Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-2062

van Rik Daems (Open Vld) d.d. 10 januari 2019

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, en Minister van Ontwikkelingssamenwerking

Green bonds - Voorbeelden uit het buitenland - Energietransitie - Financiering - Windparken op de Noordzee

obligatie
uitgifte van effecten
geldmarkt
duurzame ontwikkeling
milieukeurmerk
overheidslening
windenergie
zachte energie
beleid inzake klimaatverandering

Chronologie

10/1/2019Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 14/2/2019)
18/2/2019Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1704

Vraag nr. 6-2062 d.d. 10 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De afgelopen drie jaar is de markt van groene obligaties vertwaalfvoudigd. Waar die drie jaar geleden in totaal zo'n 8 miljard euro waard was, is deze inmiddels al meer dan 100 miljard euro waard. Een « green bond » is een obligatie waarmee beleggers investeren in duurzame projecten, bijvoorbeeld in leningen voor duurzaam vastgoed of voor de verduurzaming van het openbaar vervoer. Het werkt zo : een institutionele belegger, bijvoorbeeld een pensioenfonds, koopt een « schuldbewijs » van een bank of een bedrijf. De lening dient als financiering voor duurzame projecten en er wordt een vaste rente voor vergoed. Door een dergelijke groene obligatie te kopen, weten institutionele beleggers precies welke duurzame impact er wordt gemaakt. Een derde partij controleert of de besteding van het bedrag op een transparante manier gebeurt.

De verwachting is dat deze beleggingscategorie de komende jaren zeer sterk zal groeien. Het merendeel van de obligaties wordt uitgegeven door ontwikkelingsbanken, zoals de Europese Investeringsbank, en ondernemingen. Verschillende landen bereiden eveneens de uitgifte van green bonds voor, maar de aankondiging van een Belgische groene staatsobligatie laat tot nu toe nog op zich wachten, terwijl green bonds de Belgische staat alsook de deelstaten toch een prachtige kans bieden om maatschappelijke verantwoordelijkheid te combineren met investeringen in innovatieve projecten. Polen had eind 2016 de primeur met de uitgifte van een groen staatspapier. Het voldoet aan de zogenaamde « Green Bond Principles », waarmee vooraf duidelijkheid wordt gegeven over geschikte projecten. Achteraf wordt gerapporteerd over de impact. Na de emissie van Polen heeft ook Frankrijk een groene staatsobligatie op de markt gebracht. Deze uitgifte was een groot succes en bracht zeven miljard euro op. De uitgifte van deze green bonds door Parijs moet een duidelijke opvolging geven aan het klimaatakkoord van Parijs.

Transversaal karakter van deze vraag : de klimaatverandering is een transversaal onderwerp en gaat over meer dan alleen het milieu. Het thema is geďntegreerd in het beleid met betrekking tot transport, fiscaliteit, energie, enz. Dat resulteert in overlappende verantwoordelijkheden tussen de verschillende beleidsniveaus. Die complexe verdeling vereist structuren voor een goede coördinatie tussen de verschillende betrokken autoriteiten. De gewesten zijn bevoegd voor leefmilieu en energie. Zowel de gewesten als de federale overheid zijn bevoegd voor de Belgische elektriciteits-en aardgasmarkt. De federale overheid is bevoegd voor de productie en transmissie van energie. De CREG treedt op als regulator. De uitvoering van het klimaatakkoord zal veel middelen vergen en hierbinnen passen de green bonds.

Ik had dan ook volgende vragen :

1) Wat is uw houding ten opzichte van de green bonds en bent u het ermee eens dat zij een belangrijk element kunnen vormen in de financiering van de energietransitie, en dit onder meer in het licht van de verplichtingen die we hebben aangegaan naar aanleiding van de « Klimaatconferentie COP21 » ?

2) Bent u bereid om in samenspraak met de gewesten werk te maken van de uitgifte van een green bond of groene obligatie naar het voorbeeld van Frankrijk, Luxemburg en Polen ? Hebt u reeds stappen ondernomen of zult u die ondernemen ? Kunt u zeer concreet de inhoud, de bedragen, de projecten en de timing toelichten ? Zo neen, waarom niet ?

3) De uitgifte van green bonds is in volle ontwikkeling en ook onze financiële sector kan hier mogelijks een niche uitbouwen. Mits fiscale stimuli kan dit ook de burger overtuigen om een deel van zijn spaargeld aan te wenden voor de duurzame economie. Hebt u hieromtrent reeds met de financiële sector en hun federaties samengezeten alsook met de diverse organisaties die zich concreet inzetten rond de duurzame economie ? Zo neen, waarom niet ? Zo ja, kunt u dit uitvoerig toelichten ?

4) Kunnen de zogenaamde green bonds een rol spelen in de financiering van de windparken op de Noordzee ? Kunt u dit meer toelichten ?

Antwoord ontvangen op 18 februari 2019 :

1) Ik sta bijzonder positief tegenover de green bonds, en het verheugt mij dat de federale overheid die groeiende markt ondersteund heeft met de uitgifte van de groene OLO. Ik ben er inderdaad van overtuigd dat die markt een financieringsbron zal vormen voor de projecten en de uitgaven die in het kader van onze verplichtingen gedaan zullen worden.

2) De groene OLO heeft zich op het Franse model geïnspireerd. Omwille van het feit dat er slechts één overheid verantwoordelijk kan zijn voor de financiële verplichtingen tegenover de beleggers, konden de Gewesten geen rol spelen in de uitgifte van de groene OLO. Mijn administratie, en in het bijzonder het Federaal Agentschap van de Schuld, is zeker bereid zijn om de opgedane ervaringen te delen met andere bestuursniveaus zoals de Gewesten.

De groene OLO werd op 26 februari uitgegeven voor een bedrag van 4,5 miljard euro, en dit tegen een scherpe prijs. De opbrengsten ervan worden besteed aan projecten die gerelateerd zijn aan drie milieu-uitdagingen, namelijk de klimaatverandering, de biodiversiteit en de natuurlijke hulpbronnen. Er zijn vijf groene sectoren betrokken (onder andere transport, energie-efficiëntie, en hernieuwbare energie). U kunt het gedetailleerde overzicht vinden op de website van het Federaal Agentschap van de Schuld (sectie ‘Groene OLO’).

3) De regering in lopende zaken heeft het toekennen van fiscale stimuli aan de privé-spaarders die in groene leningen of producten investeren niet besproken. Er ligt ook geen concreet voorstel op tafel, en het zou dan ook voorbarig zijn om hierover met de financiële sector te overleggen.

4) Enerzijds kunnen de ontwikkelaars van de windparken uiteraard groene leningen uitgeven ter financiering van hun projecten. De ondersteuning van die windparken door de federale overheid maakte anderzijds inderdaad deel uit van de scope van de groene OLO. Het eerstvolgende allocatierapport zal aantonen in welke mate de opbrengsten van de groene OLO daaraan besteed werden.