5-1037/1 | 5-1037/1 |
19 MEI 2011
Bisphenol A, of BPA, is een chemische stof die gebruikt wordt in de fabricage van een groot aantal plastics van het polycarbonaat-type. Zo wordt er gebruik van gemaakt bij het concipiëren van courante producten, zoals recycleerbare flessen, bekers, zuigflessen, de binnenbekleding van drankblikjes en conservenblikken, enz.
Deze hormoonontregelaar wordt met de vinger gewezen en is zelfs in heel wat landen verboden. Er lopen heel wat studies om de werkelijke toxiciteit ervan te bepalen.
Bij die onderzoeken werden belangrijke hoeveelheden BPA ontdekt op kassabonnen en ontvangstbewijzen van kredietkaarten. Zo heeft een Zwitsers onderzoek (1) dertien ontvangstbewijzen in Europa geanalyseerd en voor elf ervan hoeveelheden BPA ontdekt van 0,8 % tot 1,7 % van de papiermassa.
Een ander, Amerikaans (2) onderzoek, onderzocht tien ontvangstbewijzen uit de omgeving van Boston en stelde vast dat zes ervan BPA bevatten tussen 1,09 % en 1,70 % van de papiermassa; twee andere tussen 0,30 % en 0,83 % en de twee laatste geen meetbare hoeveelheid. In de ontvangstbewijzen waarin BPA ontdekt werd, varieerde de hoeveelheid ervan van 3 tot 19 mg per ticket (met een lengte van 30 cm) (3) . De toelaatbare dagelijkse inname (TDI) voor BPA, die door de EFSA (European Food Safety Authority) is vastgelegd, bedraagt 0,05 mg/kg lichaamsgewicht (4) .
Die resultaten zijn zonder meer verontrustend, vooral in het licht van diverse onderzoeken, waaronder een van het Inra (5) , waaruit blijkt dat BPA het menselijk organisme door de huid kan binnendringen. Die ontdekking van een andere opname van BPA door het organisme opent onbetwistbaar nieuwe perspectieven in de beoordeling van de risico's van blootstelling aan BPA.
Terecht, aangezien bisphenol A enigszins oplosbaar is in vetten, zodat het doordringen van de huid mogelijk wordt. Langs die weg passeert bisphenol dus niet meer langs het mechanisme dat de scheikundige stof afbreekt, namelijk de lever.
Die wijze van blootstelling via de huid is bijzonder problematisch bij kleine kinderen, omdat de verhouding oppervlakte-gewicht belangrijk is, maar ook omdat hun huid in grotere mate permeabel is.
Bovendien is uit een recent Amerikaans onderzoek dat door de Environmental Working Group werd gepubliceerd, gebleken dat BPA aanwezig is in de zogenaamde « thermische » inkt van de kassabonnen van 40 % van de winkels in de Verenigde Staten.
Bovendien blijkt uit het onderzoek dat de BPA-concentratie er beduidend hoger is dan normaal, in conservenblikken bijvoorbeeld.
Hoewel er onzekerheid blijft over de werkelijke toxiciteit van BPA, vermoedt men toch dat het het risico op vroegtijdige puberteit bij vrouwen en van prostaat- of borstkanker verhoogt. Een hoge blootstelling heeft naar verluidt ook een lagere spermatelling tot gevolg.
Velen menen ook dat BPA gevaarlijker is voor kinderen, hetzij in het foetale stadium, hetzij in de jonge kindertijd. Vorsers van de Universiteit van Sherbrooke hebben bijvoorbeeld de mogelijke risico's van bisphenol A voor de ontwikkeling van de foetus aan het licht gebracht (6) . Het onderzoek heeft de impact van BPA op de stamcellen van de placenta die de foetus voeden geanalyseerd. De vorsers hebben aangetoond dat zeer lage BPA-dosissen cytotoxisch kunnen zijn (cellen kunnen doden), zich bijgevolg een weg kunnen banen door de placenta en de ontwikkeling van de foetus kunnen aantasten. Het is duidelijk dat de overdracht van BPA van de moeder op de foetus via het bloed catastrofale gevolgen kan hebben voor elke vrouw die dagelijks kassabonnen moet verwerken.
Overigens heeft de Europese Unie sinds 1 maart 2011 de productie van zuigflessen die BPA bevatten, verboden.
Om dezelfde reden en in navolging van Colruyt, waar BPA al enkele jaren verboden is, heeft ook Carrefour sinds 1 januari 2011 kassabonnen met bisphenol A uit zijn grootwarenhuizen gebannen. Delhaize zal hun voorbeeld in het eerste semester van 2011 volgen.
