1-129/6 | 1-129/6 |
1 FEBRUARI 1996
Het Adviescomité stelt vast dat, zowel op het Europese als op het nationale vlak, de vrouwen nog steeds sterk ondervertegenwoordigd zijn in de besluitvorming.
Artikel 119 van het Unieverdrag, het protocol en de overeenkomst betreffende de sociale politiek en de richtlijnen inzake de toepassing van het beginsel van de gelijke behandeling van mannen en vrouwen, die voornamelijk het sociale domein betreffen, hebben hierin weinig verandering gebracht.
Ook het derde actieprogramma van de Europese Commissie (1991-1995), dat onder meer een verbetering van het statuut van de vrouw in de maatschappij beoogde, heeft niet de verwachtingen ingelost omdat het te vaag was geformuleerd en geen dwingend karakter had.
In het licht hiervan is het Adviescomité van oordeel dat het beginsel van de gelijkheid van mannen en vrouwen als een algemene doelstelling van het Europese beleid dient te worden geformuleerd.
Het Adviescomité steunt daarom eenparig het amendement dat door mevrouw Bribosia, mevrouw Lizin, mevrouw de Bethune, mevrouw Hermans en mevrouw T'Serclaes werd ingediend op het ontwerp van memorandum over de Intergouvernementele Conferentie 1996, voorgesteld door het Adviescomité voor Europese aangelegenheden van Kamer en Senaat. Dat amendement luidt als volgt :
« In het hoofdstuk « Doelstellingen », punt IV, tweede lid, tussen het woord « mensenrechten » en de woorden « politieke, sociale en economische rechten » in te voegen de woorden « gelijkheid van mannen en vrouwen ».
De lijst van individuele rechten wordt dan :
« Individuele rechten : fundamentele vrijheden; mensenrechten; gelijkheid van mannen en vrouwen; politieke, sociale en economische rechten; gelijke kansen. »
Het Adviescomité is van oordeel dat dit doel slechts kan worden bereikt indien het gelijkheidsbeginsel en in het bijzonder de gelijke deelneming aan de besluitvorming in alle beleidsdomeinen op dwingende wijze wordt opgenomen in de verdragsbepalingen betreffende het burgerschap van de Unie.
Vandaar dat het Adviescomité zich, met 8 stemmen bij 1 onthouding, aansluit bij het tweede amendement dat door de voornoemde auteurs op het ontwerp van memorandum werd ingediend en dat luidt als volgt :
« In het hoofdstuk « Middelen », I, tussen punt 1 en punt 2 een nieuw punt toe te voegen, luidende :
« 2. Het fundamenteel recht van vrouwen en mannen op gelijkheid moet in het nieuwe verdrag van de Europese Unie van 1996 worden opgenomen teneinde :
het toepassingsgebied van het gelijkheidsbeginsel uit te breiden tot alle beleidsaspecten waarvoor de Europese Unie bevoegd is;
de paritaire democratie in te voeren waarbij gestreefd wordt naar gelijke deelneming van mannen en vrouwen aan de besluitvorming op alle niveaus. »
In het hoofdstuk « Middelen », I, de punten 2 en 3 te vernummeren tot 3 en 4. »
Het Adviescomité wenst hierbij in het bijzonder te pleiten voor de invoering van de notie « paritaire democratie » in het communautaire recht. De gelijke deelneming van mannen en vrouwen aan de besluitvorming is immers een essentieel onderdeel van een volwaardig democratisch bestel.
Het Adviescomité wijst erop dat het begrip paritaire democratie reeds geruime tijd ingang heeft gevonden in het denken over de Europese structuren.
Zo vormde de gelijke deelneming van mannen en vrouwen aan de besluitvorming een centraal thema van de eerste Europese top « Vrouwen in invloedrijke posities » die op 2 en 3 november 1992 plaatsvond in Athene.
