Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1698

van Tom Ongena (Open Vld) d.d. 12 juli 2022

aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee

Needle Spiking - Drugs - Cijfers en tendensen - Politie - Aanpak - Maatregelen - Preventie

verdovend middel
officiële statistiek
medisch en chirurgisch materiaal
lichamelijk geweld
slachtoffer

Chronologie

12/7/2022Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 11/8/2022)
5/9/2022Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1697
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1699

Vraag nr. 7-1698 d.d. 12 juli 2022 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het sociale leven is helemaal terug van weggeweest. Jammer genoeg duiken de alarmerende berichten over het fenomeen «needle spiking» (oorspronkelijk uit Groot-Brittannië) nu ook op in het uitgaansleven in België. Het gaat over het toedienen van verdovende of intoxicerende middelen met een injectienaald, zonder toestemming.

De injectie gebeurt in de huid of in het drankje van het slachtoffer, met de intentie om misbruik te maken diens verdoofde toestand. De drugs die worden toegediend maken slachtoffers verward, verzwakt en gedesoriënteerd waardoor ze een gemakkelijker doelwit vormen, onder meer voor seksueel grensoverschrijdend gedrag (cf. https://www.politiehekla.be/nieuws/opgepast-voor-needle-spiking).

De symptomen van «needle spiking» zijn gelijkaardig aan die van «drink spiking». Dat wil zeggen dat het kan gaan over verdovende drugs, maar er zijn evengoed tal van medicijnen die in dat plaatje passen. Ook niet te vergeten: de factor alcohol. Deze kan als vuurversneller dienen, waardoor we een «1 + 1 = 3»-verhaal krijgen.

Het moeten in ieder geval producten zijn die symptomen als duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid, desoriëntatie en «black-outs» kunnen triggeren.

De stoffen die door toxicologen worden genoemd (voornamelijk fentanyl en ketamine), zijn heel moeilijk of slechts voor een korte periode op te sporen in het lichaam. Het gaat hier dan ook meer om hypothesen dan om bewijzen qua stoffen.

Daarnaast vinden hulpdiensten slechts in een klein aantal gevallen bewijzen van injectie op de huid terug, wat in schril contrast staat met de – soms – honderden meldingen.

Het lijkt ook dat we met pieken zitten: vorig jaar in het najaar in Groot-Brittannië, daarna in Frankrijk en nu zijn België en Nederland aan de beurt. Dat creëert allerlei hypothesen waardoor we ons de vraag kunnen stellen of we met een verhaal van angst, van massapsychose zitten (cf. https://www.bruzz.be/veiligheid/vijf-vragen-over-needle-spiking-wat-als-ik-geprikt-ben-2022-05-23).

Recentelijk moest het Hasseltse jongerenfestival «We R Young» stopgezet worden, nadat jonge meisjes flauwgevallen waren en hadden moeten overgeven. Volgens de tieners zouden ze het slachtoffer zijn geweest van «needle spiking». Toxicologisch onderzoek kon dat niet aantonen. Ook het parket van Limburg zei dat er geen sprake was van een dader die gewapend was met een naald. Maar Limburgse jongeren op sociale media dachten de dader wel gevonden te hebben: een vijftienjarige die zich op een gretig gedeeld TikTok-filmpje verdacht gedragen zou hebben. De vijftienjarige jongen die belaagd wordt na de vermeende «needle spiking» op het Hasseltse tienerfestival «We R Young» heeft een klacht ingediend en leeft op het moment van schrijven ondergedoken wegens doodsbedreigingen (cf. https://www.standaard.be/cnt/dmf20220530_95758786).

Bij een voetbalmatch van KV Mechelen werden eveneens veertien jongeren onwel. Er loopt momenteel een gerechtelijk onderzoek. De feiten worden voorlopig gekwalificeerd als het opzettelijk toedienen van schadelijke stoffen.

Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2022-2025, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Hoeveel klachten werden er reeds ingediend de laatste maanden voor «needle spiking», uitgesplitst per provincie? Om hoeveel slachtoffers zou het gaan? Waar en wanneer werd de eerste klacht in België ingediend bij dit fenomeen?

2) In hoeveel gevallen was er na medisch onderzoek daadwerkelijk sprake van «needle spiking»? Zou u ook deze gegevens per provincie kunnen uitsplitsen?

3) Hoeveel daders of verdachten werden reeds opgepakt voor «needle spiking»? Hoeveel van hen zijn effectief schuldig bevonden? Welke straffen krijgen deze daders? Welke profielen hebben deze daders (leeftijd, geslacht, enz.)? Welke nationaliteit bezitten ze? Hebben ze al een strafblad? Zijn dergelijke figuren reeds eerder bekend als aanranders of verkrachters en dergelijke?

4) Wat zijn de doorsnee profielen van de slachtoffers (leeftijd, geslacht enz.)? Kan u eventueel grafisch weergeven in welke contexten de meeste gevallen van «needle spiking» gerapporteerd worden (concert, discotheek, bar, nachtclub, stadions, enz.)?

5) In hoeveel gevallen heeft men de daadwerkelijke spuiten kunnen terugvinden waarmee dergelijke delicten gebeurden? Welke stoffen trof men aan? Welke andere stoffen worden er gebruikt in dergelijke spuiten?

6) Kan u alle klachten en symptomen waarmee slachtoffers te maken hebben oplijsten? Zijn er gevallen bekend van slachtoffers met een bepaalde medische aandoening die extra gevaar lopen bij «needle spiking» of soortgelijke taferelen?

7) In hoeverre verschilt volgens u het toebrengen van het verdovend middel via een spuit met dat via andere middelen, zoals via drankjes? Welke extra gevaren bestaan er bij het toedienen van een spuit? Kan u een eventuele verklaring geven waarom toediening via een spuit plots populair is gebleken? Waar prikt men de slachtoffers meestal?

8) Wat moeten de slachtoffers van mogelijke gevallen van «needle spiking» doen? In Nederland komt de bevoegde minister met een brief aan de Tweede Kamer waar de adviezen worden opgelijst en dit zowel wat preventie als de te nemen stappen bij vermoede gevallen van «needle spiking» betreft. Overweegt u hetzelfde te doen? Kan u het tijdschema en de inhoud toelichten?

9) Worden er met de festivalorganisatoren en organisatoren van grote evenementen bepaalde afspraken gemaakt of beschikken zij over een draaiboek? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan u dit toelichten?

Antwoord ontvangen op 5 september 2022 :

Het fenomeen «needle spiking» is problematisch in die zin dat het wijdverspreid lijkt in de media zonder dat het daarom feitelijk is vastgesteld. Naast het feit dat er tot op heden geen bewijzen werden gevonden, roept ook het scenario waarbij een bewegende persoon zonder zijn medeweten of toestemming ongehinderd wordt geïnjecteerd met een spuit (wat niet pijnloos of vluchtig is), zonder dat de naald breekt, vragen op.

Op basis van de gegevensbanken van het openbaar ministerie is het niet mogelijk om klachten die specifiek betrekking hebben op feiten van «needle spiking» te isoleren en dus cijfergegevens over de behandeling van deze klachten te verstrekken.

Aangezien u deze vraag ook hebt gesteld aan mijn collega, de minister van Binnenlandse Zaken, verwijs ik u voor het overige door naar haar elementen van antwoord.