SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
23 juin 2009 23 juni 2009
________________
Question écrite n° 4-3634 Schriftelijke vraag nr. 4-3634

de Sabine de Bethune (CD&V)

van Sabine de Bethune (CD&V)

au ministre de la Coopération au développement

aan de minister van Ontwikkelingssamenwerking
________________
Droits de l'enfant - Intérêt - Budget - Objectifs stratégiques pour 2008 Kinderrechten - Aandacht - Begroting - Strategische doelstellingen voor 2008 
________________
droits de l'enfant
budget de l'État
rechten van het kind
rijksbegroting
________ ________
23/6/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 23/7/2009)
24/7/2009Antwoord
23/6/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 23/7/2009)
24/7/2009Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3623
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3624
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3625
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3626
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3627
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3628
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3629
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3630
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3631
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3632
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3633
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3635
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3636
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3637
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3638
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3639
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3640
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3641
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3642
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3643
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3644
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3623
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3624
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3625
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3626
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3627
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3628
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3629
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3630
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3631
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3632
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3633
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3635
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3636
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3637
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3638
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3639
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3640
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3641
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3642
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3643
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 4-3644
________ ________
Question n° 4-3634 du 23 juin 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-3634 d.d. 23 juni 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La Convention relative aux droits de l'enfant de 1989 fut ratifiée par la Belgique le 16 décembre 1991 et est entrée en vigueur le 15 janvier 1992.

La Convention fut suivie en 2002 par un plan d'action des Nations unies (ONU) appelé « A world fit for children ». Ce document qui énonce dix points d'action concrets, demande à tous les États membres, entre autres, de réaliser d'urgence un plan national d'action.

En exécution de ces engagements internationaux, la Belgique a adopté, le 4 septembre 2002, une loi sur l'application de la Convention relative aux droits de l'enfant.Le gouvernement devait informer chaque année le parlement de sa politique.

En outre, le conseil des ministres a approuvé le 8 juillet 2005 le plan national d'action consacré aux droits de l'enfant (2005-2012) en vue de l'application de la Convention.

La Belgique s'est ainsi engagée concrètement à prendre les mesures nécessaires pour réaliser les droits de l'enfant. Cette tâche exige une volonté politique constante ainsi que la libération des moyens financiers nécessaires.

La politique fédérale des droits de l'enfant est une politique horizontale. Tous les domaines de la politique touchent en effet aux droits et intérêts des enfants et des jeunes.

Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes:

1. Quels étaient les objectifs stratégiques en 2008 en matière de droits de l'enfant ?

2. Quels moyens a-t-on inscrits dans le budget 2008, globalement et par poste, pour réaliser une politique favorable aux enfants ?

 

Het Verdrag voor de rechten van het kind van 1989 werd door België op 16 december 1991 geratificeerd en trad er in werking op 15 januari 1992.

Het Verdrag werd in 2002 gevolgd door een Verenigde Naties (VN) Actieplan onder de naam “ A World fit for Children “. Dit document, dat tien concrete actiepunten formuleert, vraagt onder andere aan alle Lidstaten dringend werk te maken van een nationaal actieplan.

Ter uitvoering van deze internationale engagementen nam België op 4 september 2002 een wet aan tot instelling van een jaarlijkse rapportage over de toepassing van het VN-Kinderrechtenverdrag. De regering dient zo het Parlement jaarlijks op de hoogte te houden van haar beleid.

Daarnaast keurde de Ministerraad op 8 juli 2005 het nationale actieplan inzake de rechten van het kind (2005–2012) goed met het oog op de toepassing van het Verdrag.

Hierdoor heeft België er zich concreet toe geëngageerd de nodige maatregelen te nemen om de rechten van kinderen daadwerkelijk te realiseren. Deze opdracht vergt een volgehouden politieke wil en ook het vrijmaken van de nodige financiële middelen.

Het federaal kinderrechtenbeleid is een horizontaal beleid. Alle beleidsdomeinen hebben immers raakvlakken bij de rechten en belangen van kinderen en jongeren.

Elke federale minister, regeringslid, staatssecretaris en overheidsdienst heeft binnen het eigen bevoegdheidspakket de verantwoordelijkheid om het kinderrechtenbeleid te bewaken en een kindvriendelijke dimensie toe te passen.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1.Welke waren de strategische doelstellingen inzake kinderrechten in 2008?

2.Hoeveel middelen werden ingeschreven in de begroting voor 2008, in globo en per post, ter verwezenlijking van de kindvriendelijke dimensie van het beleid?

 
Réponse reçue le 24 juillet 2009 : Antwoord ontvangen op 24 juli 2009 :

L’année 2008 a été une année clé. Elle a permis de réaffirmer l’importance d’une meilleure prise en compte des droits de l’enfant dans l’ensemble de nos politiques de coopération et d’initier de grands chantiers.

