Brusselse probleemwijken - Sociaal-economische ontwikkelingen - Veiligheid en justitie - Beleid
Hoofdstedelijk Gewest Brussels
achterstandsbuurt
metropool
sociaal-economische omstandigheden
strijd tegen de misdadigheid
misdaadbestrijding
sociaal beleid
sociaal probleem
27/12/2010 | Verzending vraag |
12/7/2011 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-672
Recente statistieken uit Frankrijk bewijzen dat de toestand in de zwakkere voorgebieden van grootsteden als uiterst erbarmelijk en zeker ook alarmerend mogen worden geïnterpreteerd. De hoge werkloosheidscijfers, de bedenkelijke huisvesting en dito sociale voorzieningen zijn de bekende oorzaken en gevolgen.
Spijtig genoeg passen een aantal wijken in de Brusselse gemeenten perfect in dit plaatje en delen ze in de analyse. Dat is niet nieuw en de rellen die zich de voorbije decennia voordeden vormen daarvan een triest bewijs. Daarbij durf ik veronderstellen dat de betrokken politici deze situaties nauwlettend opvolgen en hieromtrent een adequaat en prioritair beleid voeren. Uiteraard zijn onder andere de gemeentebesturen en de gewestelijke structuren een belangrijke partner, maar ook het federale niveau draagt hier een belangrijke verantwoordelijkheid, door bij voorbeeld haar opdrachten rond veiligheid, politie en justitie.
In dit verband kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen:
1. Hoe worden de sociaale-conomische ontwikkelingen in de zwakkere Brusselse wijken opgevolgd. Welke zijn hierbij de meest recente en significante ontwikkelingen en hoe worden deze geduid op het vlak van veiligheid en justitie?
2. Wie coördineert en regisseert de opvolging van de sociaal-economische ontwikkelingen en de beleidsvoering ter zake? Welke structuren, formele netwerken en gecoördineerde plannen werden/worden in dit verband ontwikkelt of bestaan er reeds?
3. Op welke wijze wordt er op het vlak van justitie en veiligheid preventief opgetreden? In welke mate worden ook sociale, culturele, pedagogische maatregelen en programma's ontwikkeld? Welke zijn deze, hoe worden ze geëvalueerd, welke impact sorteren ze op de ontwikkelingen in deze zwakkere wijken?
4. Beoordeelt de minister de kwaliteit van een gecoördineerde aanpak van de sociaal-economische ontwikkelingen in deze zwakkere wijken als voldoende adequaat en efficiënt om bedreigingen zoals erupties van geweld, een toenemende criminaliteit, een verstoorde relatie met de veiligheidsdiensten (de zogenaamde no go-zones) te beheersen en dus te vermijden?
Ik heb de eer het geachte lid het volgende mee te delen:
De vragen 1), 2) en 4) behoren tot de bevoegdheid van mijn collega, de minister van Justitie.
3) Met inachtneming van zijn wettelijke en reglementaire bevoegdheden, treedt de Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken op in deze wijken via de volgende twee instrumenten:
I De strategische veiligheids- en preventieplannen (SVPP):
Deze plannen die voor vier jaar van kracht waren tussen 2007 en 2010 en die, gelet op de huidige periode van lopende zaken voor 6 maanden werden verlengd tot 30 juni 2011, werden opgesteld in samenwerking met de lokale overheden van 102 Belgische gemeenten, waaronder 14 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Het bedrag van deze subsidies voor de 14 Brusselse plannen bedraagt jaarlijks 7 624 405 euro.
De gemeenten stellen, op basis van een door hun diensten uitgewerkte “Lokale veiligheidsdiagnostiek”, een lijst op met de fenomenen die op hun grondgebied aanwezig zijn. Deze fenomenen werden op voorhand geïdentificeerd en opgelijst in artikel 8 van het Ministerieel Besluit van 15 januari 2007 betreffende de SVPP.
De lokale overheden kiezen vervolgens de prioriteiten die zij in het kader van hun plan wensen te ontwikkelen en motiveren hun keuze.
Deze prioriteiten vertalen zich in strategische, operationele doelstellingen, indicatoren en te bereiken resultaten. Tijdens het terrein- en evaluatiebezoek controleren de lokale adviseurs van de FOD Binnenlandse Zaken of de resultaten werden bereikt. In het algemeen kan gesteld worden dat de evaluatie een positieve evolutie weergeeft in de opvolging van de strategische plannen. In veel gemeenten heeft preventie een plaats gekregen binnen het lokaal beleid door het strategisch plan.
