|
|
Drugs - Smokkel - Postbedrijven - Douane - Controle - Cijfers en tendensen
verdovend middel
zwarte handel
postdienst
douane
| 11/5/2022 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 9/6/2022) |
| 9/6/2022 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1608
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1609
De Nederlandse douane onderschepte in 2021 12 712 pakketten en brieven met drugs die vanuit Nederland naar het buitenland gestuurd werden. Dat is een ruime verdubbeling ten opzichte van 2020 toen het om 5 204 onderscheppingen ging. Dit blijkt uit cijfers die «Pointer» bij de douane opvroeg. Vergelijkingen met eerdere jaren zijn niet te maken omdat de douane in 2020 briefpost anders is gaan registreren. Wel was er toen ook al sprake van een stijgende lijn (cf. https://kro-ncrv.nl/douane-onderschepte-dit-jaar-dubbel-zoveel-drugs).
Het gaat vooral om postpakketten en brieven die de illegale substanties bevatten. De cijfers zijn dan ook niet compleet en het betreft slechts het topje van de ijsberg. De Nederlandse douane controleert risicogericht en informatie-gestuurd. Het is dan ook niet mogelijk om alle uitgaande poststromen te controleren, gigantische hoeveelheden aan pakketjes gaan dagelijks de grens over.
Nederland staat internationaal bekend als een grote exporteur van synthetische drugs, zoals het in eigen land geproduceerde XTC dat wereldwijd bekend is. Een deel van deze drugs wordt via het «dark web» – het versleutelde deel van het internet – verkocht. Het is daardoor ook een stuk makkelijker geworden om vanuit de hele wereld Nederlandse drugs te bestellen.
Volgens een onderzoeker van het Technische Universiteit (TU) Delft wordt ongeveer 30 % van alle XTC-tabletten op het «dark web», geadverteerd als Nederlands zijnde.
Ook bij het Nederlands openbaar ministerie (OM) zien ze dat de drugshandel via de post een hoge vlucht neemt. Zo was er nog een zaak waarbij het OM nog tweeënveertig maanden cel eiste, met aftrek van het voorarrest, tegen een vader en zoon. Het OM verdachte ze van nauwe samenwerking bij het verhandelen van drugs via de post. De zaak is gaan lopen toen de douane in 2019 een aantal postpakketjes met drugs onderschepte die verstuurd werden door de vader.
Ter vergelijking wat betreft algemene cijfers in ons land: onze Douane kon in 2021 maar liefst 89 450,18 kilogram cocaïne in beslag nemen. Dat is een derde meer dan vorig jaar (65,5 ton) en zelfs dubbel zoveel als vijf jaar geleden. Verder werden 1 ton heroïne en 12 ton cannabis onderschept. De drugs hebben een straatwaarde van 13 miljard euro en werden voornamelijk ingevoerd uit Panama, Ecuador en Paraguay (cf. https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20220107_92909042).
De drugsvangst in de Antwerpse haven is groter dan die bij onze noorderburen. In Nederland werd vorig jaar 68 ton cocaïne in beslag genomen, ook daar een stijging met ongeveer 40 % tegenover 2020.
Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:
1) Welke hoeveelheden drugs via postpakketten en brieven werden onderschept door onze douanediensten de jongste twee jaar? Is dit een stijging of daling met de jaren ervoor? Welke straffen kregen de daders?
2) Kent u nog meer signalen of gegevens waaruit opgemaakt kan worden dat de handel van drugs of andere illegale goederen via de post mogelijks groeit? Zo ja, wat zijn die? Zo nee, bent u bereid daar onderzoek naar te laten verrichten?
3) Welke soorten drugs onder de gevonden hoeveelheden in postpakketten en brieven waren? Hoeveel hiervan was XTC uit Nederland? Vanuit welke landen kwamen deze pakketten en brieven?
4) Worden er vanuit België ook brieven en pakketten met drugs verstuurd naar het buitenland? Zo ja, hoeveel in de jongste twee jaar? Naar welke landen gaan ze? Hoe groot zijn de hoeveelheden meestal? Welke waarde bezitten deze pakketten doorgaans? Welke soorten drugs zijn het meestal? Zijn dergelijke illegale substanties in eigen land gemaakt?
5) In hoeverre wordt er samengewerkt met bpost en andere postbedrijven (zoals PostNL), wat betreft het inzetten op betere en efficiëntere controles van postpakketten? In hoeverre wordt er op dit gebied samengewerkt met buitenlandse diensten?
6) Welk deel van de postpakketten die vanuit België naar het buitenland wordt gestuurd dan wel vanuit het buitenland naar België komt, wordt daadwerkelijk gescreend op illegale inhoud?
1) & 2) Deze parlementaire vraag valt niet onder mijn bevoegdheden maar behoort tot die van de minister van Financiën.