Op 6 en 7 november 1994 had, overigens op initiatief van de Belgische minister belast met het beleid van gelijke kansen, te Brussel een Europese conferentie van vrouwelijke ministers plaats. In de beginselverklaring van deze conferentie wordt het concretiseren van de paritaire democratie als eerste actiepunt geformuleerd.
Vanuit de wetenschappelijke wereld werd een sterk pleidooi in dezelfde richting gehouden tijdens de conferentie « Les femmes et la construction européenne », die op 17 en 18 november 1994 plaatsvond in het Europees parlement te Brussel.
Het Adviescomité is van oordeel dat de paritaire democratie, die totnogtoe een theoretisch concept is gebleven, zowel op het Europese als op het nationale vlak in praktijk moet worden gebracht.
De uitdrukkelijke opname van dit begrip in het Unieverdrag is een eerste en belangrijke stap in deze richting.
| De Rapporteur,
Andrée DELCOURT-PĘTRE. |
De Voorzitster,
Sabine de BETHUNE. |
Wij, de ondergetekenden, vrouwen met ervaring in hoge politieke ambten, zijn op uitnodiging van de Commissie van de Europese Gemeenschappen op 3 november 1992 te Athene bijeengekomen voor de eerste Europese Top « Vrouwen in invloedrijke posities », en hebben samen de volgende verklaring aangenomen :
WIJ STELLEN VAST DAT ER EEN DEMOCRATISCH
DEFICIT BESTAAT
Wij stellen vast dat de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen in de Lid-Staten van de Europese Gemeenschappen en in andere Europese landen in alle openbare en politieke besluitvormingsorganen en -instanties, zowel op plaatselijk als op regionaal, nationaal en Europees niveau, nog steeds zeer groot is.
Wij stellen met bezorgdheid vast dat op het gebied van de deelneming van vrouwen aan het politieke besluitvormingsproces in een aantal Europese landen sinds het midden van de jaren zeventig geen vooruitgang is geboekt en dat recente politieke ontwikkelingen hebben geleid tot een aanzienlijke daling van het aantal vrouwen in dat proces, in het bijzonder in de wetgevende vergaderingen van een aantal van deze landen.
Wij besluiten daaruit dat hoewel vrouwen over dezelfde formale rechten als mannen beschikken, zoals het recht om bij verkiezingen hun stem uit te brengen, het recht om zich verkiesbaar te stellen en om te solliciteren naar hoge ambten bij de overheid, dit in de praktijk niet tot gelijkheid heeft geleid.
Wij betreuren derhalve het ontbreken van strategische beleidsmaatregelen die concreet gestalte moeten geven aan de beginselen van de democratie.
WIJ VERKLAREN DAT VROUWEN EN MANNEN OP DEZELFDE WIJZE INVLOED OP HET OPENBARE EN POLITIEKE LEVEN MOETEN KUNNEN UITOEFENEN
In een democratisch systeem zouden alle burgers op dezelfde wijze moeten kunnen deelnemen aan het openbare en politieke leven.
Wij eisen een gelijke deelneming van vrouwen en mannen aan het openbare en politieke besluitvormingsproces.
Wij wijzen er met nadruk op dat het noodzakelijk is dat de besluitvormingsprocedures worden gewijzigd om die gelijkheid in de praktijk te garanderen.
WIJ ONDERSCHRIJVEN DE VOLGENDE BEGINSELEN EN ARGUMENTEN
Gelijkheid tussen vrouwen en mannen is een fundamenteel recht van de mens.
Meer dan de helft van de bevolking bestaat uit vrouwen. Gelijkheid betekent evenredige vertegenwoordiging in het politieke leven en het bestuur van de naties.
De helft van het potentieel aan talenten en kundigheden van de mensheid berust bij vrouwen en haar ondervertegenwoordiging in het besluitvormingsproces betekent een verlies voor de hele samenleving.
De ondervertegenwoordiging van de vrouwen in het besluitvormingsproces verhindert dat ten volle rekening wordt gehouden met de belangen en behoeften van een deel van de bevolking.
