Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-1174

van Bart Tommelein (Open Vld) d.d. 3 februari 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie

Drugs - Extasy (XTC) - Toename van de gemiddelde dosis MDMA (3,4-methyleendioxymethamfetamine) - Risico's voor de gezondheid

verdovend middel
drugverslaving

Chronologie

3/2/2011Verzending vraag
23/3/2011Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-1175

Vraag nr. 5-1174 d.d. 3 februari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De extasy (xtc)-pillen bevatten de laatste tijd in Nederland steeds sterkere actieve ingrediënten. Ze bevatten een hoge dosis MDMA (3,4-methyleendioxymethamfetamine), de werkzame stof in de uitgaansdrug. Het Nederlandse Trimbos-instituut waarschuwt dat vele pillen met een hoge dosering in omloop zijn.

De gemiddelde dosis MDMA in xtc-pillen lag jarenlang rond de 80 milligram. Hoewel precieze cijfers nog ontbreken, is dat momenteel een stuk hoger. In elk geval bevat een kwart van de pillen zelfs een dosis van boven de 140 milligram. " Dat is veel meer dan we gewend waren '', aldus Van Dijk.

Het Trimbos-instituut maant xtc-gebruikers dan ook tot voorzichtigheid. Welke dosis een consument precies kan hebben, hangt onder meer af van zijn gewicht maar een groot deel van de pillen in Nederland is voor veel mensen te zwaar en dus bijzonder gevaarlijk. Ik maak me dan ook bijzonder ongerust wat betreft slachtoffers tengevolge van overdosissen tengevolge van te hoge MDMA gehaltes in de xtc.

Graag had ik hieromtrent dan ook volgende vragen voorgelegd:

1) Hoe reageert de geachte minister op het bericht van het Trimbos-instituut? Zijn er aanwijzingen dat ook in ons land de actieve ingrediënten in xtc toenemen? Zo neen, hoe verklaart zij dit verschil? Zo ja, kan zij toelichten wat zij hieraan doet wat betreft preventie?

2) Kan zij aangeven hoeveel de gemiddelde dosis MDMA in xtc-pillen bedroeg in respectievelijk 2008, 2009 en 2010? Hoe verhouden deze zich tot het Nederlandse cijfer van 80 milligram?

3) Kan zij aangeven of de laatste maanden ook bij ons het aantal milligrammen MDMA in xtc-pillen is toegenomen en bevatten ook bij ons een kwart van de xtc-pillen een dosis boven de 140 milligram?

Antwoord ontvangen op 23 maart 2011 :

1. Eind januari 2011 heeft het Trimbos-instituut, op basis van hun analyses van MDMA-tabletten, een stijging in het aantal hooggedoseerde MDMA-tabletten gedurende de laatste maanden opgemerkt. Dit bericht verscheen eveneens in de Belgische pers (Mediargus, 30 januari 2011).

De aanwezigheid en de samenstelling van nieuwe en gekende psychoactieve substanties worden in België opgevolgd door het Early Warning System on Drugs (EWS) van het Belgisch Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (BMCDDA), een programma van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP). Voor het registratiejaar 2010 (1 januari tot 31 december 2010) zijn de spreidingsmaten van de dosissen 3,4-methyleendioxymethamfetamine (MDMA) voor het totale aantal inbeslaggenomen en geanalyseerde ecstasy (XTC) tabletten nog niet beschikbaar. Deze gegevens worden door de deelnemende laboratoria in het voorjaar na het registratiejaar aan het EWS overgemaakt. Inzake hooggedoseerde tabletten, echter, wordt het EWS onmiddellijk door het betreffende laboratorium op de hoogte gebracht.

