|
|
Oorlog in Oekraïne - Sancties tegen Rusland en Wit-Rusland - Geblokkeerde activa - Inbeslagnames - Cijfers en tendensen - Effecten voor de Belgische ondernemingen en investeringen - Mogelijke compensatieplannen - Overleg met de Gewesten
Oekraïne
oorlog
economische sanctie
Rusland
Belarus
steun aan ondernemingen
| 25/3/2022 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 28/4/2022) |
| 22/4/2022 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1524
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1526
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1527
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1528
Op 23 februari 2022 kwam de Europese Raad een eerste pakket sancties overeen in reactie op de erkenning door Rusland van de niet onder regeringsgezag vallende gebieden van de oblasten Donetsk en Loehansk in Oekraïne als onafhankelijke entiteiten.
Nu de oorlog in Oekraïne voortduurt mag Rusland zich verwachten aan verdere verschillende sancties. Op het ogenblik zijn dit vooral sancties van economische aard. Deze hebben effect op de financiën, energie, vervoer, technologie en het visumbeleid van Rusland (cf. https://www.consilium.europa.eu/nl/policies/sanctions/restrictive-measures-ukraine-crisis/).
Daarnaast zijn er sancties getroffen die de heren Poetin, Lavrov en nog enkele figuren persoonlijk raken. Ook de zogenaamde oligarchen worden in verschillende Europese landen geviseerd, omdat zij beschouwd worden als fundamenten van het Poetin-regime. Het zijn deze mannen, op het snijvlak van politiek en economie, die Poetin het hardst nodig heeft om zijn machtsbasis en financiële positie (zijn vermogen wordt geschat op 200 miljard dollar) verder te versterken (cf. https://www.demorgen.be/nieuws/ze-kopen-de-duurste-huizen-grootste-jachten-en-ondersteunen-poetin-vier-vragen-over-russische-oligarchen~b484a49e/).
Het bevriezen van hun vermogen is dan ook een manier om het Poetin-regime te verzwakken. Het bevriezen van het SWIFT-systeem (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) voor Rusland is dan ook een krachtige manier om dit te doen.
Echter komt Rusland nu ook met economische tegenreacties. Voormalig president Medvedev riep Moskou op om beslag te leggen op de activa van buitenlandse personen en bedrijven in Rusland en om «de nationalisatie te overwegen van eigendom die toebehoort aan entiteiten die in onvriendelijke rechtsgebieden zijn geregistreerd», met inbegrip van de Verenigde Staten en de Europese Unie (cf. https://www.rferl.org/a/medvedev-end-diplomacy-russia/31725038.html).
Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: economie en het bedrijfsleven is een gewestelijke bevoegdheid. Het buitenlands beleid en de vertegenwoordiging bij de Europese Raad en de andere internationale instellingen is een federale bevoegdheid waarbij nauw overlegd wordt met de Gewesten wat hun bevoegdheden betreft. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:
1) Hoeveel activa zijn er intussen in België bevroren door de sancties? Kan u het totaalbedrag meedelen alsook de aard, de sector en de hoeveelheid duiden? Hoeveel hiervan is afkomstig uit Russische overheidstegoeden en hoeveel uit bedrijven? Hoeveel uit Wit-Russische tegoeden en kan u hiervan eveneens het totaalbedrag alsook de soorten activa oplijsten?
2) Wat wordt er op termijn gedaan met deze bevroren activa? Blijven deze bevroren? Gelieve dit te duiden en de stappen aan te geven hieromtrent. Wat wordt er gedaan met de materiële geconfisqueerde bezittingen?
3) Is er reeds overleg tussen het federale en de gewestelijke niveaus over de effecten die onze bedrijven voelen van de sancties die zowel door Rusland aan ons worden opgelegd als omgekeerd? Indien ja, welke soort bedrijven zijn dit? Hoeveel is het geraamde verlies tot nu toe?
4) Wat zijn de effecten van de oorlog in Oekraïne voor onze investeringen daar? In hoeverre lijden bepaalde soorten opstellingen zoals joint-ventures en samenwerkingsverbanden onder deze oorlog? Gelieve waar mogelijk een kostenraming te geven, en een verdere prognose. Welke industrieën zijn het meest kwetsbaar en het meest getroffen?