In dit kader volgen hierna een reeks van initiatieven en projecten, die geheel of gedeeltelijk worden gesubsidieerd door de FOD Binnenlandse Zaken. Ze zijn gerangschikt per fenomeen dat in het kader van hun SVVP kan ontwikkeld worden in de gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest:
1° inbraak
Veiligheidsdiagnostiek sociale woningen (Brussel-Stad):
Uitvoerige diagnostiek betreffende de 7 000 sociale woningen (Foyer Bruxellois, foyer Laekenois en Lorebru).
Patrouille van de gemeenschapswachten (Etterbeek):
Dagelijkse ontradende aanwezigheid op het terrein (gemiddeld 33 uren per patrouilledag op het hele grondgebied van de gemeente).
2° diefstal van en uit voertuigen
“Opérations vidées” (Etterbeek)
Informatiecampagne inzake diefstal van en uit voertuigen: opsporen van voertuigen met zichtbare waardevolle voorwerpen in de auto en versturen van een gepersonaliseerde brief aan de eigenaars.
Preventiestand (Elsene)
Tijdens evenementen van de gemeente een stand opzetten om de bevolking te informeren over het fenomeen: rommelmarkt, week van de lokale democratie, …
3° gauwdiefstal
Flyers voor toeristen (Brussel-Stad)
Brochure met preventietips bedoeld voor toeristen die Brussel bezoeken (diefstal uit voertuigen en pickpocket).
Zichtbare aanwezigheid van gemeenschapswachten op plaatsen en periodes die risicovol worden geacht (Sint-Joost-ten-Node)
Deze versterkte aanwezigheid beoogt de mogelijke daders van gauwdiefstallen in de openbare ruimte af te schrikken.
4° diefstal door middel van list
Informatiesessies over diefstal met list voor bejaarden (Etterbeek)
Project broodzakken (Elsene)
De inwoners van de gemeente informeren over diefstal met list en partnerschappen met de lokale actoren van de gemeente Elsene door middel van preventieboodschappen die op broodzakken worden gedrukt.
5° fietsdiefstal
Deelname aan de actie Dring-Dring en aan de autoloze dag (Elsene)
Fietsbrigade bij de gemeenschapswachten: ingezet voor bepaalde evenementen in de gemeente (controleren en nakijken van fietsen, informatie over het fenomeen en mogelijkheid om te graveren).
Preventiecampagnes (Sint-Gillis)
De preventiecampagnes fietsdiefstal worden uitgevoerd door de gemeenschapswachten die aan de fietsers informatiebrochures geven met eenvoudige tips tegen fietsdiefstal.
6° winkeldiefstal
Ontradende aanwezigheid van de gemeenschapswachten (Elsene)
Dagelijkse aanwezigheid van de gemeenschapswachten in de handelswijken voor het verspreiden van folders.
Ontradende aanwezigheid van de gemeenschapswachten (Sint-Jans-Molenbeek)
Regelmatige rondes van de gemeenschapswachten in de handelswijken en versturen van verslagen naar de interne evaluatrice.
7° afpersing
Enquête voor kinderen (Oudergem)
Enquête in samenwerking met de dienst schoolverzuim en de gemeenschapswachten (1364 vragenlijsten verspreid in de Franstalige scholen en 230 in de Nederlandstalige scholen).
Informeren van de mogelijke slachtoffers (Sint-Joost-ten-Node)
Informeren van de mogelijke slachtoffers over de goede gedragingen die zij ingeval van afpersing kunnen aannemen.
8° geweld in het openbaar vervoer
Geen projecten voor dit fenomeen.
9 ° intrafamiliaal geweld
Dienst lokale bemiddeling (Sint-Jans-Molenbeek)
De dienst biedt een luisterend oor voor een kansarme bevolking die vaak te maken heeft met geregelde huwelijken (bron voor familiaal geweld).
Daarnaast deelname aan partnerschappen die een specifiek klinisch kader scheppen om te beantwoorden aan de bijzonder complexe situaties.
Sensibiliseren van de sociale werkers voor de oorsprong van dit fenomeen. (Sint-Joost-ten-Node)
Hen basiskennis hieromtrent verstrekken.
