5-2378/2

5-2378/2

Belgische Senaat

ZITTING 2013-2014

17 DECEMBER 2013


Voorstel van resolutie betreffende het stimuleren van het Europa van de Defensie voor de Europese Top van 19 en 20 december 2013


AMENDEMENTEN


Nr. 1 VAN DE HEER HELLINGS

In het dispositief, punt 7 doen vervallen.

Verantwoording

Duale technologie is een tweesnijdend zwaard. De indieners van de resolutie stellen deze militaire en burgerlijke technologie voor als een van de omschakelingsmogelijkheden voor de wapenindustrieėn in de westerse landen. Maar duale technologie heeft een averechts effect, in het bijzonder op het gebied van export, waar technologieėn die officieel worden verkocht voor de (zogenaamde burgerlijke) commerciėle sector, in werkelijkheid worden gebruikt voor militaire doeleinden. Tegenwoordig zien de belangrijkste exportlanden van duale technologie (zoals de Verenigde Staten en China) dit soort handel door de vingers of moedigen die zelfs aan, terwijl er zo producten worden geėxporteerd die men onder de noemer « militair » nooit zou kunnen uitvoeren.

In het begin moest duale technologie defensie-industrieėn aanmoedigen om zich om te vormen, maar het lijkt erop dat die technologie er in de praktijk voor zorgt dat defensie-ondernemingen actief kunnen blijven in hun oorspronkelijke sector. Het voorbeeld van Amerika dat een dergelijk ambivalent, commercieel beleid bevordert, toont aan dat defensie-industrieėn profiteren van burgerlijke technologie en niet omgekeerd, zoals dat volgens de indieners van de voorgestelde resolutie het geval zou moeten zijn.

Nr. 2 VAN DE HEER HELLINGS

In het dispositief, punt 9 vervangen als volgt :

« alle nodige politieke stappen te ondernemen, op het gepaste niveau, met het oog op de afschaffing van alle militaire kernwapenarsenalen op Europese bodem; ».

Verantwoording

De Europese Unie is een pacifistisch project en streeft er niet naar een nucleaire (zij het continentaal geworden en strikt op afschrikking gerichte) macht te worden. Integendeel, de Unie moet het idee van een wereldwijde denuclearisering hardnekkig blijven verspreiden op internationaal vlak.

Vandaag reeds speelt de Europese Unie een baanbrekende rol in de strijd tegen nucleaire proliferatie, via het Iraanse dossier bijvoorbeeld. Om zich op een geloofwaardige en duidelijke manier te kunnen richten tot landen zoals Noord-Korea, Iran of ... Syriė, moeten de Europese landen de hand in eigen boezem steken, oftewel de nucleaire capaciteit die aanwezig is op Europese bodem vernietigen, of die nu Frans, Brits of Amerikaans is. Die wapens zijn massavernietigingswapens « bij uitstek ».

Nr. 3 VAN DE HEER HELLINGS

In het dispositief, punt 14 doen vervallen.

Verantwoording

Dit artikel is volledig in strijd met de principes die Belgiė en zijn bondgenoten van de Europese Unie hebben verdedigd tijdens de recente onderhandelingen over het eerste internationale verdrag over de handel in conventionele wapens, die plaatsvonden onder de vlag van de VN.

Het internationale compromis dat in maart laatstleden werd bereikt, strekt ertoe elk land te verplichten om vóór iedere transactie te onderzoeken of het gevaar bestaat dat de verkochte wapens gebruikt zullen worden om mensenrechten te schenden of aanslagen te plegen of dat ze in handen van de georganiseerde misdaad terechtkomen.

De export van producten en uitrustingen die afkomstig zijn van de ITDB (Industriėle en Technologische Defensie-Basis) kan slechts geschieden binnen dit juridische VN-kader, dat inderdaad onvolkomen is, maar een minimum aan bescherming biedt. Het voorliggende artikel verwijst er niet eens naar en geeft te verstaan dat wapens een commercieel product « zoals een ander » zijn, dat ondernemingen binnen de Europese Unie moeten kunnen verkopen zoals het hen uitkomt.

Nr. 4 VAN DE HEER HELLINGS

In het dispositief, in punt 16, derde lid, de woorden « MALE (medium altitude long-endurance unmanned aerial vehicle) waarvoor Dassault Aviation, Cassidian en Alenia Aermacchi een voorstel hebben gedaan op 16 juni 2013 » doen vervallen.

Verantwoording

In dit stadium, waarin de reėle behoefte nog niet is onderzocht (de noden die bleken uit een sharing & pooling-analyse bijvoorbeeld), hoeft nog niet te worden gepreciseerd welk type onbemande verkenningstoestellen ons land zou willen aanschaffen. De formulering in het voorstel van resolutie wekt de indruk dat het Europa van de Defensie zou worden opgebouwd op basis van de wensen en ambitie van de Europese defensie-industrie.

Nr. 5 VAN DE HEER HELLINGS

In het dispositief, een punt 20 (nieuw) invoegen, luidende : « 20. in het kader van de reflectie over sharing and pooling, een studie te maken die aangeeft welke capaciteit de Staten wensen te versterken en te ontwikkelen binnen hun eigen defensie, maar ook welke capaciteit ze willen afbouwen of ontmantelen (overeenkomstig de taakverdeling en de specialisatie in een Europese en multinationale context); ».