Een evenwichtige vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in de besluitvorming zou tot andere ideeën, waarden en gedragswijzen leiden in een zowel voor vrouwen als voor mannen rechtvaardiger en harmonischer wereld.
WIJ RICHTEN EEN OPROEP TOT ALLE BETROKKEN PARTIJEN IN DE SAMENLEVING
Wij roepen de Commissie van de Europese Gemeenschappen en alle Europese en internationale organisaties op actieprogramma's en maatregelen aan te nemen om de volledige deelneming van vrouwen aan het besluitvormingsproces in deze organisaties te garanderen.
Wij roepen de Lid-Staten van de Europese Gemeenschappen en andere Europese staten op de gedachte van de gelijke kansen voor vrouwen en mannen volledig in hun onderwijssysteem en in alle nationale beleidsmaatregelen te integreren, alsmede de nodige maatregelen goed te keuren om deze doelstellingen te verwezenlijken, ten einde te komen tot een gelijke verdeling van de leidinggevende functies tussen vrouwen en mannen.
Wij roepen alle politieke leiders op Europees en nationaal niveau op de volle consequenties te aanvaarden van de democratische gedachte die de grondslag vormt van hun partijen, in het bijzonder door een evenwichtige verdeling van invloedrijke, en met name politieke en administratieve posten, tussen vrouwen en mannen te garanderen via maatregelen die bijdragen tot de bewustwording en door de invoering van passende organisatorische voorzieningen.
We roepen de leiders van vakbonden en van werknemers- en werkgeversorganisaties op nationaal en Europees niveau op de groeiende bijdrage van vrouwen aan de arbeidsmarkt te erkennen door te zorgen voor de mechanismen die nodig zijn voor een gelijke participatie van vrouwen op alle niveaus van deze organisaties, inclusief de besluitvormingsorganen.
Wij roepen de vrouwenorganisaties op nationaal en Europees niveau op hun inspanningen om vrouwen ertoe aan te sporen hun rechten als burger uit te oefenen, voort te zetten door het organiseren van bewustwordingscampagnes en opleidingsprogramma's en door het nemen van andere passende maatregelen.
Wij roepen al degenen die in de mediasector werkzaam zijn op stereotiepe beelden van vrouwen en mannen te vermijden, de publieke opinie ervan op de hoogte te brengen dat een evenwichtige deelneming van vrouwen en mannen aan het besluitvormingsproces nodig is en de beginselen die aan dit evenwicht ten grondslag liggen te verdedigen.
Wij roepen de mannen en vrouwen van alle landen van Europa op te erkennen dat het nodig is dat er een evenwicht tussen mannen en vrouwen tot stand wordt gebracht, de consequenties daarvan te aanvaarden en op die manier bij te dragen tot de ontwikkeling van een zinvolle en duurzame democratie.
WIJ BEGINNEN EEN CAMPAGNE OM DE EUROPESE DEMOCRATIE TE VERSTERKEN
Wij bevestigen dat Europa vandaag behoefte heeft aan diepgaande veranderingen en hoop om de wijzigingen in houdingen en structuur to stand te brengen die absoluut noodzakelijk zijn om op het niveau van de besluitvorming tot een passend evenwicht tussen mannen en vrouwen te komen.
Deze fundamentele wijzigingen moeten de huidige ontwikkelingen in de Europese samenleving begeleiden, die des te meer zullen worden toegejuicht als vrouwen er in dezelfde mate bij zijn betrokken als mannen.
Door het plaatsen van onze handtekening onder deze verklaring geven wij het startsein voor een campagne die er alle betrokken partijen in de samenleving toe moet aanzetten te zorgen voor een evenwichtige deelneming van vrouwen en mannen aan het besluitvormingsproces zowel op plaatselijk, regionaal en nationaal niveau, als op het niveau van de Europese instellingen, inclusief het volgende Europese Parlement.