5-1241/1 | 5-1241/1 |
3 OKTOBER 2011
Dagelijks noteren we in België 22 ongevallen met fietsers. In 20 gevallen is een auto betrokken terwijl het in 2 gevallen om een ongeval met enkel een fietser gaat. Die ongevallen veroorzaken iedere dag bijna 3 doden of zwaar gewonden en net geen 20 licht gewonden. In absolute cijfers gaat het afgerond om 8 000 ongevallen per jaar waarbij 90 doden te betreuren vallen, 900 personen zwaar gewond raken en 7 000 fietsers er vanaf komen met lichte wonden. In 635 ongevallen is geen ander voertuig betrokken. Tot de helft van de zwaargewonde fietsers heeft hoofdletsels.
In 2008 werden in totaal 7 696 ongevallen geregistreerd waarbij 8 122 fietsers geblesseerd raakten. Voor 86 fietsers liep het ongeval fataal af terwijl respectievelijk 905 en 7 131 fietsers zwaar en licht gewond raakten. De cijfers voor de drie voorafgaande jaren zijn van dezelfde grootorde. Voor 2005 ging het om 7 655 ongevallen met 8 042 slachtoffers, waarvan 71 dodelijk, 951 zwaar en 7 020 licht gewonden. In 2006 en 2007 noteerden we 7 411 en 7 596 ongevallen met 7 849 en 8 054 gekwetsten. In die jaren vielen er in chronologische volgorde 91 en 90 doden, 918 en 936 zwaar gewonden en 6 840 en 7 028 licht gewonden. Het totaal aantal ongevallen waarbij alleen een fietser betrokken was voor diezelfde periode betroffen 568, 663, 617 en 695, met 4, 11, 6 en 9 doden. Bij de zwaargewonden spraken we van 118, 131, 129 en 120 fietsers. Het aantal lichtgewonden kwam op 463, 542, 495 en 567 fietsers.
Indien heel wat korte afstanden met de fiets zouden worden afgelegd in plaats van met de wagen, zullen deze aantallen naar alle verwachtingen nog toenemen. Het stimuleren van energie- en milieuvriendelijke verplaatsingen zoals met de fiets, zal dus moeten worden geflankeerd door een fietsvriendelijk beleid met aandacht voor de veiligheid van deze zwakke weggebruikers. In de eerste plaats kunnen ongevallen zoveel als mogelijk vermeden worden, maar in tweede instantie moeten oplossingen gezocht worden om de gevolgen van ongevallen zoveel als mogelijk te verzachten.
De organisatie « European Child Safety Alliance » raadt aan om het dragen van een fietshelm te verplichten. Volgens deze organisatie is de fietsveiligheid alleen in Italië en Griekenland slechter dan in ons land.
In België is het dragen van een fietshelm niet verplicht. In de Europese Unie is het dragen van een fietshelm alleen verplicht in Finland (iedereen overal), Spanje (buiten de bebouwde kom), Tsjechië (kinderen jonger dan zestien jaar) en Zweden (kinderen jonger dan vijftien jaar). Vele landen staan weigerachtig tegenover een verplichting, omdat het fietsen onpopulair maakt en leidt tot een daling van de fietsmobiliteit. In Australië en Nieuw-Zeeland daalde het fietsgebruik met 30 % na de invoering van de helmplicht. De indieners denken dat het verplicht dragen van de fietshelm het gebruik van de fiets ook bij ons aanzienlijk zou doen dalen. Dat is niet de bedoeling, integendeel. Het klimaat- en milieuvraagstuk vragen dat het gebruik van de fiets als vervoermiddel juist wordt aangemoedigd.
Nederland bewijst trouwens dat een verplichting niet noodzakelijk is om het klassement inzake fietsveiligheid aan te voeren. Om tot dat positieve resultaat te komen, heeft Nederland grote sensibiliserings- en preventie- inspanningen geleverd.
Naar aanleiding van de staten-generaal van de Verkeersveiligheid heeft het Belgisch Instituut voor de verkeersveiligheid (BIVV) een dossier over dat vraagstuk opgesteld. In dat dossier bevestigt het BIVV dat een « [dergelijke] verplichting [...] ook niet wenselijk [lijkt], aangezien ze zeker in dit stadium zou leiden tot een daling van het aantal gebruikers van dit milieuvriendelijke vervoermiddel » (blz. 23). Vandaar dat het BIVV maatregelen voorstelt ter bevordering van het dragen van de fietshelm : intensere campagnes en acties om kinderen ertoe aan te zetten de fietshelm te dragen, een lager btw-tarief voor fietshelmen, enz.
Bijgevolg verdient het voor de indieners de voorkeur het dragen van de fietshelm niet te verplichten, maar wel op diverse manieren aan te moedigen. Daartoe vragen ze dat de regering de sensibiliseringscampagnes — inzonderheid ten aanzien van de jongeren — zou intensiveren. Om de fietshelm betaalbaarder te maken, moet het btw-tarief op deze veiligheidsuitrusting worden verlaagd.
| François BELLOT. | |
| Guido DE PADT. |
De Senaat,
A. wijst op het dagelijkse aantal ongevallen met fietsers;
B. wijst op de studie van de « European Child Safety Alliance » waarin België slecht wordt geklasseerd;
C. stelt vast dat slechts weinig fietsers in België een helm dragen;
D. constateert dat geen officiële cijfers voorhanden zijn wat het dragen van de fietshelm betreft;
E. stelt vast dat slechts weinig landen het dragen van een fietshelm verplicht hebben gemaakt;
F. wijst op het belang van meer veiligheid voor fietsers, in het bijzonder voor kinderen, omdat zij als fietser zeer kwetsbaar zijn;
G. wijst erop dat de Europese Commissie van plan is de door de verschillende lidstaten toegepaste btw-regelingen te hervormen en dat er dus ruimte is voor een herziening van het op veiligheidstoebehoren btw-tarief,
Vraagt de regering :
1. de nodige initiatieven te nemen om voor ons land te kunnen beschikken over statistische gegevens aangaande het dragen van een helm door fietsers;
2. de sensibiliseringscampagnes en de acties ter bevordering van het dragen van een fietshelm te bevorderen;
3. de sensibiliseringscampagnes en de acties die gericht zijn op een betere zichtbaarheid van de fietser, zoals het dragen van fluovestjes en het consequent gebruik van het fietslicht, te intensiveren;
4. die campagnes en acties speciaal af te stemmen op bepaalde doelgroepen en daarbij bijzondere aandacht te besteden aan de kinderen;
5. in het raam van de Europese onderhandelingen over de hervorming van de btw-regelingen te pleiten voor de toepassing van een verlaagd btw-tarief op veiligheidstoebehoren voor fietsers, en meer bepaald op fietshelmen.
12 mei 2011.
| François BELLOT. | |
| Guido DE PADT. |