De inning van auteursrechten in het kader van radiotransmissie- en kabeldistributiediensten
auteursrecht
teledistributie
radiouitzending
televisie
5/12/2012 | Verzending vraag |
9/1/2013 | Antwoord |
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-2746
Het OIVO kreeg heel wat vragen van verbaasde consumenten over hoge telecomfacturen, in het bijzonder over het bedrag voor auteursrechten.
De Europese Richtlijn 93/83/EEG van de Raad van 27 september 1993 tot coördinatie van bepaalde voorschriften betreffende het auteursrecht en naburige rechten op het gebied van de satellietomroep en de doorgifte via de kabel werd omgezet in de wet van 30 juni 1994, in het bijzonder de artikelen 51 tot 54.
Krachtens deze wet mogen de kabeldistributiediensten de programma's maar uitzenden na toestemming te hebben gekregen van de collectieve beheersvennootschappen en de betrokken radio-omroepen. Die toestemming moet het voorwerp uitmaken van een schriftelijke collectieve overeenkomst tussen de partijen.
Tot in 2011 verscheen de post auteursrechten niet als dusdanig op de facturen van de consumenten, maar we kunnen er redelijkerwijs van uitgaan dat hij inbegrepen was in de prijs.
In 2012 kregen de facturen, zonder bijzondere verklaring, een nieuwe specifieke post, namelijk “auteursrechten op "digitale TV".
De consumenten hebben recht op een duidelijke en precieze verklaring over alle te betalen posten.
Kunt u een antwoord geven op volgende vragen:
1) Bestaat er een maximumbedrag voor deze auteursrechten of is het bedrag vrij bepaald tussen de partijen (beheersvennootschappen, radio-omroepen en kabeldistributiemaatschappijen)?
2) Wordt dit bedrag gelijkmatig doorberekend op basis van het aantal klanten van de operator?
3) Wordt dit bedrag proportioneel berekend naargelang het aantal beschikbare kanalen (bijvoorbeeld bijkomende packs)? Als men over meer kanalen beschikt, kan men immers effectief meer werken bekijken/beluisteren waarop auteursrechten moeten worden betaald.
4) Wie controleert of de vergunningen wel degelijk werden gevraagd en of de geïnde bedragen (helemaal) worden doorgestort aan de collectieve beheersmaatschappijen?
5) Op de laatste factuur van Numericable verschijnt ook de volgende post “Stijging van de tarieven voor digitale televisie sinds 01/2011”. Numericable zegt dat het gaat om een taks die opgelegd is aan de distributeur. Kunt u me meedelen waaruit deze post bestaat?
1) Overeenkomstig artikel 51 van de auteurswet van 30 juni 1994 beschikken de auteur en de houders van naburige rechten over een exclusief recht om doorgifte via de kabel van hun werken en prestaties toe te staan. Dit betekent dat de kabeloperator die via de kabel beschermde werken en prestaties doorgeeft, de toestemming van de rechthebbenden moet hebben.
Het recht om de doorgifte via de kabel toe te staan is een exclusief recht van de auteur en van de naburige rechthebbenden, wat wil zeggen dat de rechthebbenden in principe vrij de voorwaarden, waaronder de prijs, van hun toestemming bepalen. Een grens die niettemin bestaat is het verbod van misbruik van machtspositie: de beheersvennootschappen mogen hun machtspositie niet misbruiken en tarieven vastleggen die manifest discriminatoir of onbillijk zijn.
2) Bij deze vraag lijkt mij een onderscheid te moeten gemaakt worden tussen 2 aspecten. In eerste instantie wat betreft de relatie tussen de beheersvennootschappen en de kabeloperatoren. Wat betreft het gefactureerde bedrag beschik ik niet over precieze gegevens. Niettemin kan verwezen worden naar artikel 65ter, paragraaf 1, tweede lid, dat bepaalt dat het beheer door de beheersvennootschap moet gebeuren op billijke en niet-discriminatoire wijze.
