Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6705

van Bart Tommelein (Open Vld) d.d. 9 juli 2012

aan de minister van Justitie

Nederland- Algemene Inlichtingen- en veiligheidsdienst (AIVD) - Inzetten van journalisten tegen betaling - Veiligheid van de Staat - Algemene Dienst inlichting en veiligheid van de krijgsmacht - Regelgeving

geheime dienst
staatsveiligheid
beroep in de communicatiesector
beroepsdeontologie

Chronologie

9/7/2012Verzending vraag
28/9/2012Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6703
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6704

Vraag nr. 5-6705 d.d. 9 juli 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Vorige maand werd bekend dat de Nederlandse Algemene Inlichtingen- en veiligheidsdienst (AIVD) tijdens de Olympische Spelen in China in 2008 journalisten inzette voor spionage en ze daar ook voor betaalde. Volgens de wet mag de dienst met iedereen samenwerking zoeken. De Socialistische Partij (SP) ziet daaraan graag een einde komen, maar kreeg vandaag van de minister nul op het rekest. De wet zal niet zodanig worden aangepast dat de AIVD geen journalisten en hulpverleners in het buitenland meer om medewerking mag vragen, aldus uittredend Nederlands Minister Liesbeth Spies (Binnenlandse Zaken) in de Tweede Kamer naar aanleiding van een verzoek van de SP.

Graag had ik hieromtrent dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Kan de minister aangeven of ook bij ons journalisten kunnen worden ingeschakeld door de Veiligheid van de Staat? Zijn hieromtrent richtlijnen opgesteld en zo ja, wat houden die in? Staan er remuneraties of kostenvergoedingen tegenover?

2) Kan de minister aangeven of ook bij ons journalisten kunnen worden ingeschakeld door de Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid van de krijgsmacht ? Zijn hieromtrent enige richtlijnen opgesteld en zo ja, wat houden die in? Staan er remuneraties of kostenvergoedingen tegenover?

3) Wat is de reactie van de minister op de controverse die in Nederland is ontstaan rond de inzet van journalisten door veiligheidsdiensten om informatie in te winnen en/of andere handelingen te doen?

4) Acht zij het raadzaam om hieromtrent enige bepalingen te voorzien? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan dit worden toegelicht?

Antwoord ontvangen op 28 september 2012 :

  1. De Veiligheid van de Staat is bevoegd om in de uitoefening van haar opdrachten beroep te doen op menselijke bronnen (artikel 18 van de wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten). De wet sluit geen enkele categorie van personen uit van medewerking met de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Interne richtlijnen regelen de omgang met menselijke bronnen. Deze richtlijnen zijn geclassificeerd en kunnen bijgevolg niet publiek gemaakt worden.

  2. Het antwoord op deze vraag behoort niet tot de bevoegdheid van de Veiligheid van de Staat maar die van de Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid van de Krijgsmacht.

  3. De gegevens die bekend zijn over de Nederlandse journalisten zijn te summier, om een oordeel te vormen. Er was geen sprake van onwettelijke handelingen, vermits de Algemene Dienst Inlichtingen en Veiligheid (AIVD) analoge bevoegdheden heeft als de Veiligheid van de Staat (VSSE). Verscheidene journalisten vonden samenwerking kunnen, bijvoorbeeld om terrorisme te verijdelen. Maar de controverse ging vooral over de reikwijdte van de inzet die zou zijn gebeurd, in casu in het kader van de Olympische Spelen in China.

  4. Er is geen enkele reden om bepaalde categorieën van personen uit te stellen van medewerking met de Veiligheid van de Staat. Het inzetten van informanten voor het inwinnen van inlichtingen vormt een zeer belangrijke – zoniet de belangrijkste – informatiebron voor de dienst. Het is dan ook aangewezen dat hiervoor beroep kan gedaan worden op personen met onder andere een verschillende sociale, culturele, etnische en professionele achtergrond.