Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-8502

van Hassan Bousetta (PS) d.d. 14 maart 2013

aan de minister van Justitie

De uitvoering van gevangenisstraffen in Marokko

Marokko
voltrekking van de straf
overbrenging van gedetineerden

Chronologie

14/3/2013Verzending vraag
16/4/2013Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-2984

Vraag nr. 5-8502 d.d. 14 maart 2013 : (Vraag gesteld in het Frans)

De verouderde, soms zelfs bouwvallige staat van sommige van onze gevangenissen is reeds het voorwerp geweest van heel wat discussies en commentaren.

België - en dat is niet echt een geruststelling - is niet het enige land dat er niet in slaagt de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen in optimale omstandigheden voor de gedetineerden te doen verlopen. (We hebben het daarbij niet over luxe, maar uiteraard over waardigheid).

Zo werd de afgelopen jaren ook de belabberde staat van de Franse gevangenissen onder de aandacht gebracht.

Het probleem van de overbevolking in de gevangenissen is bekend.

Er zijn verschillende maatregelen voorgesteld om het probleem op te lossen, onder meer bilaterale akkoorden met derde landen, zoals Marokko, over de overbrenging van gedetineerden. De Belgische Justitie brengt Marokkaanse veroordeelden naar hun land over om hun vrijheidsstraf uit te zitten.

In mei laatstleden verklaarde de minister van Justitie in dit verband:

“Sinds mijn bezoek aan Marokko en het overleg met mijn Marokkaanse collega is de voorbereiding van de overbrenging van de Marokkaanse gedetineerden (... ) volop aan de gang. Er werd met de verschillende betrokken diensten, Justitie, dienst Vreemdelingenzaken, federale politie en Defensie, een scenario opgesteld voor de overbrenging. Dat scenario wordt nu uitgevoerd, ook in nauw overleg met de Marokkaanse ambassadeur, de Marokkaanse verbindingsmagistraat in Brussel en onze ambassade in Rabat. Vandaag worden twee gedetineerde Marokkanen vanuit Tilburg naar de gevangenis van Wortel overgebracht. Morgen, vrijdag 25 mei, worden alle gedetineerden die betrokken zijn bij de overbrenging naar Marokko, overgeplaatst naar de gevangenis van Sint-Gillis in afwachting van hun vertrek naar Marokko.”

De Marokkaanse pers liet overigens niet na te onderstrepen hoe tevreden de minister was over de evolutie van de relaties met het Koninkrijk Marokko.

In oktober 2012 publiceerde de Marokkaanse Conseil National des Droits de l'Homme echter een vernietigend rapport over de staat van de Marokkaanse gevangenissen.

Naast veel andere vaststellingen klaagt het rapport het aanhoudende geweld tegen gedetineerden aan door het personeel van de gevisiteerde gevangenissen. Dat houdt een schending in van de wetten op de penitentiaire instellingen en alle toepasselijke conventies waarin dergelijke praktijken worden beschouwd als vormen van wrede, onmenselijke en onterende behandelingen.

In december jongstleden maakte de Marokkaanse pers ook gewag van hongerstakingen tegen de detentie-omstandigheden.

We kunnen niet blind zijn voor die totaal onbevredigende toestand.

Kan de minister van Justitie aangeven of het beleid om gedetineerden naar Marokko over te brengen werd herzien naar aanleiding van het rapport van de Marokkaanse Conseil national des Droits de l'Homme over de toestand in de gevangenissen en van de gevangenen? Kan onze Staat de verantwoordelijkheid op zich nemen, al was het maar op moreel vlak (we hebben het niet over de burgerrechtelijke aansprakelijkheid van de Belgische Staat tegenover de overgebrachte veroordeelden en hun familieleden), voor de delegatie aan de Marokkaanse Staat van de uitvoering van de straffen die door de Belgische gerechten zijn uitgesproken, in omstandigheden waarin het respect voor de mensenrechten niet is gewaarborgd? In welke mate omvat het bilaterale akkoord tussen België en Marokko ter zake waarborgen?

Antwoord ontvangen op 16 april 2013 :

De overbrengingen van gevonniste personen naar Marokko gebeuren vrijwillig, op grond van de bilaterale overeenkomst van 7 juli 1997, of onvrijwillig, op grond van het protocol van 19 maart 2007. In de laatstgenoemde gevallen worden de gevonniste personen, die illegaal in het land verblijven, ook teruggewezen.

Hoewel de omstandigheden van detentie in de gevangenissen van de (straf)uitvoerende staat geen verdragsrechtelijke grondslag vormen om een overbrenging te weigeren, is België zich ervan bewust dat de eerbiediging van de grondrechten van wezenlijk belang is.

Hoewel uit rapporten van ngo's of van officiële instellingen of instanties blijkt dat er zich in de Marokkaanse gevangenissen heel wat problemen voordoen, wordt in de verslagen van het Comité van de Verenigde Naties tegen Foltering de vooruitgang erkend die in Marokko werd geboekt en die wordt voortgezet op het vlak van renovaties en de bouw van (nieuwe) gevangenissen. Uit de invoering van een nieuwe wetgeving op het gebied van de voorlopige en voorwaardelijke invrijheidsstelling en van alternatieven voor hechtenis, blijkt dat het probleem van de overbevolking in de gevangenissen zich eveneens in Marokko aandient.