Artikel 2 — definities
De definitie van Bisphenol A die wordt gebruikt in artikel 2, eerste streepje, behelst de scheikundige samenstelling die ontstaat uit de reactie van twee equivalenten phenol met een equivalent aceton. Bisphenol A wordt veel gebruikt bij de fabricage van talrijke consumptieproducten (recipiënten voor voeding, water, enz.), maar bevindt zich ook in kassabonnen en ontvangstbewijzen van kredietkaarten.
De kassabonnen en ontvangstbewijzen van kredietkaarten waarvan sprake is in deze wet, zijn alle documenten die gelden als aankoopbewijs en die gedrukt werden door een kasregister of een leesterminal voor chipkaarten.
De definitie van het kleinhandelsbedrijf komt uit de wet van 13 augustus 2004 betreffende de vergunning van handelsvestigingen.
De definitie van de horecasector komt uit de wet van 7 december 2006 betreffende de investeringsaftrek ten gunste van de horecasector.
Artikel 3 — toepassingsgebied
Deze wet is van toepassing op alle kleinhandelsvestigingen en op de vestigingen van de horecasector. Beide soorten vestigingen zijn plaatsen waar (de meeste) kassabonnen en ontvangstbewijzen van kredietkaarten worden gedrukt om aan de kopers/consumenten te worden gegeven.
Artikel 4 — verbod
Door de aanwezigheid van BPA te verbieden in kassabonnen en ontvangstbewijzen van kredietkaarten die worden afgegeven in kleinhandelsbedrijven en in de horecasector, beogen de indieners de volledige opheffing van het gebruik van BPA in de productie ervan.
Artikel 6 — de straffen
Er is voorzien in strafbepalingen indien artikel 4 niet in acht wordt genomen.
| Dominique TILMANS. Jacques BROTCHI. |
Artikel 1
Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.
Art. 2
Voor de toepassing van deze wet wordt verstaan onder :
a) bisphenol A : een scheikundige samenstelling ontstaan uit de reactie van twee equivalenten phenol en een equivalent aceton;
b) kassabon : een factuur die geldt als aankoopbewijs die de kleinhandelsbedrijven aan de klanten afgeven, in de vorm van een papierstrook die gedrukt is door een kasregister en waarop alle aankopen, alsook het betaalde bedrag worden vermeld;
c) ontvangstbewijs (van een kredietkaart) : een document, meestal een factuur, dat geldt als aankoopbewijs en waarmee de verkoper erkent het verkoopbedrag langs elektronische weg ontvangen te hebben;
d) kleinhandelsbedrijf : de distributie-eenheid waarvan de activiteit bestaat uit het wederverkopen op gewone wijze, in eigen naam en voor eigen rekening, van goederen aan consumenten, zonder deze goederen andere behandelingen te doen ondergaan dan die welke in de handel gebruikelijk zijn;
e) horecasector : elke voor het publiek toegankelijke plaats of toegankelijk lokaal, ongeacht de toegangsvoorwaarden, waar de belangrijkste en permanente activiteit bestaat uit het voorbereiden en/of aanbieden van maaltijden en/of dranken voor consumptie, al dan niet ter plaatse, en dit zelfs kosteloos.
Art. 3
Deze wet is van toepassing op de kleinhandelsbedrijven en op de horecasector.
Art. 4
Kassabonnen en ontvangstbewijzen van kredietkaarten zoals gedefinieerd in artikel 2 die bisphenol A bevatten, zijn verboden.
Art. 5
Onverminderd de bevoegdheden van de officieren van gerechtelijke politie, houden de statutaire of contractuele personeelsleden van de federale overheidsdienst Volksgezondheid die hiertoe door de Koning zijn aangewezen, toezicht op de uitvoering van de bepalingen van deze wet.
Art. 6
Wie artikel 4 overtreedt, wordt gestraft met geldboete van 250 euro tot 20 000 euro.
24 maart 2011.
| Dominique TILMANS. Jacques BROTCHI. |
(1) Analytical and Bioanalytical Chemistry — juli 2010.
(2) Green Chemistry Letters and Reviews — juli 2010.
(3) http://pdfserve.informaworld.com/911433__924832861.pdf.
(4) http://www.efsa.europa.eu/fr/ceftopics/topic/bisphenol.htm.
(5) Chemosphere 27 oktober 2010.
(6) http://www.usherbrooke.ca/recherche/fr/accueil/nouvelles/nouvelles-details/article/10863/.