Trois objectifs particuliers ont motivé les actions prises en 2008 :

1) Finalisation et divulgation de la note stratégique sur le respect des droits de l’enfant dans la coopération au développement

La note avait pour but d’offrir aux acteurs belges un outil pour être mieux armés pour défendre les droits de l’enfant dans le monde et donner corps à l’engagement belge en la matière sur la scène internationale. J’ai eu l’occasion de présenter la note au Parlement en juin 2008. Celle-ci a été transmise à nos Attachés sur le terrain et a largement été diffusée (via le site web de la DGCD et des folders explicatifs notamment).

2) Lutte contre l’utilisation et le recrutement d’enfants soldats

J’ai souhaité qu’en 2008, une attention particulière soit accordée à cette problématique. La manière dont la coopération au développement prétend renforcer son action sur le terrain afin de protéger les enfants les plus vulnérables durant toutes les phases de conflit a été définie dans le cadre de la note stratégique sur le respect des droits de l’enfant dans la coopération au développement. Diverses actions de sensibilisation de l’opinion belge ont été menées en collaboration avec la plate-forme belge contre l’utilisation d’enfants soldats.

3) Lutte contre les pires formes de travail des enfants

Dans le passé, la coopération belge avait déjà fi nancé un programme d’UNICEF en Afrique de l’Ouest dont l’objectif visait à documenter le problème et identifier les situations extrêmes d’exploitation d’enfants, dont notamment le trafic d’enfants. En 2008, j’ai souhaité pouvoir poursuivre notre engagement à lutter contre les pires formes de travail des enfants et ai sollicité l’expertise du Club du Sahel et d’Afrique de l’Ouest afin de se pencher sur le travail forcé des enfants dans les plantations de cacao ouest-africaines. Avec l’accord des autres membres du Club et sur financement belge, une étude a été initiée. Elle doit permettre de mieux cerner le problème et d’identifier des alternatives viables au travail forcé des enfants.

Le budget de la direction générale de la Coopération au développement est élaboré et ventilé par catégorie de partenaires de mise en œuvre, et non pas par secteur ou par thème transsectoriel.

Le budget ne prévoit donc pas de fonds spécifiques en matière de droits de l'enfant. Les projets de défense des droits de l'enfant et ceux s'inscrivant dans le cadre d’une politique servant les droits de l'enfant peuvent être financés via diverses allocations de base à travers les quatre canaux de la coopération au développement (coopération gouvernementale, non-gouvernementale et multilatérale et interventions spéciales).

Afin d'avoir un aperçu des dépenses réalisées en faveur des droits de l'enfant, un système de suivi a été mis au point faisant appel à des marqueurs transversaux.

Les activités destinées à protéger les enfants et/ou à leur garantir l’accès à divers services et équipements, et/ou à leur donner la parole, se voient attribuer un marqueur « droits de l'enfant ». Ce marqueur est nuancé au moyen de deux scores afin de le rendre encore un peu plus précis.

Premièrement, le score « 2' »s'applique aux activités dont l'objectif central est la promotion des droits de l'enfant. Il s'agit de toutes les initiatives qui accordent une place centrale visible à l'enfant dans le domaine d'action considéré: par exemple les orphelins du SIDA, la lutte contre le travail des enfants, l'accueil des enfants soldats, l’enregistrement des naissances, mais également des activités plus traditionnelles dans des secteurs tels que l'enseignement (enseignement primaire, formation professionnelle, école secondaire) et la santé publique (prévention de la mortalité des nouveaux-nés).

Deuxièmement, le score « 1' »concerne les activités où la promotion des droits de l'enfant est un point important sans pour autant constituer la priorité du projet. Le but est d’examiner si l'initiative aura une incidence sur les enfants (par ex. la sécurité alimentaire pour les familles, les mesures destinées à augmenter les revenus familiaux, la formation des enseignants, les travaux d'infrastructures dans les bâtiments scolaires, les maternités, etc.).

En 2008, le budget de la DGCD consacré à des actions portant le marqueur droits de l'enfant « 2 » s’est élevé à 54 506 622 euros, soit environ 5 % de l'ensemble des dépenses de la DGCD. De ce montant, 18. 807 987 euros sont passés par la coopération bilatérale, 10 923 078 euros via la coopération non-gouvernementale, 22 489 138 euros via la coopération multilatérale et 2 286 418 euros via les interventions spéciales.

S'y ajoutent encore 426 708 505 euros qui ont été alloués sur le budget de la DGCD à des actions portant le marqueur droits de l'enfant « 1 ». Il s'agissait en grande partie de contributions faites à des organisations internationales qui ont placé les droits de l'enfant au centre de leur action.

Des projets sont actuellement en cours au sein de l'administration afin d'améliorer à l'avenir le contrôle de la qualité de l'utilisation des marqueurs transversaux, ceci dans le but d'accroître la fiabilité et l'exhaustivité des statistiques.

2008 was een sleuteljaar. Het belang van meer aandacht voor de rechten van het kind in het geheel van ons samenwerkingsbeleid en van het lanceren van nieuwe projecten werd opnieuw bevestigd.