Verantwoording

Het artikel als zodanig vereist geen aanvullende uitleg.

Nr. 6 VAN DE HEER HELLINGS

In het dispositief, een punt 21 (nieuw) invoegen, luidende : « 21. een holistisch, preventief en multilateraal Europees buitenlandbeleid te ontwikkelen, dat een weergave is van de kernwaarden van de Europese Unie, dat gebaseerd is op het Europees veiligheidsbeleid, dat de prioriteiten en de strategieėn om de buitenlandse belangen van de Unie te behartigen, vastlegt en de rol van de Europese defensie hierin te definiėren. ».

Verantwoording

Een performant defensie-instrument uitbouwen heeft geen zin als er niet eerst en vooral eensgezindheid is over de strategieėn en de voorwaarden waaraan voldaan moet worden alvorens het militaire instrument kan worden ingezet. De EU moet eerst een actor worden met een coherent buitenlands beleid vooraleer het een defensie-actor kan zijn.

De EU heeft wel een European Security Strategy (ESS), maar die is enerzijds niet compleet — een Grand Strategy ontbreekt — en anderzijds niet geformuleerd in operationele taal. De brede lijnen van de ESS moeten worden uitgewerkt in een echte strategienota. Het is maar als er prioriteiten worden gesteld en als er duidelijkheid is over de algemene doelstelling van een Europees Veiligheidsbeleid dat er een coherente strategie kan worden ontworpen, en van daaruit substrategieėn, zoals op het gebied van energie, migratie, de nabuurlanden, de buitenlandse handel, en het externe optreden in het algemeen, met inbegrip van de voorwaarden waaronder en het moment waarop de lidstaten van de EU collectieve actie moeten ondernemen om een crisis onder controle te houden.

Benoit HELLINGS.

Nr. 7 VAN DE HEER DE DECKER

In het dispositief, punt 9 doen vervallen.

Armand DE DECKER.

Nr. 8 VAN DE HEER VERSTREKEN

In het dispositief, punt 2 vervangen als volgt :

« voort werk te maken van de tenuitvoerlegging van de bepalingen van het Verdrag van Lissabon inzake GVDB en met het oog op een verdere verdieping van de militaire samenwerking op Europees niveau in het kader van het voornoemde verdrag te blijven ijveren voor een versterking van het Europees Defensieagentschap (EDA). Deze militaire samenwerking moet in overleg zijn met het NAVO-beleid en moet Europa meer defensiecapaciteit geven op het vlak van crisisbeheersing, militaire operaties en buitenlandse missies; »

Verantwoording

Over de permanent gestructureerde samenwerking (PGS) bestaat tot op heden geen consensus onder de lidstaten, laat staan een eenduidige gedeelde interpretatie. De mogelijkheden en de haalbaarheid van de PGS worden nog steeds onderzocht. Met dit amendement komt men aan deze realiteit tegemoet.

Nr. 9 VAN DE HEER VERSTREKEN

In het dispositief, punt 5 vervangen als volgt :

« te blijven pleiten voor een rationalisatie van de beslissingsstructuren inzake GVDB, alsook voor een optimalisatie van de Europese hoofdkwartieren; »

Verantwoording

In de huidige stand van zaken over de verdieping van de Europese defensie is het nogal voorbarig om te spreken van een vast Europees hoofdkwartier. Daarom is beter te spreken van rationalisatie van de bestaande structuren.

Nr. 10 VAN DE HEER VERSTREKEN

In het dispositief, punt 8 vervangen als volgt :

« op de Europese Raad van december 2013 te pleiten voor een Witboek voor de Europese defensie, waarin de Europese strategie terzake wordt gedefinieerd en waarin de vereisten inzake militaire capaciteit, logistiek, aanschaf van materiaal, opleiding en oefeningen worden aangegeven om tegemoet te komen aan de uitdagingen die de 21e eeuw op het gebied van veiligheid stelt; »

Verantwoording

Met dit artikel zet men eigenlijk in op twee elementen met name de Europese Veiligheidsstrategie (ESS) van 2003 en een Witboek. Beiden zijn met elkaar in tegenspraak : ofwel behoudt men de ESS die men eventueel aanpast aan de evoluties, ofwel opteert men voor een nieuw Witboek wat een heel andere oefening is en waarbij men opteert voor een nieuwe globale strategische denkoefening. Dit amendement maakt einde aan tegenspraak.

Nr. 11 VAN DE HEER VERSTREKEN

In het dispositief, punt 9 doen vervallen.

Verantwoording

Het is zeer voorbarig om een nucleaire strategie in de Europese defensie in te passen op een moment dat er nog geen duidelijkheid bestaat waar Europa met defensie naar toe wil en op een moment dat meerdere Europese lidstaten pleiten voor een Europa zonder kernwapens.

Johan VERSTREKEN.

Nr. 12 VAN DE HEER HELLINGS

In het dispositief, in het derde lid van punt 16, de woorden : « waarvoor Dassault Aviation, Cassidian en Alenia Aermacchi een voorstel hebben gedaan op 16 juni 2013 » doen vervallen.

Benoit HELLINGS.