Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen - Beroepsziekte - Atelier NMBS - Zwavelzuur - PCB - Ingrediënten - Cijfers
Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen
werkplek
arbeider
giftige stof
anorganisch zuur
beroepsziekte
28/12/2011 | Verzending vraag |
19/9/2012 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-4342
Ik heb vernomen van een voormalig werknemer van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) dat er in bepaalde ateliers zeer onprofessioneel werd omgesprongen met zwavelzuurhoudende producten en PCB (Polychloorbifenyl) oliën in de periode 1980-1990 en naar alle waarschijnlijkheid ook daarna. Sommige personeelsleden kwamen dagelijks in contact met deze rotzooi. Beide producten zijn bijzonder nefast voor de gezondheid. Betrokken werknemer heeft een rist gezondheidsklachten die het gevolg zijn van het langdurig in contact komen met deze producten. De betrokkene heeft een blijvende handicap en heeft immuunstoornissen opgelopen, doch de erkenning ervan verloopt moeizaam. De NMBS weigert tegemoet te komen aan de vele medische kosten van de betrokkene. Betrokkene is ten einde raad.
Betrokkene blijkt echter niet alleen te staan met zijn klachten over beroepsziekten opgelopen tengevolge het in contact komen met zeer specifieke producten in de ateliers van de NMBS. Eén voormalig werknemer uit het atelier zou na een slepende ziekte, ten gevolge van het contact met deze producten, overleden zijn. Door doorlopend contact met deze producten in het Atelier van Gent (TW) blijken er 4 personeelsleden ziek geworden en twee personeelsleden overleden te zijn. Ook in het Atelier van Antwerpen zijn er slachtoffers gevallen. De boosdoeners blijken in al deze gevallen enerzijds de PCB oliën uit de transformatoren en anderzijds een rits zwavelhoudende producten, met name Curafond, zure Curafond en Spraycleaner, te zijn. Betrokkenen proberen al enige tijd vruchteloos te weten te komen wat de exacte ingrediënten van deze rotzooi waren. Het is belangrijk voor de behandeling dat zij hieromtrent meer exacte gegevens bekomen. Vele slachtoffers krijgen zware symptomen zoals onder meer, maar niet exclusief, verlies van geurzin, uitvallende tanden, zware hoofdpijn, etc. Deze mensen mogen niet in de steek worden gelaten.
Op basis van de hierboven omschreven ontwikkelingen had ik de geachte minister/ staatssecretaris graag volgende vragen voorgelegd:
1) Heeft de geachte minister/staatssecretaris weet van de zeer bedenkelijke praktijken daterend uit de jaren '80-'90 in bepaalde ateliers van de NMBS wat betreft het omgaan met gevaarlijke producten? Zo nee, mag ik hem desgevallend de dossiers bezorgen? Zo ja, kan hij dit uitvoerig toelichten?
2) Hoeveel voormalige werknemers van de NMBS in de ateliers Hasselt, Gent en Antwerpen hebben een aanvraag ingediend voor erkenning van een beroepsziekte? Hoeveel van deze aanvragen werden aanvaard?
3) Welke exacte ingrediënten zaten in het product "zure Curafond"? Wat waren de exacte verhoudingen wat betreft onder meer zwavelzuur en zware metalen? Om te helpen bij de identificatie geef ik enkele toxicologische fiches mee: het betreft (al of niet in deze volgorde) 1) 003.21.003 ; 2) 003.20.000 en 3) 003.00.003/4/5. Kan de geachte minister/staatssecretaris alle informatie die de NMBS nog heeft betreffende dit product naar ingrediënten toe vrijgeven?
4) Is hij bereid een intern onderzoek te laten plaatsvinden naar de werkomstandigheden, naar beroepsziekten en contacten met gevaarlijke producten in de ateliers van de NMBS van Hasselt, Antwerpen en Gent in de jaren 1980-1990 met het oog op een zo goed mogelijke behandeling van de desbetreffende slachtoffers?
5) Bestaat er een fonds binnen de NMBS waar deze mensen terecht kunnen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan hij dit toelichten?
6) Kan de geachte minister mij een integrale lijst geven van alle zwavelzuurhoudende producten die werden gebruikt tijdens de periode 1980 tot 2000 bij de NMBS in de ateliers? Dit graag met merknaam en respectievelijke ingrediëntenlijst?