5) In hoeverre zijn Belgische tegoeden, bedrijven en investeringen die zich in Rusland bevinden nog veilig, nu Dmitri Medvedev aan het zinnespelen is op een inbeslagname van buitenlandse activa? Hoe kunnen onze Gewesten en ons land hierop reageren? Over welke bedrijven gaat dit? Zijn dit bedrijven die militair of economisch gevoelige data bevatten? Zo ja, hoe kan hiertegen het best worden opgetreden?
6) Hoe veilig zijn de Belgische tegoeden, bedrijven en investeringen in Wit-Rusland op dit ogenblik? Zijn er reeds gevallen bekend van bedrijven, goederen of andere zaken die verbeurd verklaard werden door de Wit-Russische overheid? Zo ja, hoeveel, waarover ging het en wat zijn de kosten? Zijn er in dit geval compensatieplannen? Kan u dit toelichten?
7) Hebben de federale regering en de Gewesten reeds gesproken over bepaalde ondersteunings- of compensatiemaatregelen in al of niet Europese Unie (EU) verband voor de Belgische bedrijven die getroffen zijn door de oorlog in Oekraïne en dan in het bijzonder de gevolgen van eventuele sancties? Indien ja, kan u dit gedetailleerd toelichten wat het tijdschema en de inhoud betreft? Welke stappen dienen al of niet nog te worden genomen? Gelden deze maatregelen ook voor bedrijven of Belgische belangen die zaken doen met Wit-Rusland of andere landen die Rusland steunen ingeval er sancties zouden volgen?
Uw vragen inzake de tenuitvoerlegging van de sanctiemaatregelen vallen onder de bevoegdheid van de minister van Financiën. Uw vragen inzake de impact op bedrijven en sectoren vallen onder de bevoegdheid van de Gewesten en de minister van Economie en Werk.
Ik kan u wel meegeven dat de EU- en andere sancties een aanzienlijke impact hebben op de handelsactiviteiten en investeringen van Belgische bedrijven in Rusland en Belarus. Naargelang hun actieterrein kunnen zij getroffen worden door de EU-sancties, hoewel er in sommige gevallen uitzonderingen of overgangsmaatregelen van toepassing zijn.
Hun activiteiten kunnen ook bemoeilijkt worden, bijvoorbeeld door een moeilijkere toegang tot lokale financiering en betalingskanalen, of door logistieke problemen.
Daarnaast kunnen de verslechterde politieke en economische omstandigheden in Rusland en Belarus ook een impact hebben op de activiteiten en plannen van bedrijven. Bovendien zijn er de tegenmaatregelen die Rusland invoert of dreigt in te voeren, zoals u aangeeft.
Er zijn nog geen exacte cijfers over deze ontwikkelingen. De Belgische ambassade in Moskou houdt de impact van de situatie op de lokaal aanwezige Belgische ondernemingen echter nauwlettend in de gaten.
Op Europees niveau wordt nagedacht over verschillende steunmaatregelen voor de Europese bedrijven. In de agrovoedingssector, die bijzonder zwaar wordt getroffen door de huidige crisis, heeft de Europese Commissie een steunpakket van 500 miljoen euro vrijgemaakt voor de Europese landbouwsector die te lijden heeft onder de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, waarvan 6,27 miljoen euro voor België. De nationale regeringen zullen deze steun kunnen aanvullen met nationale subsidies.
Deze steun gaat gepaard met een aantal maatregelen zoals een tijdelijke afwijking om de productie van eender welk gewas voor voedingsdoeleinden op braakliggende gronden toe te staan. De Commissie heeft ook een tijdelijk crisiskader goedgekeurd om de lidstaten in staat te stellen gebruik te maken van de flexibiliteit die de staatssteunregels bieden om de economie te ondersteunen, onder meer de landbouw en de visserij, en de bedrijven die te lijden hebben onder de sterk stijgende energieprijzen, en om overheidsgaranties en goedkope leningen beschikbaar te stellen.