Binnen de Europese Unie bestaat er geen algemene consensus over de drempelwaarde voor hooggedoseerde tabletten. In België worden tabletten met een MDMA-dosis van 120 mg of meer als hooggedoseerd beschouwd (BMCDDA 2005). Dit is dus een lagere cutoff dan degene die in Nederland wordt gehanteerd (140 mg). In 2010 ontving het EWS één melding van hooggedoseerde MDMA. Het betrof capsules (in plaats van tabletten) met +/-183 mg MDMA, gevonden in de regio Antwerpen.

Op 26 januari 2011, werd het EWS door het Nationaal Instituut voor Criminologie en Criminalistiek (NICC) op de hoogte gebracht van hooggedoseerde MDMA tabletten (163-191 mg per tablet) in België. Naar aanleiding van deze melding werd op maandag 31 januari 2011, in overleg en samenwerking met de Regionale Focal Points (RFP : Vereniging voor Alcohol en andere Drugsproblemen (VAD) en Eurotox), een waarschuwing verstuurd naar de politiediensten, overheidsdiensten, ziekenhuizen, laboratoria, druggerelateerde behandelingscentra en preventiediensten. De verspreiding van informatie in verband met hooggedoseerde XTC-tabletten gebeurt telkens dergelijke tabletten in omloop blijken te zijn.

Het aantreffen van hooggedoseerde XTC-tabletten (>120 mg per tablet) gebeurt enkele keren per jaar, namelijk 4 keer in 2008 (3,08 % van het totale aantal tabletten waarvoor de dosering gekend is) en 5 keer in 2009 (11,36 % van het totale aantal tabletten waarvoor de dosering gekend is). Deze gegevens dienen, in termen van trends, met voorbehoud geïnterpreteerd te worden.

Een mogelijke verklaring voor de gerapporteerde verschillen in dosering in vergelijking met Nederland, is dat XTC-tabletten vaak in lokale laboratoria geproduceerd worden.

Betreffende preventie, nodig ik u uit contact op te nemen met de gefedereerde entiteiten.

2. Allereerst dient opgemerkt te worden dat het Nederlandse Drug Information Monitoring Centre (DIMS, onderdeel van het Trimbos instituut dat specifiek instaat voor de analyses van drugsstalen) een andere strategie hanteert, en daardoor ook gebruik maakt van een andere onderzoeksmethode. Het DIMS biedt namelijk aan druggebruikers zelf de mogelijkheid om hun drugs te laten testen. In België is het EWS haast uitsluitend gebaseerd op de resultaten van inbeslaggenomen drugsstalen. Het valt niet uit te sluiten dat de resultaten beïnvloed worden door de onderzoeksmethode. Verder valt ook op te merken dat de steekproef waarover het DIMS kan beschikken veel groter is dan de Belgische. Hierdoor heeft het DIMS waarschijnlijk een vollediger beeld van de XTC-markt in hun land.

Voor de jaren 2008 en 2009 (Tabel 1 en Figuur 1, zie bijlagen) worden de gemiddelde dosissen MDMA per tablet weergegeven, evenals de standaard afwijkingen, de medianen, de 25e en 75e percentielen, de minima en de maxima. Voor het registratiejaar 2010 zijn nog geen finale resultaten beschikbaar.

Zoals hoger vermeld, ontving het EWS in 2010 één melding van hooggedoseerde MDMA. Het gemiddelde totale gewicht van de MDMA-bevattende tabletten in België voor de periode 2008 – 2009 betrof 262,72 mg (n = 176 ; standaard deviatie = 4.39 ; mediaan = 266.5 mg ; minimum = 88 mg ; maximum = 520 mg).

De gemiddelde dosissen MDMA in 2008 en 2009 bedroegen 51,98 en 50,31 mg respectievelijk. Deze zijn lager dan de gemiddelden van 81,2 en 66 mgpertablet die Nederland rapporteert voor de jaren 2008 en 2009 respectievelijk (Trimbos, 2011). Figuur 1 toont de mediaan (middelste lijn van de blauwe balkjes) van de dosissen MDMA per tablet voor de jaren 2008 en 2009 in België.

