|
|
Armoedebestrijding - Sociale rechten - Automatische toekenning - Resultaten - Beleidsplannen
armoede
sociale rechten
sociaal achtergestelde groep
sociaal beleid
OMNIO
| 23/12/2011 | Verzending vraag |
| 26/11/2012 | Rappel |
| 1/3/2013 | Antwoord |
Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3596
De automatische toekenning van sociale rechten was is één van de prioriteiten in het kader van armoedebestrijding. Heel wat beleidsmaatregelen veroorzaken matthëuseffecten. Een maatregel kan nog zo goed bedoeld zijn, door een gebrek aan informatie of allerhande drempels bij het aanvragen of opnemen van de maatregelen komen ze niet steeds terecht bij de mensen die ze het meest nodig hebben. Daarnaast blijkt dat ze voor bij uitstek mensen in armoede soms een averechts gevolg sorteren en daardoor de achterstelling vergroten.
Hierover de volgende vragen:
1) Welke resultaten boekte de geachte minister bij het automatische toekenning van sociale rechten? Concretiseerde men binnen de federale overheid de opmaak van een inventaris van sociale rechten waarvan een "automatisering" wenselijk en mogelijk zou zijn? Zo ja, kan zij een stand van zaken geven en mij deze lijst bezorgen? Zo neen, bestaan er plannen in deze richting en wanneer kan ik de eerste resultaten verwachten?
2) Beschikt zij hieromtrent over financiële ramingen? Kan zij mij deze bezorgen?
3) Wat zijn de voornaamste hindernissen die een automatische toekenning van sociale rechten bemoeilijkt? Wat ondernam zij om deze euvels weg te werken?
4) Bestaat er hierover binnen de federale overheid een overleg tussen de verschillende beleidsdepartementen? Op welke wijze wordt dit georganiseerd en met welke resultaten?
5) Bestaat er hierover een overleg tussen de federale overheid en de gemeenschappen en gewesten? Op welke wijze wordt dit georganiseerd en met welke resultaten?
6) Bestaan er binnen de federale overheid plannen om bijkomende rechten aan het omnio-statuut te koppelen? Zo ja, over welke rechten gaat het hier en voor wanneer wordt dit verwacht?
7) Welke stappen ondernam de geachte minister om binnen de eigen bevoegdheden tot een automatische toekenning van sociale rechten te komen? Concretiseerde men binnen haar bevoegdheiddomeinen de opmaak van een inventaris van sociale rechten waarvan een "automatisering" wenselijk en mogelijk zou zijn? Zo ja, kan zij een stand van zaken geven en mij deze lijst bezorgen? Zo neen, bestaan er plannen in deze richting en wanneer kan ik de eerste resultaten verwachten?
ISociaal verzekerden doen soms geen beroep op bepaalde prestaties waarop ze eigenlijk aanspraak kunnen maken. Dit kan het gevolg zijn van een complexe aanvraagprocedure of omdat de gerechtigde zijn rechten onvoldoende kent, of omdat de te ondernemen stappen als stigmatiserend worden ervaren. Het is evident dat het automatisch toekennen van socialezekerheidsuitkeringen een antwoord kan bieden op deze problematiek, en ertoe leidt dat rechten hun volledige doelpubliek bereiken en dus ook mensen in een socio-economische precaire situatie.
Het principe van de ambtshalve toekenning van socialezekerheidsuitkeringen ligt vervat in de wet van 11 april 1995 tot invoering van het “handvest” van de sociaalverzekerde (artikel 8). De ambtshalve toekenning dient te gebeuren wanneer dat materieel mogelijk is.
Zo werden in verschillende takken reeds maatregelen genomen waardoor socialezekerheidsuitkeringen automatisch worden toegekend. Hierbij verwijs ik naar de volgende voorbeelden inzake de verzekering voor geneeskundige verzorging, die onder mijn bevoegdheid valt :
De maximumfactuur wordt automatisch toegepast. De ziekenfondsen houden de medische kosten van de sociaal verzekerde bij. Wanneer die kosten het toepasselijke maximumbedrag van dat jaar overschrijden, betaalt het ziekenfonds ze automatisch terug.
De verhoogde verzekeringstegemoetkoming wordt in bepaalde gevallen automatisch toegekend. Wanneer aanspraak kan gemaakt worden op de verhoogde tegemoetkoming op grond van een bepaald sociaal voordeel dat toegekend wordt na een inkomenstoets (bijvoorbeeld leefloon, tegemoetkoming voor personen met een handicap en inkomensgarantie voor ouderen), wordt de verhoogde tegemoetkoming toegekend zonder opnieuw een inkomensonderzoek uit te voeren. Daarenboven wordt bij de voorbereiding van de geplande hervorming van de verhoogde tegemoetkoming in het bijzonder aandacht geschonken aan de administratieve vereenvoudiging voor de toekenning van het recht.
Het is jammer genoeg niet altijd evident om een automatische toekenning in de praktijk te realiseren. Hierbij kunnen technische, organisatorisch en juridische moeilijkheden optreden.
