandaag de identiteit en de precieze motieven van de opdrachtgevers ongekend. Bovendien deed het gerechtelijk onderzoek — dat niet tot resultaten leidde — de indruk ontstaan dat de daders beschermd werden. Dit vormt een voedingsbodem voor een algemeen wantrouwen jegens de politiek als geheel en is funest voor een democratische samenleving.

Om die redenen zijn de indieners van oordeel dat het aangewezen is om door middel van een wetenschappelijk onderzoek nadere klaarheid te brengen in de ware toedracht van die gebeurtenis. Vermits de meeste kroongetuigen inmiddels overleden zijn, kan slechts een archiefonderzoek een nieuw licht op de zaak laten schijnen.

Daarom het voorstel om het SOMA (Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij), zoals dit ook gebeurd is voor het onderzoek naar de vervolging en deportatie van de joden in België tijdens de Tweede Wereldoorlog, de wettelijke toegang te verlenen tot de archieven van alle openbare overheden en privaatrechtelijke instellingen.

Er wordt van uitgegaan dat de parlementaire behandeling van dit voorstel vóór het zomerreces kan worden afgerond, zodat de resultaten van het onderzoek vlak na de zomer van 2010 kunnen worden verwacht.

Om het SOMA de kans te bieden zijn onderzoekstermijn ten volle te benutten wordt de inwerkingtreding overgelaten aan de Koning. Zo krijgt de regering, naar analogie met het onderzoek naar de vervolging en deportatie van de joden in België tijdens de Tweede Wereldoorlog, de ruimte om de vereiste budgettaire middelen uit te trekken en verwerft het SOMA de tijd om de nodige praktische schikkingen te treffen. Wel wordt er een einddatum voor de inwerkingtreding vastgelegd om te vermijden dat die onbeperkt wordt uitgesteld.

Pol VAN DEN DRIESSCHE.

WETSVOORSTEL


Artikel l

Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

Art. 2

Niettegenstaande enige andere wetsbepaling, kan het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (SOMA) bij alle openbare overheden of bij alle privaatrechtelijke instellingen mededeling verkrijgen van alle gegevens en stukken die nuttig zijn voor de uitvoering, binnen een termijn van twee jaar, van een wetenschappelijk onderzoek naar de moord op Julien Lahaut.

Dit wetenschappelijk onderzoek heeft tot doel om op gedetailleerde wijze kennis te verschaffen van de feiten en hun context, ook al betreffen ze de periode vóór en na de eigenlijke aanslag.

Concreet behelst het onderzoek :

1º het samenstellen van een zo gedetailleerd mogelijk beeld van het precieze verloop van de gebeurtenissen;

2º de precieze vaststelling van de rol van de personen die vandaag als dader bekend staan, alsmede de rol van eventuele andere directe betrokkenen;

3º de opheldering omtrent de vermoedens dat er naast die « uitvoerders » ook sprake is van opdrachtgevers en beschermers;

4º de identificatie van die personen, hun motieven en methodiek.

Art. 3

Uiterlijk op 30 september 2010 deelt het SOMA het verslag over zijn wetenschappelijk onderzoek aan de Wetgevende Kamers en de regering mee.

Art. 4

Deze wet treedt in werking op een door de Koning te bepalen datum en uiterlijk op 30 september 2008.

Pol VAN DEN DRIESSCHE
Alain DESTEXHE
Patrik VANKRUNKELSVEN
Geert LAMBERT
Wouter BEKE
Louis IDE
Els SCHELFHOUT.

(1) Etienne Verhoeyen, Rudi Van Doorslaer, De moord op Lahaut. Het communisme als binnenlandse vijand, Leuven, Kritak, 1985, 233 p.