Stalking - Evolutie van het fenomeen - Klachten - Veroordeling - Aantal - Aandachtspunt binnen Justitie - Bestraffing - Mogelijke aanpassing van de wetgeving
officiële statistiek
stalking (belaging)
psychologische intimidatie
28/11/2019 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 2/1/2020) |
2/6/2020 | Antwoord |
De beleidsdomeinen welzijn, volksgezondheid en gezin zijn Vlaamse gemeenschapsbevoegdheden en daarin kadert ook het beleid ten aanzien van slachtofferhulp. Dit betreft dus een transversale aangelegenheid.
Het fenomeen van stalking kent serieuze opgang, mede dankzij de nieuwe communicatietechnologieën zoals Internet, sms, enz. Slachtoffers van stalking ondergaan meestal al een lange lijdensweg vooraleer ze aangifte doen bij de politiediensten. Bovendien is de bewijsvoering niet altijd evident.
1) Heeft u een beeld van de evolutie van het fenomeen van stalking in 2017 en 2018 ?
2) Hoeveel klachten werden ingediend wegens stalking, opgesplitst per gerechtelijk arrondissement ?
3) In hoeveel van deze gevallen volgde er effectief een veroordeling ?
4) Is stalking een bijzonder aandachtspunt binnen de Justitie ?
5) Op welke manier worden dergelijk feiten bestraft ?
6) Is de wetgeving voldoende aangepast om deze vormen van criminaliteit krachtdadig aan te pakken ?
1) Op grond van de informatie die is geregistreerd in de gegevensbank van het College van procureurs-generaal konden de statistisch analisten informatie extraheren over het aantal zaken van belaging dat tussen 1 januari 2017 en 31 december 2019 is ingestroomd bij de correctionele parketten, aangezien die gegevensbank beschikt over specifieke tenlasteleggingscodes waarmee de zaken van belaging kunnen worden geselecteerd (in dit geval de voornaamste of secundaire tenlasteleggingscode «53D – Belaging»). De verwerkte gegevens betreffen in principe enkel misdrijven die door meerderjarigen werden gepleegd. De zaken met een onbekende dader op het tijdstip van de gegevensextractie zijn eveneens in aanmerking genomen. De procedures aangespannen tegen minderjarigen worden behandeld door de jeugdafdeling van de parketten.
Die gegevens hebben betrekking op belaging in de ruime zin en dus niet enkel op de feiten van stalking. Bijgevolg zullen de gegevens in deze analyse worden overschat, zonder dat het mogelijk is om een inschatting te maken van die overschatting.
Tabel 1 geeft het aantal zaken van belaging weer dat tussen 1 januari 2017 en 31 december 2019 is ingestroomd bij de correctionele parketten.
Tabel 1: Aantal zaken van belaging dat tussen 1 januari 2017 en 31 december 2019 is ingestroomd bij de correctionele parketten.
Gegevens weergegeven per parket en per jaar van instroom (a en % in kolom).
Parket |
2017 |
2018 |
2019 |
TOTA(A)L |
||||
n/a |
% |
n/a |
% |
n/a |
% |
n/a |
% |
|
arrondissement Antwerpen |
2 326 |
12,09 |
2 350 |
12,01 |
2 483 |
12,01 |
7 159 |
12,03 |
arrondissement Limburg |
1 174 |
6,1 |
1 040 |
5,31 |
1 205 |
5,83 |
3 419 |
5,75 |
arrondissement Brussel |
2 313 |
12,02 |
2 514 |
12,85 |
2 827 |
13,67 |
7 654 |
12,87 |
parket Brussel |
1 678 |
8,72 |
1 937 |
9,9 |
2 115 |
10,23 |
5 730 |
9,63 |
parket Halle-Vilvoorde |
635 |
3,3 |
577 |
2,95 |
712 |
3,44 |
1 924 |
3,23 |
arrondissement Leuven |
568 |
2,95 |
581 |
2,97 |
596 |
2,88 |
1 745 |
2,93 |
arrondissement Waals-Brabant |
689 |
3,58 |
756 |
3,86 |
780 |
3,77 |
2 225 |
3,74 |
arrondissement West-Vlaanderen |
1 608 |
8,35 |
1 590 |
8,13 |
1 440 |
6,96 |
4 638 |
7,8 |
arrondissement Oost-Vlaanderen |
2 914 |
15,14 |
2 499 |
12,77 |
2 545 |
12,31 |
7 958 |
13,38 |
arrondissement Luik |
2 556 |
13,28 |
2 998 |
15,32 |
3 187 |
15,41 |
8 741 |
14,69 |
arrondissement Namen |
1 119 |
5,81 |
1 008 |
5,15 |
1 308 |
6,33 |
3 435 |
5,77 |
arrondissement Luxemburg |
583 |
3,03 |
642 |
3,28 |
635 |
3,07 |
1 860 |
3,13 |
arrondissement Eupen |
. |
. |
. |
. |
65 |
0,31 |
65 |
0,11 |
arrondissement Henegouwen |
3 395 |
17,64 |
3 591 |
18,35 |
3 599 |
17,41 |
10 585 |
17,79 |
parket Bergen-Doornik |
1 734 |
9,01 |
1 897 |
9,69 |
1 767 |
8,55 |
5 398 |
9,07 |
parket Charleroi |
1 661 |
8,63 |
1 694 |
8,66 |
1 832 |
8,86 |
5 187 |
8,72 |
FEDERAAL PARKET |
1 |
0,01 |
. |
. |
5 |
0,02 |
6 |
0,01 |
TOTAAL |
19 246 |
100 |
19 569 |
100 |
20 675 |
100 |
59 490 |
100 |
Bron: gegevensbank van het College van procureurs-generaal – Statistisch analisten.