In tweede instantie wat betreft de relatie tussen de kabeloperatoren en de klanten, is het de kabeloperator die door de doorgifte een auteursrechtelijk relevante daad stelt, en derhalve toestemming moet vragen aan de rechthebbenden. Niets staat er evenwel in de weg dat de kabeloperator de vergoeding die hij aan de auteursrechthebbenden verschuldigd is, doorrekent aan zijn klanten. Wel is het dan zo dat de informatie die de kabeloperator hierover verstrekt in de afrekeningen aan de klanten, niet misleidend mag zijn.
3) Tarieven die opgesteld zijn door elke beheersvennootschap die betrokken is bij de doorgifte via de kabel, vormen de basis van onderhandelingen met de verschillende kabeloperatoren. Vervolgens worden overeenkomsten gesloten tussen de partijen.
De bedragen die in die overeenkomsten worden vastgelegd, worden onderhandeld in functie van het belang van de medecontractant, en meer bepaald in functie van het territoriale toepassingsgebied van de overeenkomst (de markt), en van het repertoire van de beheersvennootschap. Volgens de informatie waarover ik beschik wordt de inning voor het basispakket bepaald per kanaal, per abonnee en per jaar. Niettemin ontstaan er, ingevolge de ontwikkeling van het digitale aanbod en meer bepaald de Video on Demand (VOD) diensten, andere berekeningswijzen. Deze houden rekening met het aanbod van de kabeloperator en de daardoor gegenereerde ontvangsten.
4) Wat het eerste deel van haar vraag betreft kan aangegeven worden dat de sector van de teledistributie, en meer bepaald de prijzen van het teledistributieabonnement, wat ook de wijze van uitzending is, hetzij analoog, hetzij digitaal, maar zonder auteursrechten en zonder BTW, onderworpen is aan de prijzencontrole; in dat opzicht behandelt de Prijzendienst van de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie de aanvragen tot prijsverhogingen die onderworpen zijn aan de voorafgaande toestemming van de minister van Economie alvorens zij kunnen worden toegepast.
Wat het tweede deel van haar vraag betreft kan vermeld worden dat kabeloperatoren die in hun afrekeningen aan de klanten informatie verstrekken over het gedeelte auteursrechten, geen misleidende informatie mag verschaffen en wat als auteursrechten aangerekend wordt, ook voor dat doel moet bestemd worden. Het is niettemin mogelijk dat kabeloperatoren, bijvoorbeeld ingevolge een geschil met auteursrechthebbenden, een gedeelte van de sommen reserveren tot het geschil wordt beslecht.
5) De minister van Economie legt maxima vast voor het teledistributieabonnement zonder BTW en zonder auteursrechten. Niettemin kan vermeld worden dat de BTW met betrekking tot het teledistributieabonnement in digitale vorm sinds 1 januari 2012 gestegen is van 12% naar 21%.
Ter herinnering kunnen de laatste maximaprijzen vermeld worden die op 5 december 2011 voor analoge en/of digitale (zonder onderscheid) teledistributie, zonder BTW en zonder auteursrechten werden toegestaan :
Jaarlijks abonnement : 137,27 euro of 11,44 euro/maand
Semestrieel abonnement : 70,79 euro of 11,80 euro/maand
Trimestrieel abonnement: 36,10 euro of 12,03/maand
Numéricable heeft op 20 december 2011 meegedeeld dat zij bovenvermelde tarieven vanaf 1 januari 2012 zou toepassen : voor het jaarlijks abonnement heeft Numéricable een lichtjes lagere prijs meegedeeld dan de maximum toegelaten prijs, te weten 136,91 euro.
De toegestane maximumprijzen zijn verbindend, en kunnen dus niet overschreden worden, aangezien er dan een inbreuk op de wet van 22 januari 1945 betreffende de economische reglementering en de prijzen zou zijn.