3) Uit de beschikbare informatie binnen de federale gerechtelijke politie (DJSOC) blijkt dat het vooral om synthetische drugs (MDMA-kristalvorm, XTC-pillen en ketamine) gaat die in aanzienlijke hoeveelheden via postpakketten worden gesmokkeld.
Een nauwkeurig cijfer kleven op het aantal drugs (XTC) dat vanuit Nederland komt is moeilijk gezien uit tal van onderzoeken (federale en lokale politie in samenwerking met de douane) is gebleken dat heel wat drugs door Nederlandse verdachten, door middel van postpakketten vanuit Nederland, in het Belgisch postsysteem worden gebracht.
Het zijn vooral postpunten in de grensregio met Nederland die hierbij (mis)gebruikt worden. Het overgrote deel van deze drugs worden vervolgens vanuit België verzonden over de hele de wereld. De oorspronkelijke afkomst (Nederland) wordt hierdoor afgeschermd.
Nederland blijkt nog steeds de grootste producent van synthetische drugs (vooral XTC) te zijn. In België worden in verhouding amper enkele MDMA-labo’s (basisstof voor XTC-pillen) aangetroffen.
Een gelijkaardige trend doet zich voor in onze buurlanden (Duitsland, Luxemburg, Frankrijk), waar ook Nederlandse verdachten hun drugs via postpakketten in de respectievelijke postsystemen binnen brengen om de ware herkomst te verdoezelen.
Tevens blijkt een aanzienlijke aantal postzendingen nieuwe psychoactieve substanties (NPS) te bevatten die eveneens vooral uit Nederland worden verzonden, doch deze stoffen blijken eerder in kleinere hoeveelheden in enveloppes te worden verzonden.
In België hebben wij het koninklijk besluit d.d. 6 september 2017 die dergelijke stoffen verbiedt, doch in Nederland heeft men nog steeds geen gelijkaardige wetgeving, waardoor het overgrote deel van deze stoffen vrij verhandelt kunnen worden.
4) De cijfers dienen door de douane aangeleverd te worden. Hiervoor verwijs ik u door naar mijn collega, de minister van Financiën.
Er kan verwezen worden naar de elementen die in het antwoord op vraag 3) staan vermeld doch hieraan kan toegevoegd worden dat de drugs vooral richting Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland worden verzonden en de laatste jaren ook naar tal van andere Zuid-Amerikaanse, Aziatische en Afrikaanse landen.
Wat de hoeveelheden betreft gaat het om kleine zendingen met enkele grammen of pillen tot zendingen waarin enkele kilogram of duizenden XTC-pillen worden aangetroffen.
De waarde van deze pakketten variëren van land tot land. In België bedraagt de detailhandelsprijs van een XTC-pil ca. 4 euro (2021) doch in Australië kan dit oplopen tot 20-25 Australische dollars.
5) In 2019 werd door de federale gerechtelijke politie (DJSOC/Drugs) het project «Postkoets» opgestart. Vanuit een multidisciplinaire aanpak (federale politie, lokale politie, douane, justitie, Bpost en de private koerierdiensten) wordt nauw samengewerkt om de strijd aan te gaan tegen deze vorm van drugstrafiek. Enerzijds gaat het om een repressieve aanpak doch er wordt ook aandacht geschonken aan het creëren van de nodige awareness bij de medewerkers van de post- en koerierdiensten om verdachte zendingen te kunnen bepalen.
Het project «Postkoets» wordt gecoördineerd vanuit de federale gerechtelijke politie (DJSOC) en hierbij wordt eveneens nauw samengewerkt met het «Post Interventie Team» van de landelijke politie Nederland. Het gaat hierbij vooral om informatie-uitwisseling en expertise delen.
De federale gerechtelijke politie (DJSOC) is sinds 2018 action-leader van een specifiek «OAP» (operational action plan) bij Europol om het fenomeen van drugtrafiek via postsystemen aan te pakken. Vanuit dit OAP werd in 2021 in samenwerking met CEPOL (European Union Agency for Law Enforcement Training) een Europese opleiding georganiseerd in Leipzig waaraan zesentwintig deelnemers (douane-politie) uit zeventien EU-lidstaten hebben deelgenomen.
In mei 2022 werd in samenwerking met het EUCPN (European Crime Prevention Network) en ENAA (European Network Administrative Aproach) in samenwerking met douane- en politiediensten uit België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Bpost en private koerierdiensten gestart met het opstellen van een barrièremodel.
De problematiek van de trafiek van drugs via postzendingen is eveneens een aandachtspunt binnen de Hazeldonk-samenwerking waarbij specifieke controleacties worden voorzien in samenwerking met Nederland, Luxemburg en Frankrijk en in 2021 werd een werkgroep «SENN-POST» opgericht onder de vleugels van het Benelux-secretariaat. In deze werkgroep zitten vertegenwoordigers van douane-politie en justitie uit België, Nederland, Luxemburg en Nordrhein-Westfalen Duitsland.
6) Deze parlementaire vraag valt niet onder mijn bevoegdheden maar behoort tot die van de minister van Financiën.