10° geweld tijdens evenementen en publieke gebeurtenissen
Socio-preventief dispositief voor crisissituaties (Sint-Jans-Molenbeek)
Dispositief dat wordt ingezet voor crisissituaties om uitspattingen te voorkomen of te beperken. Zijn betrokken bij de coördinatie: eerstelijnsagenten (politie, preventiedienst), lokale verenigingen en wijkjongeren.
Zichtbare aanwezigheid (Schaarbeek)
Zichtbare aanwezigheid van de gemeenschapswachten tijdens evenementen georganiseerd in de gemeente en regelmatige aanwezigheid te voet en per fiets in de gemeente en op het MIVB-netwerk.
11° geweld in het schoolmilieu
Geen projecten voor dit fenomeen.
12° jeugdcriminaliteit
Cel doorverwijzing Jeugd-gezin naar de dienst conflictvoorkoming (Brussel-Stad):
Doorverwijzing voor situaties van schoolverzuim met gezinsproblematiek. Doel is dat de psychologen van de dienst conflictvoorkoming zich hiermee gaan belasten.
Web radio Quartier libre – WebTV (Evere)
Project met het oog op het toegang geven van de jongeren tot nieuwe manieren van artistieke expressie en communicatie en waarbij zij in contact komen met lokale artiesten die zich bezighouden met het webportaal. Hierop kan iedereen zich ook uitdrukken over zijn belevenissen in de wijk « Pluton ».
13° schoolverzuim
Waakcel (Sint-Jans-Molenbeek)
Cel samengesteld uit sociale werkers die samen met de scholen (basisscholen en secundaire scholen), de jongere en zijn familie zorgen voor begeleiding bij schoolverzuim.
Project Gezonde levenshouding (Sint-Joost-ten-Node)
Partnerschap met de secundaire school met het oog op het organiseren van workshops tijdens de middagpauze, thematische animaties voor een publiek van leerlingen die mogelijk schoolverzuim plegen. Dit dispositief wordt aangevuld met een dagelijkse aanwezigheid van het preventiepersoneel in de omgeving van de scholen bij het begin en einde van de schooldag.
14° druggerelateerde maatschappelijke overlast
Project Kicot (Sint-Jans-Molenbeek)
Socio-educatieve begeleiding van jongeren die verankerd zijn in de criminele marginaliteit.
Begeleiding in de vorm van coaching tijdens micro-projecten. Het aanbod is vrijwillig.
Partnerschap met de vzw Transit (Koekelberg)
Door bemiddeling met het Transit-centrum werd een opleiding van een halve dag over drugs voor sociale interveniërende partijen opgestart.
15° sociale overlast
Gezelligheid over de verdiepingen heen (Brussel-Stad)
Sensibiliseren van de huurders van sociale woningen: herinnering aan de basisadviezen en antwoord op de vragen van de bewoners inzake veiligheid, onveiligheidsgevoel en welzijn van de bewoners.
Veilige weg (Elsene)
Verzekeren van de aanwezigheid van gemeenschapswachten in de omgeving van scholen op het moment dat de leerlingen binnenkomen en buitenkomen en informeren van de bevolking inzake het rijgedrag in de onmiddellijke omgeving van de scholen.
II De Europese toppen
Binnen de perken van de beschikbare kredieten, wordt een financiële tussenkomst van 7.500.000 € toegekend aan de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest teneinde de uitgaven gekoppeld aan de preventie van de criminaliteit in het kader van de Europese Toppen en andere initiatieven die gepaard gaan met de internationale functie van de stad Brussel en van de gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te dekken.
Er wordt bijzondere aandacht geschonken aan de strijd tegen druggebruik: een bedrag van 300.000 € wordt hiervoor voorbehouden. Dat bedrag wordt toegekend aan de stad Brussel. De modaliteiten van de toekenning en besteding maken het voorwerp uit van een conventie.
Het krediet dat ter beschikking van de gemeente is geplaatst moet worden gebruikt om initiatieven te realiseren die:
1) de levenskwaliteit en de veiligheid in de wijken handhaven;
2) bijdragen tot de integratie en het samenleven van de burgers;
3) bijdragen om de criminaliteit waarvan de Europese ambtenaren slachtoffer zijn, te beperken;
4) de gevolgen van het slachtofferschap beperken;
5) bijdragen tot het bewaren van de openbare rust en meer bepaald de goede verstandhouding tussen de Belgische gemeenschap en de buitenlandse gemeenschap;
6) bijdragen tot het verminderen van het onveiligheidsgevoel.