Deze bedroegen respectievelijk 50,76 en 43,90 mg. De boven- en ondergrens van de balkjes op Figuur 1 geven het 25e en 75e percentiel van de verdeling van de dosissen aan ; de uiterste begrenzing van de plots geeft de minima en maxima aan; eventueel met enkele extreme waarden aangeduid als punten op de grafiek. In 2008 bevatte geen enkele tablet meer dan 140 mg MDMA. Dosissen van meer dan 120 mg kwamen wel enkele keren voor (n = 4 ; 3,08 %).

In 2009 bevatte 6,81 % (n = 3) van de gerapporteerde tabletten meer dan 140 mg MDMA, en 11,36 % (n = 5) meer dan 120 mg MDMA. Dus, hoewel het gemiddelde en de mediaan van de MDMA dosissen in 2009 lager waren dan die in 2008, kwamen er wel vaker hooggedoseerde MDMA-tabletten voor in 2009 (zowel wanneer de grens van 120 mg wordt gebruikt, als wanneer de grens van 140 mg wordt gebruikt).

Voor het registratiejaar 2010 rapporteerde het DIMS in Nederland een gemiddelde dosis MDMA van 89,5 mg (N = 1994, sd = 35), met een maximum dosis van 213 mg. In 7% van de tabletten werd meer dan 140 mg MDMA aangetroffen (Trimbos, 2011). De volledige Belgische resultaten voor 2010 worden in september 2011 verwacht.

3. Voor het registratiejaar 2010 en de maand januari 2011 zijn nog geen gevalideerde resultaten voor België beschikbaar. Zoals hoger vermeld, ontving het EWS in 2010 één melding van hooggedoseerde MDMA Op basis van deze melding kan geen uitspraak inzake trends worden gedaan. Op basis van de gegevens voor de registratiejaren 2008 en 2009 is te zien dat het relatieve aandeel van de tabletten met meer dan 140 mg MDMA beperkt is.

Referenties :

Deprez, N. ; Bollaerts, K. ; De Beer, J .; van Bussel, J. Combinations and Dosages of Psychoactive Substances in Seized Tablets in Belgium: 2002 – 2009. Working paper.

Mediargus, geraadpleegd op 30 januari 2011, beschikbaar op: http://www.mediargus.be/.

BMCDDA (2005). Verslag van het interregionaal overleg Early Warning System, 5 April 2005.

Trimbos. 2011. Persoonlijke communicatie.

Bijlagen :

Tabel 1 : Dosissen MDMA base (mgpertablet) in België en Nederland, 2008 – 2009.


2008

2009


N

n

sd

med

min*

max

N

n

sd

med

min*

max

België

148

130

51,98

2,24

50,76

0,30

128,76

91

44

50,31

6,72

43,90

1,77

169,40

Nederland

1 766

1 766

81.2

41



207

1 561

1 561

66

34



218

Bronnen: WIV-ISP: DISP ; Trimbos

N : totaal aantal gerapporteerde stalen met MDMA; n: aantal stalen waarvoor de dosis gekend is ; : gemiddelde dosis; sd : standaarddeviatie ; med : mediaan ; min : minimum van de gerapporteerde MDMA dosissen ; max : maximum van de gerapporteerde MDMA dosissen

* Minimum gerapporteerd onder voorbehoud. Deze waarde is afhankelijk van de detectielimiet van de analyse-apparatuur.

MDMA dosage per tablet, by years. “De door het geachte lid gevraagde gegevens werden haar rechtstreeks meegedeeld. Gelet op de aard ervan worden zij niet gepubliceerd, maar liggen zij ter inzage bij de griffie van de Senaat.”

Figuur 1 : Verdeling van de dosissen MDMA in België, 2008 – 2009.

De weergegeven waarden zijn de mediaan, 25e en 75e percentiel, grenswaarden en extreme waarden.

De aangeduide percentages duiden op het relatieve aandeel tabletten met meer dan 140 mg MDMA.