Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-7303

van Cindy Franssen (CD&V) d.d. 22 november 2012

aan de minister van Werk

Automatische toekenning van rechten - Opvragen van informatie

armoede
sociale rechten
sociale uitkering
gereduceerde prijs
sociaal achtergestelde groep

Chronologie

22/11/2012Verzending vraag
27/2/2013Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7291
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7292
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7293
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7294
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7295
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7296
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7297
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7298
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7299
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7300
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7301
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7302
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7304
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7305
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7306
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7307
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7308
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7309

Vraag nr. 5-7303 d.d. 22 november 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Heel wat rechten van burgers worden pas toegekend na een administratieve procedure waarbij het inkomen en/of het vermogen van de burgers wordt berekend en onderzocht. Dat betekent voor de burger heel wat administratieve beslommeringen en vaak brengt het ook heel wat emoties met zich: schaamte, schuld, onbegrip… Door rechten automatisch toe te kennen kunnen die administratieve procedures eenvoudiger en aangenamer worden voor de burger.

De federale regering engageert zich in het federale regeerakkoord 2011-2014 om, inzake de strijd tegen sociale uitsluiting en voor maatschappelijke integratie, "overal waar mogelijk de automatische opening van sociale rechten van het type "sociaal tarief" voor personen die aan de voorwaarden voldoen (onder meer energie, water, communicatie, NMBS) te versnellen. Zij zal de uitwisseling van informatie terzake aanmoedigen en voldoende communiceren over de sociale rechten toegekend aan de begunstigden." Staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke integratie en Armoedebestrijding, Maggie De Block bevestigde dit engagement eveneens in haar Algemene Beleidsnota van 12 januari 2012.

Ook in het Federaal Plan Armoedebestrijding (FPA) lezen we dat de federale regering bereid is om de overheidsdiensten toegankelijker te maken voor de burgers: "De overheidsdiensten toegankelijk maken voor alle burgers houdt dus in dat de meest kwetsbare burgers worden geïdentificeerd en dat de rechten waarop ze aanspraak kunnen maken automatisch worden toegekend." Uit verschillende acties van het FPA blijkt dat die automatische toekenning van rechten op verschillende domeinen een plaats zal krijgen: een sociaal tarief voor energieleveringen (actie 32), efficiëntere informatieverwerving bij de werking van de DAVO (actie 50), snellere en eenvoudige toekenning van de verhoogde tegemoetkoming van ziekteverzekering (actie 78)…

De Vlaamse regering gelast alle Vlaamse ministers om hun betrokken administraties op te dragen om waar nodig voorstellen tot aanpassing uit te werken om de automatische toekenning van rechten op hun respectieve beleidsdomein te verwezenlijken. Via deze maatregel wordt verzekerd dat elk departement toegankelijk is voor alle burgers en dat de rechten automatisch worden toegekend aan elke burger die er recht op heeft. Er wordt met andere woorden voor een integrale aanpak geopteerd. Binnen de federale regering is een dergelijke maatregel echter nog niet terug te vinden.

Graag had ik van de minister/staatssecretaris vernomen:

1) Wat wordt binnen het federale beleid specifiek verstaan onder een "automatische toekenning van rechten"? Uit welke verschillende maatregelen en aspecten bestaat die automatische toekenning?

2) Op welke manier wordt momenteel verzekerd dat elke federale minister of staatssecretaris erover waakt dat de rechten binnen zijn beleidsdomein automatisch worden toegekend? Indien hierrond nog geen maatregel bestaat, zal zo'n maatregel worden genomen? Waarom wel/niet?

3) Op welke beleidsdomeinen worden rechten automatisch toegekend? Graag een overzicht van alle rechten die automatisch worden toegekend per beleidsdomein onder de bevoegdheid van de betreffende minister/staatssecretaris.

4) Wordt bij de beleidsdomeinen waarbij de automatische toekenning van rechten reeds wordt gehanteerd een evaluatie uitgevoerd inzake de toegankelijkheid van administratieve procedures, de tevredenheid van de burger en de efficiëntie van de automatische toekenning?

Zo ja, wanneer wordt ze uitgevoerd? Hoe krijgt de evaluatie vorm en hoe wordt ze georganiseerd? Wat zijn de resultaten van de evaluatie?

Zo neen, waarom niet? Zal een evaluatie worden gepland? Wanneer?

5) Op welke manier geeft de minister/staatssecretaris de diensten onder zijn/haar bevoegdheid de mogelijkheid om de nodige informatie voor de administratieve procedure te verkrijgen zonder dat zij dit moeten opvragen aan de burger? Op welke manier worden de kwetsbare burgers en/of de burgers die aanspraak kunnen maken op een bepaald recht geïdentificeerd?

Antwoord ontvangen op 27 februari 2013 :

Automatische toekenning van rechten is onbestaand in het juridisch jargon, maar kan omschreven worden als de situatie waarbij de bevoegde instantie ambtshalve onderzoekt of iemand de voorwaarden vervult om het recht te bekomen waarbij het recht dan automatisch kan worden toegekend of waarbij de potentieel rechthebbende bericht krijgt dat hij in aanmerking komt, maar bijvoorbeeld eerst nog een formulier dient in te vullen. 

De automatische toekenning van rechten aan een sociaal verzekerde is evenwel niet mogelijk inzake materies die onder de bevoegdheid vallen van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening, te weten het recht op werkloosheidsuitkeringen of op inschakelingsuitkeringen alsmede het recht op uitkeringen in het kader van de loopbaanonderbreking of het tijdskrediet. 

Voor de werkloosheidsverzekering hangt het recht op uitkeringen immers af van de persoonlijke intentie van de sociaal verzekerde en van bijkomende voorwaarden die, omdat ze niet voorafgaandelijk gecontroleerd kunnen worden via raadpleging van databanken, pas gecontroleerd kunnen worden op het ogenblik en op basis van de uitkeringsaanvraag die door de sociaal verzekerde persoonlijk wordt ingediend (het al dan niet vrijwillig karakter van de werkloosheid, modaliteiten bij de uitoefening van een eventueel bijberoep, beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt, enz.). 

De RVA probeert desalniettemin, telkens wanneer dat mogelijk is, de sociaal verzekerde te ontlasten van de verplichting om informatie mee te delen, meer bepaald over zijn arbeidsperiodes en zijn beroepsverleden, wanneer deze beschikbaar is in de databanken (DMFA, pensioenrekening, enz.).