Ik wil ook wijzen op de inspanningen die binnen verschillende socialezekerheidstakken werden geleverd om de toekenningsprocedures op administratief vlak te vereenvoudigen voor de sociaal verzekerden. Wanneer blijkt dat een automatisch toekenning van prestaties om technische of praktische redenen niet mogelijk is, wordt administratieve vereenvoudiging nagestreefd. Op deze wijze kunnen de verschillende doelgroepen hun rechten gemakkelijker laten gelden. Hierbij speelt tevens het optimaliseren van de begeleiding van de sociaal verzekerde door de socialezekerheidsinstelling een belangrijke rol.
Ik verwijs hiervoor in het bijzonder naar het tweede Federaal Plan Armoedebestrijding dat op 14 september 2012 werd goedgekeurd door de ministerraad. In dit plan zijn doelstellingen opgenomen die een betere toegankelijkheid tot voordelen en dienstverlening voor de meest kwetsbare personen bewerkstelligen. Wat mijn beleidsdomein betreft verwijs ik naar volgende acties:
De inspanning voor de ontwikkeling van een terugbetalingsmechanisme voor medische kosten in het kader van de medische hulpverlening zullen worden voortgezet.
De toekenning van de verhoogde tegemoetkoming van de ziekteverzekering zal eenvoudiger en sneller worden gemaakt voor alle personen die ze mogelijk genieten.
De derdebetalersregeling zal worden verplicht gemaakt voor de meest kwetsbare groepen en de toekenningsprocedure ervan zal worden vereenvoudigd.
De ziekenfondsen zullen worden aangespoord om gebruik te maken van de gegevens waarover ze beschikken zodat ze sneller kunnen reageren en eventuele stappen van de sociaal verzekerden vereenvoudigen.
De Programmatorische Overheidsdienst (POD) Maatschappelijke Integratie zal worden aangemoedigd om zijn werk verder te zetten dat als doel heeft de Openbare Centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW’s) en de ziekenhuizen toegang te geven tot MyCareNet en zo de administratieve rompslomp te verminderen.
De regering zal doorgaan met de administratieve vereenvoudiging van de toegang tot de gezondheidszorg ten voordele van de begunstigden en de OCMW’s. Meer bepaald door het project te steunen dat de beslissing voor de tenlastenemening van de kosten voor gezondheidszorg informatiseert.
Door een vereenvoudiging van administratieve stappen, zowel voor de patiënt als voor de professionals uit de gezondheidszorg, zal de toegang tot de gezondheidszorg voor de meest kwetsbare burgers eenvoudiger worden.
Ik verwijs tevens naar de werkzaamheden van de Kruispuntbank van de sociale zekerheid. De administratieve vereenvoudiging is één van de kernopdrachten van de Kruispuntbank van de sociale zekerheid. Een van de basistechnieken van de administratieve vereenvoudiging bestaat uit de eenmalige gegevensinzameling die een beveiligde uitwisseling van persoonsgegevens tussen de sociale zekerheids- of andere belanghebbende instellingen veronderstelt. Hierdoor werden al veel formulieren overbodig. De uitbouw van dit netwerk is een voortdurend proces, waarbij steeds wordt nagegaan op welke wijze de toekenning van socialezekerheidsprestaties gerealiseerd kan worden met een minimum aan administratieve last voor de sociaal verzekerde. Ook bij de toekenning van aanvullende rechten geldt het principe van eenmalige gegevensinzameling (artikel 11bis van de wet van 15 januari 1990 houdende de oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de sociale zekerheid). Op grond van deze bepaling kunnen de Kruispuntbank van de sociale zekerheid en de instanties die aanvullende rechten toekennen de wijze waarop aanvullende rechten toegekend worden, vereenvoudigen of automatiseren.
Ik wil er op wijzen dat de deelgebieden bij heel dat vereenvoudigingsproces via de automatische toekenning van rechten zijn betrokken. De federale instellingen reageren positief op de toegangsaanvragen door de instellingen van de gewesten en de gemeenschappen.
Ten slotte vermeld ik het project met betrekking tot de automatische toekenning van rechten dat binnen het Steunpunt ter bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting loopt. Die dienst inventariseert momenteel de rechten die al geautomatiseerd zijn of waarvan het wenselijk zou zijn dat dit gebeurt. Daarna wordt de haalbaarheid van de automatisering voor elke recht bekeken. Hiervoor wordt een beroep gedaan op de expertise van de betrokken besturen. De dienst werd ermee belast om tegen volgend jaar een nota hieromtrent te publiceren. De conclusies daaruit kunnen een goede basis vormen waarop ook binnen de sociale zekerheid maatregelen kunnen worden genomen om de toekenning van rechten te vereenvoudigen of te automatiseren.
Zoals u bij het lezen van mijn algemene beleidsnota 2013 kon vaststellen, vormt de automatische toekenning van socialezekerheidsrechten één van mijn prioriteiten op het gebied van bestuurlijke vereenvoudiging en armoedebestrijding.