2) De federale politie kan bepaalde informatie geven uit de Algemene Nationale Gegevensbank (ANG), een politiële gegevensbank waarin feiten zijn geregistreerd op basis van processen-verbaal resulterend uit de opdrachten van gerechtelijke en bestuurlijke politie. Met behulp van die gegevensbank kunnen tellingen worden verricht op verschillende statistische variabelen, zoals het aantal geregistreerde feiten, de modus operandi, de bij het misdrijf gehanteerde voorwerpen, de gebruikte vervoermiddelen, de bestemmingen-plaats, enz. Op basis van die definitie van de ANG is het mogelijk rapporten te genereren over het aantal door de politie geregistreerde feiten van belaging.
Tabel 3 geeft een overzicht van het aantal door de politiediensten geregistreerde feiten van «belaging», zoals ze geregistreerd zijn in de ANG op basis van de processen-verbaal, op het niveau van de gerechtelijke arrondissementen voor de periode 2016-2018 en het eerste semester van 2019. De gegevens zijn afkomstig van de gegevensbank (afgesloten op 31 oktober 2019).
Het betreft inbreuken op artikel 442bis van het Strafwetboek.
Tabel 3: Aantal geregistreerde feiten van belaging op het niveau van de gerechtelijke arrondissementen voor de periode 2016-2018 en het eerste semester van 2019.
Gerechtelijk arrondissement |
2016 |
2017 |
2018 |
SEM 1 2019 |
Antwerpen |
2 764 |
2 685 |
2 761 |
1 406 |
Waals-Brabant |
737 |
820 |
832 |
440 |
Brussel (Brussel-Hoofdstad) |
1 948 |
2 132 |
2 303 |
1 183 |
Brussel (Halle-Vilvoorde) |
639 |
673 |
744 |
362 |
Eupen |
106 |
106 |
103 |
41 |
Henegouwen (Charleroi) |
1 980 |
1 906 |
1 958 |
985 |
Henegouwen (Bergen) |
1 973 |
1 745 |
1 838 |
969 |
Leuven |
597 |
561 |
584 |
306 |
Luik |
3 096 |
3 134 |
3 549 |
1 828 |
Limburg |
1 164 |
1 189 |
1 290 |
650 |
Luxemburg |
666 |
689 |
734 |
406 |
Namen |
1 103 |
1 072 |
1 181 |
596 |
Oost-Vlaanderen |
2 902 |
3 003 |
2 869 |
1 506 |
West-Vlaanderen |
1 724 |
1 652 |
1 540 |
820 |
Bron: federale politie.
3) Op grond van de statistieken van het strafregister is het niet mogelijk het verband te leggen met het aantal bij het parket geopende dossiers en dus het aantal veroordelingen te geven.
4) tot 6) Belaging is een aandachtspunt van justitie en de bestrijding van dat soort feiten wordt wel degelijk in aanmerking genomen door de Belgische wetgeving aangezien een bepaald aantal wetsartikelen en wetgevingen voorzien in de bestraffing van belaging op grond van een klacht.
Het wettelijk arsenaal, een hoofdmisdrijf en verzwarende omstandigheden verbonden aan de kwetsbare toestand van het slachtoffer (442bis, tweede lid) of met een discriminerende drijfveer (422ter) lijkt toereikend, aangezien er geen specifieke moeilijkheden werden gemeld bij het expertisenetwerk.
Meer bepaald voorziet artikel 442bis in een gevangenisstraf van vijftien dagen tot twee jaar en een geldboete van vijftig tot driehonderd euro of één van die straffen alleen, voor wie een persoon heeft belaagd terwijl hij wist of had moeten weten dat hij door zijn gedrag de rust van die bewuste persoon ernstig zou verstoren. Bovendien wordt de voorziene minimumstraf verdubbeld indien laatstgenoemde in een kwetsbare toestand verkeert ten gevolge van de leeftijd, zwangerschap, een ziekte dan wel een lichamelijk of geestelijk gebrek of onvolwaardigheid, die duidelijk was of de dader bekend was.
Artikel 442ter bepaalt dat in de gevallen bepaald in artikel 442bis het minimum van de straffen kan worden verhoogd met twee jaar, wanneer een van de drijfveren van de misdaad bestaat in de haat tegen, het misprijzen van of de vijandigheid tegen een persoon wegens diens zogenaamd ras, zijn huidskleur, zijn afkomst, zijn nationale of etnische afstamming, zijn nationaliteit, zijn geslacht, zijn seksuele geaardheid, zijn burgerlijke staat, zijn geboorte, zijn leeftijd, zijn fortuin, zijn geloof of levensbeschouwing, zijn huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap, zijn taal, zijn politieke overtuiging, zijn syndicale overtuiging, een fysieke of genetische eigenschap of zijn sociale afkomst.
Artikel 145, § 3, tweede lid, van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie voorziet in een geldboete van vijfhonderd tot vijftig duizend euro en / of een gevangenisstraf van één tot vier jaar voor de persoon die een elektronische-communicatienetwerk of -dienst of andere elektronische communicatiemiddelen gebruikt om overlast te veroorzaken aan zijn correspondent of schade te berokkenen alsook de persoon die welk toestel dan ook opstelt dat bestemd is om de voorgaande inbreuk te begaan, alsook een poging om deze te begaan.
De omzendbrieven COL 4/2006 (partnergeweld) en 13/2013 (bestrijding van discriminatie) vullen dat arsenaal aan door de vastlegging van precieze richtlijnen voor de aanpak en behandeling van dossiers inzake feiten die werden gepleegd in een context van partnergeweld of discriminatie.