Algemeen kan gesteld worden dat de omgang met gevaarlijke producten bij de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) mee geëvolueerd is doorheen de tijd. De algemene bewustwording van de gevaren van de gebruikte gevaarlijke producten is bij alle betrokkenen in positieve zin geëvolueerd. De werkgever en de hiërarchische lijn hebben een beter toezicht op de werken en nemen bijvoorbeeld ook deel aan veiligheidsconferenties. De werknemers die de producten gebruiken zijn beter geïnformeerd over de gevaren en over persoonlijke beschermingsmiddelen die kunnen worden gedragen. De interne en externe preventiediensten zorgen voor een betere medische opvolging van blootgestelde werknemers en de aankoopdiensten schakelen indien mogelijk over op alternatieve en minder schadelijke producten.
2. Vanaf 1989 tot en met 2011 zijn er in totaal 49 aanvragen gebeurd uit werkplaatsen Hasselt, Gent en Antwerpen.
Van deze aanvragen werden er :
Aanvaard : 25 ;
Niet aanvaard : 19 ;
Nog in behandeling gehouden : 4 ;
Stopgezet door bediende : 1.
3. De aangehaalde producten Curafond, zure Curafond en Spraycleaner werden reeds lange tijd niet meer gebruikt (einde respectievelijk omstreeks 1985, 1985 en 1990).
Deze producten worden niet meer vervaardigd. Een huidige samenstelling is vaak ook niet te vergelijken met een vroegere samenstelling. Heel wat firma's veranderen hun samenstelling maar niet de productnaam. Momenteel dienen de firma's meer informatie te vermelden op hun veiligheidsinformatieblad over de chemische componenten. De vermelde producten werden gebruikt voor het manueel reinigen van rijtuigkasten in open lucht. Via vroegere labo-analyses kon de samenstelling van deze producten nog deels achterhaald worden.
Zware metalen werden hierin niet gevonden.
Curafond : werd aangebracht met een vod, en na inwerking en opwrijven afgespoeld (gemiddeld werkten er 4 werknemers uitgerust met ladders per reizigersvoertuig)
Samenstelling :
30% water ;
10% niet-ionische detergenten type alkylfenolpolyoxyethyleen + lanoline + was ;
60% mengsel van petroleumproducten (kerosine - white spirit en terpentijn).
zure Curafond : reiniging met borstel van de rijtuigkasten
Samenstelling :
Water
Niet-ionische en anionische detergenten
30% zwavelzuur (313 gr/liter)
Spray Cleaner : reiniging met borstel van de rijtuigkasten
Samenstelling :
Water
Niet-ionische en anionische detergenten
25% zwavelzuur (255 gr/liter)
4. en 5. Voor de schadeloosstelling van statutaire personeelsleden die erkend worden als slachtoffer van een beroepsziekte is de NMBS-Holding haar eigen verzekeraar.
De principes inzake de bepalingen, de bewijsvoering, de procedures en de schadeloosstellingen zijn vastgelegd in het Algemeen Reglement voor de arbeidsongevallen, de ongevallen op de weg naar of van het werk en de beroepsziekten (ARPS-bundel 572). De essentiële kenmerken van de beroepsziekteverzekering zijn eveneens opgenomen in het Statuut van het Personeel.
De niet-statutaire personeelsleden zijn in zake beroepsziekten sinds 1 januari 2003 onderworpen aan de wetten betreffende de preventie van beroepsziekten en de vergoeding van de schade die uit die ziekten voortvloeit, gecoördineerd op 3 juni 1970, wat voor gevolg heeft dat ze schadeloos gesteld worden door het Fonds voor de beroepsziekten.
Tot 31december 2002 was de NMBS-Holding eveneens eigen verzekeraar voor de niet-statutaire personeelsleden, op grond van de wet van 3 juli 1967 betreffende de preventie van of de schadevergoeding voor arbeidsongevallen, voor ongevallen op de weg naar en van het werk en voor beroepsziekten in de overheidssector.
6. Via de huidige gegevens in ProdInfo is de productinformatie beschikbaar voor alle werknemers en kan een tabel met de producten, hun samenstelling en hun toepassing worden opgevraagd.
De zwavelzuurhoudende producten worden gebruikt voor :
Elektrolyte voor het vullen en bijvullen van loodbatterijen ;
Sterke reiniger ;
Ontstopper van leidingen ;
Olie- en wateranalyses in het labo (voorgeschreven reiniging van het gebruikte glasmateriaal en testen volgens normen). Het betreft hier voornamelijk kleine hoeveelheden in testproefbuisjes.