Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1609

van Tom Ongena (Open Vld) d.d. 11 mei 2022

aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee

Drugs - Smokkel - Postbedrijven - Douane - Controle - Cijfers en tendensen

verdovend middel
zwarte handel
postdienst
douane

Chronologie

11/5/2022Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 9/6/2022)
17/5/2022Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1608
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1610

Vraag nr. 7-1609 d.d. 11 mei 2022 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De Nederlandse douane onderschepte in 2021 12 712 pakketten en brieven met drugs die vanuit Nederland naar het buitenland gestuurd werden. Dat is een ruime verdubbeling ten opzichte van 2020 toen het om 5 204 onderscheppingen ging. Dit blijkt uit cijfers die «Pointer» bij de douane opvroeg. Vergelijkingen met eerdere jaren zijn niet te maken omdat de douane in 2020 briefpost anders is gaan registreren. Wel was er toen ook al sprake van een stijgende lijn (cf. https://kro-ncrv.nl/douane-onderschepte-dit-jaar-dubbel-zoveel-drugs).

Het gaat vooral om postpakketten en brieven die de illegale substanties bevatten. De cijfers zijn dan ook niet compleet en het betreft slechts het topje van de ijsberg. De Nederlandse douane controleert risicogericht en informatie-gestuurd. Het is dan ook niet mogelijk om alle uitgaande poststromen te controleren, gigantische hoeveelheden aan pakketjes gaan dagelijks de grens over.

Nederland staat internationaal bekend als een grote exporteur van synthetische drugs, zoals het in eigen land geproduceerde XTC dat wereldwijd bekend is. Een deel van deze drugs wordt via het «dark web» – het versleutelde deel van het internet – verkocht. Het is daardoor ook een stuk makkelijker geworden om vanuit de hele wereld Nederlandse drugs te bestellen.

Volgens een onderzoeker van het Technische Universiteit (TU) Delft wordt ongeveer 30 % van alle XTC-tabletten op het «dark web», geadverteerd als Nederlands zijnde.

Ook bij het Nederlands openbaar ministerie (OM) zien ze dat de drugshandel via de post een hoge vlucht neemt. Zo was er nog een zaak waarbij het OM nog tweeënveertig maanden cel eiste, met aftrek van het voorarrest, tegen een vader en zoon. Het OM verdachte ze van nauwe samenwerking bij het verhandelen van drugs via de post. De zaak is gaan lopen toen de douane in 2019 een aantal postpakketjes met drugs onderschepte die verstuurd werden door de vader.

Ter vergelijking wat betreft algemene cijfers in ons land: onze Douane kon in 2021 maar liefst 89 450,18 kilogram cocaïne in beslag nemen. Dat is een derde meer dan vorig jaar (65,5 ton) en zelfs dubbel zoveel als vijf jaar geleden. Verder werden 1 ton heroïne en 12 ton cannabis onderschept. De drugs hebben een straatwaarde van 13 miljard euro en werden voornamelijk ingevoerd uit Panama, Ecuador en Paraguay (cf. https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20220107_92909042).

De drugsvangst in de Antwerpse haven is groter dan die bij onze noorderburen. In Nederland werd vorig jaar 68 ton cocaïne in beslag genomen, ook daar een stijging met ongeveer 40 % tegenover 2020.

Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Welke hoeveelheden drugs via postpakketten en brieven werden onderschept door onze douanediensten de jongste twee jaar? Is dit een stijging of daling met de jaren ervoor? Welke straffen kregen de daders?

2) Kent u nog meer signalen of gegevens waaruit opgemaakt kan worden dat de handel van drugs of andere illegale goederen via de post mogelijks groeit? Zo ja, wat zijn die? Zo nee, bent u bereid daar onderzoek naar te laten verrichten?

3) Welke soorten drugs onder de gevonden hoeveelheden in postpakketten en brieven waren? Hoeveel hiervan was XTC uit Nederland? Vanuit welke landen kwamen deze pakketten en brieven?

4) Worden er vanuit België ook brieven en pakketten met drugs verstuurd naar het buitenland? Zo ja, hoeveel in de jongste twee jaar? Naar welke landen gaan ze? Hoe groot zijn de hoeveelheden meestal? Welke waarde bezitten deze pakketten doorgaans? Welke soorten drugs zijn het meestal? Zijn dergelijke illegale substanties in eigen land gemaakt?

5) In hoeverre wordt er samengewerkt met bpost en andere postbedrijven (zoals PostNL), wat betreft het inzetten op betere en efficiëntere controles van postpakketten? In hoeverre wordt er op dit gebied samengewerkt met buitenlandse diensten?

6) Welk deel van de postpakketten die vanuit België naar het buitenland wordt gestuurd dan wel vanuit het buitenland naar België komt, wordt daadwerkelijk gescreend op illegale inhoud?

Antwoord ontvangen op 17 mei 2022 :

Deze vraag valt onder de bevoegdheid van mijn collega de minister van Financiën, belast met de Coördinatie van de fraudebestrijding.