De ontwikkelde acties dienen zich bij voorrang te richten tot volgende doelgroepen, wijken en geografische zones:
1) de kwetsbare jongeren van de betrokken gemeenten;
2) de bewoners van de wijken die grenzen aan de veiligheidsperimeter die wordt ingesteld bij manifestaties waarmee de Europese toppen gepaard gaan;
3) de ambtenaren van de Europese instellingen en hun familie;
4) de wijken waar instellingen van de Europese Unie en de Europese scholen gevestigd zijn, evenals de woonwijken van hun ambtenaren;
5) de grote verkeersassen (stations, metro,...);
6) de wijken voor toerisme en vrijetijdsbesteding;
7) de horecasector.
Jaarlijks wordt er een activiteitenrapport naar de lokale adviseurs van de FOD Binnenlandse Zaken gestuurd om de opportuniteit van de gevoerde acties te controleren. Op dezelfde wijze voeren de lokale adviseurs van de financiële cel een controle uit van de financiële stukken.
Voorbeelden van acties die door de gemeenten worden gevoerd in het kader van de toelage ´´ Europese toppen``
Ganshoren
Gebruik van fondsen voor de gemeenschapswachten en straathoekwerkers, zowel op vlak van wedde als van uitrusting en logistiek.
De gemeenschapswachten, essentiële tussenpersonen voor bewoners en gemeentediensten, vormen een bron van beveiliging en van absoluut noodzakelijke observatie.
De straathoekwerkers blijven via hun werk een bijdrage leveren aan een serene sfeer tussen personen van verschillende personen en generaties.
Anderlecht
Gebruik van fondsen voor:
- Cel sensibilisering netheid
(Werken in schoolmilieu rond het sensibiliseren voor netheid + terreinwerk in de groene ruimten van de gemeente);
- Schoolantenne;
- Een Nederlandstalige secretariaatspost
( Subsidie die het mogelijk maakt om deze post te creëren);
- Straathoekwerk ( Uzine )
(Ondersteuning voor de Antenne van sociale preventie van de wijk La Roue door een sociale permanentie te organiseren, activiteiten te organiseren zoals culturele of familiale activiteiten, straathoekwerk) .
Evere
Gebruik van fondsen voor:
- City coaching
(Sociale preventie door middel van buurthuizen);
- Cel schoolverzuim
(tenlasteneming van individuele situaties die kunnen leiden tot situaties van schoolverzuim
- vzw Egregoros – Sociale bemiddeling
(Dienst van dag- en nachtbemiddelaars voor het voorkomen en oplossen van probleemsituaties inzake onburgerlijkheden, nachtlawaai, echtelijke ruzies, … die geen politieoptreden en/of het opmaken van een proces-verbaal vereisen – Dit dispositief maakt het mogelijk om de politiediensten te ontlasten van taken die niet prioritair zijn).
Elsene
Versterking van de ploegen van Elsene-Preventie: Aan de teams werden 13 posten toegevoegd, waardoor de acties en de aanwezigheid meer konden benadrukt worden in de omgeving van de instellingen en plaatsen die door het Europese bevolking druk bezocht worden (parken, pleinen, openbare plaatsen,…). De versterking ziet er als volgt uit:
6 posten voor gemeenschapswachten
4 posten voor parkwachters
1 post van straathoekwerker
1 administratieve post
Ukkel
Oprichting van een cel voor straathoekwerkers voor de wijk Melkriek: collectief werk voor de groepen wijkjongeren, gemeenschapswerk voor de wijk waarbij de integratie van het doelpubliek en meer bepaald van de jongeren wordt aangemoedigd in de omgeving waar zij wonen, organisatie van pedagogische, culturele en sportieve activiteiten en met de wijkjongeren.
Sint-Pieters-Woluwe
De stedelijke stewards: ploeg van zes voltijdse personen belast met het dagelijks verzekeren van een zichtbare en geruststellende aanwezigheid voor de inwoners en belast met het dagelijks opmeten van de situaties die echt onveilig zouden kunnen zijn of situaties die zo door de burger worden ervaren.