Drie specifieke doelstellingen lagen aan de basis van onze acties in 2008:

1) De finalisering en bekendmaking van de strategienota “eerbied voor de rechten van het kind in de ontwikkelingssamenwerking”

De nota is bedoeld als werkmiddel voor de Belgische actoren om de rechten van het kind wereldwijd beter te kunnen verdedigen en wil gestalte geven aan het Belgisch engagement op het internationale toneel. In juni 2008 heb ik de nota voorgesteld in het Parlement. Ze werd tevens overgemaakt aan onze attachés ter plaatse en werd wijd verspreid (onder meer via de website van DGOS en folders).

2) De strijd tegen het gebruik en de rekrutering van kindsoldaten

Ik heb in 2008 de aandacht willen richten op de problematiek van de kindsoldaten. De manier waarop de ontwikkelingssamenwerking haar acties op het terrein wil versterken teneinde de meest kwetsbare kinderen doorheen alle fases van een conflict te beschermen, werd omschreven in het kader van de strategienota “eerbied voor de rechten van het kind in de ontwikkelingssamenwerking”. In samenwerking met het Belgische Platform tegen het gebruik van kindsoldaten, werden verschillende acties ondernomen ter sensibilisering van de Belgische opinie.

3) De strijd tegen de ergste vormen van kinderarbeid

In het verleden, heeft de Belgische Ontwikkelingssamenwerking in West-Afrika al een programma van UNICEF gefinancierd dat gericht was op het documenteren van de problematiek en op het identificeren van extreme situaties van kinderuitbuiting, waaronder kinderhandel. In 2008 heb ik ons engagement in de strijd tegen de ergste vormen van kinderarbeid willen voortzetten en heb ik beroep gedaan op de expertise van de Club van de Sahel en West-Afrika om zich te buigen over gedwongen kinderarbeid in de West-Afrikaanse cacaoplantages. Met de goedkeuring van de andere leden van de Club van de Sahel en met behulp van Belgische financiering, werd het initiatief genomen tot een studie. Deze studie moet ons in staat stellen om de problematiek beter af te bakenen en mogelijke alternatieven voor de gedwongen kinderarbeid te identificeren.

De begroting van de directie-generaal ontwikkelingssamenwerking is opgesteld per uitvoeringspartner en niet per sector of sectoroverschrijdend thema. Voor kinderrechten werden dus geen specifieke middelen ingeschreven in de begroting. Projecten voor kinderrechten en de kindvriendelijke dimensie van het beleid kunnen aangerekend worden op verschillende basisallocaties binnen de vier activiteitenprogramma’s van de directie-generaal ontwikkelingssamenwerking (de gouvernementele, de niet-gouvernementele en de multilaterale samenwerking en de bijzondere interventies).

Om een overzicht te hebben van de uitgaven voor kinderrechten werd een opvolgingssysteem met transversale markers uitgewerkt.

Activiteiten die de intentie hebben kinderen te beschermen, en/of hen diensten en voorzieningen te garanderen, en/of ze een stem te geven, krijgen een marker kinderrechten mee. Deze wordt nog specifieker bijgehouden aan de hand van twee scores.

Ten eerste is er de score “2” voor die activiteiten waarbij de promotie van kinderrechten een hoofdmotief is. Dit zijn alle initiatieven die het kind zichtbaar centraal plaatsen in het actiedomein: zoals bijvoorbeeld. AIDS-wezen, strijd tegen kinderarbeid, opvang kindsoldaten, geboorteregistratie; maar ook meer traditionele activiteiten in de sectoren zoals onderwijs (basis onderwijs, beroepsopleiding middelbare school) en volksgezondheid (preventie mortaliteit borelingen).

Ten tweede is er de score “1” voor activiteiten waarbij de promotie van kinderrechten een belangrijk aandachtspunt, maar niet het hoofdmotief is. Hierbij wordt nagegaan of het initiatief een impact zal hebben op de kinderen (bijvoorbeeld voedselveiligheid voor gezinnen, maatregelen om het familie-inkomen te verhogen, opleiding van leerkrachten, infrastructuurwerken aan schoolgebouwen, materniteiten, enz.)

In 2008 werd vanuit het budget van DGOS in totaal voor 54 506 622 euro, of ongeveer 5 % van de totale uitgaven van DGOS, uitgegeven aan acties met kinderrechtenmarker “2”, acties waarvoor kinderrechten dus een hoofdmotief vormde. Hiervan werd 18 807 987 euro uitgegeven via de bilaterale samenwerking, 10 923 078 euro via de niet-gouvernementele samenwerking, 22 489 138 euro via de multilaterale samenwerking en 2 286 418 euro via de bijzondere interventies.

Daarnaast werden nog 426 708 505 euro uitgegeven op het DGOS budget aan acties met de marker “1” voor kinderrechten. Deze bestonden voor het grootste deel uit bijdragen aan internationale organisaties die kinderrechten als bijzonder aandachtspunt in hun werking hebben geïntegreerd.

Er zijn momenteel projecten lopende binnen de administratie om de kwaliteit van de invulling van de transversale markers in de toekomst nog meer te controleren, om zo de betrouwbaarheid en volledigheid van de statistieken te vergroten.