|
|
Havens - Drugshandel - Drugscontainers - Uithalers - Havenarbeiders - Studenten - Cijfers en tendensen - Preventiecampagne - Maatregelen
haveninstallatie
zwarte handel
verdovend middel
arbeider
officiële statistiek
jeugdige werknemer
handel in verdovende middelen
georganiseerde misdaad
| 26/1/2023 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 2/3/2023) |
| 8/9/2023 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1869
Havenbedrijven werken al enkele jaren met preventiefilmpjes en -affiches die havenarbeiders – Antwerpen telt er meer dan 8 500 – moeten ontmoedigen in te gaan op vragen om in de drugshandel te stappen. Velen worden door criminelen gecontacteerd via sociale media of in havencafés. Ze gaan er luistervinken wie krap bij kas zit en proberen de havenarbeiders nadien te overhalen een centje bij te verdienen (cf. https://www.tijd.be/ondernemen/logistiek/havenbedrijven-drugsmaffia-rekruteert-zelfs-studenten-om-bij-ons-te-infiltreren/10439830.html?_sp_ses=f81cd61f-75eb-41d8-b620-d9ab0df56eaf).
Stephan Vanfraechem, topman van VOKA – Alfaport zegt dat de drugsmaffia almaar driester te werk gaat. «We krijgen signalen dat ze studenten in hogescholen benadert om een bepaald diploma te halen en nadien in bedrijven te infiltreren en zo in de drugstrafiek te stappen.»
In Nederlandse havens ziet men dit fenomeen ook steeds meer. Meerdere voorbeelden kan Jan Janse, hoofd van de Nederlandse Zeehavenpolitie, opnoemen. Zeker vijf studenten zijn aan een opleiding op een scheepvaartschool begonnen met maar één doel voor ogen: uiteindelijk van waarde zijn voor een drugsorganisatie. De politie weet dat het al langer gebeurt, maar anno 2023 is het een «regulier gebruik» binnen criminele netwerken.
De infiltratie is voor criminele organisaties een proces van de lange adem, aangezien het jaren kan duren voor een student daadwerkelijk bij een bedrijf op een waardevolle positie belandt. Het is vorig jaar meermaals voorgekomen dat de politie een uithaler oppakte die in het dagelijks leven een studie volgde op een scheepvaartschool. Ook werden studenten op straat gezien met jongeren die al eens op terminals waren gesnapt. «In sommige gevallen vond de recherche het nodig om scholen te informeren», zegt Janse.
Waarom jongeren zich door een familie of organisatie laten strikken, verschilt per persoon. «Het zal ongetwijfeld niet in alle gevallen vrijwillig zijn. Tegelijkertijd zien we dat het een deel van de jongeren uitsluitend om het geld te doen is. Dikke auto's en mooie kleding: dát vinden zij belangrijk.»
Niet voor niets zegt het Scheepvaart en Transport College (STC), de Rotterdamse onderwijsinstelling waar de havenmedewerkers van de toekomst worden opgeleid, het weerbaar maken van studenten een «prioriteit» te vinden. Dat gebeurt door middel van lesprogramma's, trainingen en rollenspellen, zegt een woordvoerster van de havenvakschool. «Wij zijn ons goed bewust van de problematiek die speelt in de haven op het gebied van criminaliteit en het risico op ondermijning.»
Jongeren vormen sowieso een belangrijke schakel in de drugseconomie. Ze worden namelijk ingezet om in het holst van de nacht een terminal binnen te dringen en een partij cocaïne veilig te stellen. Dat doen ze meestal door het witte goud naar een al vrijgegeven container te verplaatsen.
Twee jaar geleden liepen in de Rotterdamse haven 400 van deze drugsuithalers tegen de lamp, vorig jaar 241. Volgens het openbaar ministerie komen deze jongeren doorgaans uit kwetsbare gezinnen met schulden of hebben ze familie die actief is in het criminele circuit. Het gros komt uit Rotterdam-Zuid. Enkele Amsterdamse twintigers werden vorig jaar veroordeeld voor uithalen cocaïne in een andere haven, die van Antwerpen (cf. https://www.parool.nl/nederland/drugsfamilies-sturen-jongeren-naar-scheepvaartschool-met-de-juiste-functie-word-je-stinkend-rijk~bcd211d1/).
Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2022-2025, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:
1) Hoeveel daders zijn er vorig jaar in onze havens opgepakt, waarbij dergelijke personen als «uithaler» fungeerden? Hoeveel hiervan waren minderjarig? Welke nationaliteit hadden deze personen? Wat waren hun straffen?
2) Welke opdrachtgevers zaten hierachter? Zijn de uithalers deel van een grotere «familie» of zijn het vaker externen? Zitten hier mensen bij die onder dwang dergelijk werk moeten verrichten? Zijn hier ook slachtoffers van mensenhandel bij betrokken? Zijn de opdrachtgevers Belgen of veelal buitenlanders?
3) Kan u meedelen of er sinds de jongste twee jaar in onze havens extra maatregelen in voege zijn getreden tegenover uithalers? Zo ja, welke? Wat zijn de voorlopige conclusies? Zo neen, waarom niet? Zijn er plannen om in de toekomst nog extra maatregelen hieromtrent door te voeren? Zo ja, kan u deze duiden, alsook het tijdsbestek waarin deze maatregelen zullen in voege zullen treden?
4) Kan u reeds peilen naar de effecten van de preventiecampagnes die gericht zijn aan havenarbeiders? Kan u meedelen of er de jongste twee jaar minder havenarbeiders zich schuldig gemaakt hebben aan het samenwerken met drugskartels in de haven? Hoeveel havenarbeiders zijn schuldig bevonden geweest aan medewerking met drugskartels in de jongste twee jaar? Is dat meer of minder dan de jaren ervoor? Met andere woorden, zijn er trends te bemerken?
5) Kan u meedelen of zeevaartscholen, havenvakscholen, maritieme studierichtingen en dergelijke zich bewust zijn van de infiltratiepogingen van drugscriminelen onder de studenten, met als oogmerk ze te rekruteren als toekomstige «corrupte» havenmedewerkers? Indien ja, welke maatregelen nemen deze scholen en wat zijn de rollen van de overheid en de veiligheidsdiensten hierrond? Zijn er draaiboeken waarmee gewerkt wordt bij dit soort situaties?
6) Zijn er de jongste twee jaar signalen binnengekomen van havenrekruteringsbureaus die meedelen dat studenten solliciteren voor havenfuncties met als duidelijke beweegreden dat ze dit doen in opdracht van drugscriminelen? Welke maatregelen nemen deze rekruteringsbureaus en worden dergelijke verdachte gevallen gemeld aan de politie? Indien ja, hoeveel werden er via rekruteringsbureaus de jongste twee jaar gemeld?
7) Ziet u het zitten om in navolging van campagnes voor havenarbeiders dit ook te organiseren voor studenten en jongeren die mogelijkerwijs te maken krijgen met dergelijke rekruteringspogingen van drugscriminelen bij de havens? Zo ja, enkel voor studenten die in dergelijke scholen of richtingen zitten of in het algemeen? Zo neen, waarom niet?
Voor het antwoord op het merendeel van deze vragen wordt verwezen naar het antwoord van de minister van Binnenlandse Zaken op de parlementaire schriftelijke vraag nr. 7-1869, eveneens gesteld door het geachte lid.
Wat betreft de veroordelingsstatistieken dient te worden vermeld dat deze worden opgesteld op basis van gegevens uit het strafregister, waarin alleen de juridische kwalificaties van strafbare feiten worden geregistreerd en geen andere contextuele elementen.
Bijgevolg is het niet mogelijk om veroordelingen te identificeren voor samenwerking in welke hoedanigheid dan ook met een drugskartel, in een specifieke omgeving zoals de haven van Antwerpen. Het is evenmin mogelijk om het beroep en de plaats van tewerkstelling van de veroordeelden (arbeiders in de haven van Antwerpen) te bepalen.
Aangezien voornoemde contextuele gegevens niet geregistreerd worden in de IT-applicatie, is het niet mogelijk de cijfergegevens die u vraagt aan te reiken.