Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-416

van Rik Daems (Open Vld) d.d. 20 maart 2020

aan de minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Armoedebestrijding, Gelijke Kansen en Personen met een beperking

Coronacrisis - Voedselbanken - Voedseltekorten - Financiering door de Europese Unie - Oproep aan vrijwilligers (Covid-19)

infectieziekte
epidemie
voedselhulp
armoede

Chronologie

20/3/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 23/4/2020)
17/7/2020Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-415

Vraag nr. 7-416 d.d. 20 maart 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Een recordaantal mensen heeft een beroep gedaan op de Belgische voedselbanken. Per maand ging het om 168 476 mensen, wat 5,9 % meer is dan in 2018.

Voedselbanken spelen een belangrijke rol in het vermijden dat voedsel verloren gaat. Ze zorgen ervoor dat voedseloverschotten van warenhuizen onder mensen in armoede worden verdeeld. Zowel voedselarmoede als voedselverlies wordt bestreden, waardoor men kan spreken van een win-win situatie.

De voedselbanken zijn normaal gesproken afhankelijk van de vele oudere vrijwilligers. Maar deze kwetsbare groep is opgeroepen contacten zo veel mogelijk te vermijden, waardoor voedselbanken met problemen kampen. Daar moet een oplossing voor gevonden worden.

De Nederlandse minister van Sociale Zaken roept mensen op zich aan te melden als vrijwilliger. Er melden zich overigens al veel jonge vrijwilligers, merkt hij op, maar er is meer nodig voor de voedselbanken.

De voedselbanken en -bedelingen in ons land kampen ook met zware problemen. Door het hamstergedrag van mensen zijn de overschotten van winkels geslonken.

Armoedebestrijding is een gemeenschapsbevoegdheid. Daarnaast heeft de vorige federale regering via de staatssecretaris van Armoedebestrijding een actieplan tegen armoede uitgewerkt. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen.

Ik had dan ook volgende vragen:

1) Hoe kunnen de voedselbanken hun sleutelrol blijven vervullen voor de burgers die meer dan ooit, ten gevolge van de economische gevolgen van de coronacrisis, de voedselbanken nodig hebben? Hoe gaat u de bevoorrading aan de voedselbanken in samenspraak met de Gemeenschappen en ander partners garanderen? Kan u dit uitvoerig toelichten?

2) Bent u bereid in het licht van de coronacrisis aan te dringen op voldoende financiering van de voedselbanken vanuit de Europese Unie (EU)? Kan u de timing en de inhoud toelichten?

3) Welke concrete hulp is er bijkomend voorzien voor de voedselbanken in het licht van de coronacrisis? Kan u dit gedetailleerd toelichten?

4) Kan u meedelen of u net als uw Nederlandse ambtgenoot bereid bent een oproep te doen aan de burgers om te helpen als vrijwilliger in de voedselbanken? Kunnen tijdelijke werklozen hier een rol in spelen?

Antwoord ontvangen op 17 juli 2020 :

1) De Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen (FEAD)-leveringen zijn blijven doorgaan tijdens de coronacrisis. De FEAD-producten zorgden op die manier voor een belangrijke continue toelevering aan voedselbanken en de eindbegunstigden.

Verder heeft de regering extra maatregelen voorzien om ervoor te zorgen dat de centrale opslagplaatsen kunnen blijven functioneren. Zo ontvingen de Federatie van Belgische Voedselbanken, het Rode Kruis, Alimen’t en ODC Antwerpen (Antwerps opslag- en distributiecentrum voor voedselhulp) twee subsidies van 276 000,00 euro en 714 000,00 euro. Zij kunnen deze subsidies aanwenden voor de aankoop van voedingsmiddelen en / of hygiënische producten. Daarnaast mag 20 % van de tweede subsidie gebruikt worden om transport van de levensmiddelen te financieren.

Ook organiseert de programmatorische federale overheidsdienst Maatschappelijke Integratie (POD MI) op regelmatige basis een overleg met de bovengenoemde opslagplaatsen en andere relevante actoren uit de voedingshulpsector, zoals Fédération des services sociaux (FdSS), Komosie, en de Koepel van Sint-Vincentiusverenigingen. Op die manier worden terreinervaringen uitgewisseld en informatie gedeeld over de extra maatregelen. Daarnaast blijft de POD MI zo op de hoogte van de noden op het terrein.

Voorts heeft de POD MI in samenwerking met Level IT het digitale platform «de Schenkingsbeurs» verder uitgewerkt. Het platform biedt voedselhulporganisaties de mogelijkheid om voedseloverschotten gratis aan te bieden voor organisaties die hier nood aan hebben. Het platform werd verder uitgebreid met de functie om zich als burger te registreren als vrijwilliger om voedselhulporganisaties die handen te kort komen, te helpen.

2) Zowel minister Ducarme als de voorzitter van de POD MI hebben in april een officiële brief verstuurd naar de Commissie om extra financiering te vragen. De brieven werden respectievelijk op 9 april 2020 naar de Europees commissaris van Werk en Sociale Rechten en op 28 april 2020 naar de directeur generaal van directoraat-generaal (DG) Werk, Sociale zaken en Inclusie verstuurd.

Intussen ligt binnen de Europese Unie (EU) een voorstel voor om extra middelen vrij te maken voor de lidstaten, die aan de huidige operationeel programma’s (OP) van de Structuurfondsen (Europees Sociaal Fonds – ESF, FEAD, Europees Fonds voor regionale ontwikkeling – EFRO, enz.) kunnen toegevoegd worden. Deze middelen moeten dus verdeeld worden tussen de Belgische OP’s van deze fondsen en zouden vanaf het najaar beschikbaar moeten zijn. Momenteel is er nog geen indicatie hoe groot de enveloppe van deze extra middelen voor België zou zijn.

3) Zoals hierboven reeds gedetailleerd, heeft de regering extra maatregelen voorzien om ervoor te zorgen dat de centrale opslagplaatsen kunnen blijven functioneren. Zo ontvingen de Federatie van Belgische Voedselbanken, het Rode Kruis, Alimen’t en ODC Antwerpen twee subsidies van 276 000,00 euro en 714 000,00 euro. Zij kunnen deze subsidies aanwenden voor de aankoop van voedingsmiddelen en / of hygiënische producten. Daarnaast mag 20 % van de tweede subsidie gebruikt worden om transport van de levensmiddelen te financieren.

4) De POD MI heeft in samenwerking met Level IT het digitale platform «de Schenkingsbeurs» verder uitgewerkt. Het platform werd verder uitgebreid met de functie om zich als burger te registreren als vrijwilliger om voedselhulporganisaties die handen te kort komen, te helpen. Dit platform werd bekendgemaakt via verschillende kanalen, zoals de FEAD-nieuwsbrief, de nieuwsbrief en sociale media van de POD MI. Daarnaast werden voedselhulppartners opgeroepen om het platform binnen hun eigen netwerk te delen.

Op 24 juni 2020 stond de teller van het aantal geregistreerde vrijwilligers op 936.

Meer info hierover kan u terugvinden via www.voedselhulp.be.