Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 4-4319

van Paul Wille (Open Vld) d.d. 7 september 2009

aan de minister van Klimaat en Energie

Green Investment Scheme-contract (GIS) - Investeringen in Hongarije - Projecten - Realisatie - Opvolging door het Controlecomité - Fonds voor Broeikasgassen - Energiebesparingen in overheidsgebouwen

emissiehandel
vermindering van gasemissie
Hongarije
begrotingsfonds
energiebesparing
emissierechten
Protocol van Kyoto

Chronologie

7/9/2009Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 8/10/2009)
14/10/2009Antwoord

Vraag nr. 4-4319 d.d. 7 september 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ruim een decennium geleden engageerde België zich om in het kader van het Kyoto-protocol zijn CO2-uitstoot tegen 2012 met 7,5 % te verlagen. Een derde van de federale inspanning zou worden gerealiseerd door 12,2 miljoen ton CO2-uitstootrechten te kopen via duurzame projecten in het buitenland. In 2008 stelde België vast dat de CO2-kredietenportefeuille niet ingevuld zou geraken. De geachte minister besloot vervolgens op 8 augustus 2008 een Green Investment Scheme-contract (GIS) af te sluiten met de Hongaarse regering voor de aankoop van twee miljoen ton emissierechten De financiering gebeurt door het Fonds voor broeikasgassen van de Commissie voor de regulering van de electriciteit en het gas. De GIS-projecten vallen niet onder het Kyoto-protocol en hoeven via de gefinancierde projecten niet voor bijkomende emissiereducties te zorgen. De niet-gouvernementele sector is alvast niet opgezet met de GIS-contracten. De kritiek is eenvoudig: niemand weet wat dergelijke GIS inhouden, en vaak lijkt het enkel de overdracht van publiek geld naar andere landen voor schone lucht op papier.

Gezien het korte voorgaande kader, volgende vragen:

1. Kan de geachte minister het Belgisch-Hongaarse GIS-contract geven? Als hij prijzen noch sancties bij het uitblijven van de investering kan weergeven op basis van de confidentialiteitscalusule, wil hij de clausule geven? Geeft Hongarije volgens dit contract de garantie dat de Belgische investering effectief in GIS-projecten geïnvesteerd worden? Is het juist dat het geld ook gaat naar een Hongaars huizenrenovatieproject waarvan milieu-experten zeggen dat de energie-efficiëntieverbeteringen van dit project minimaal zijn? Gaat dit de filosofie van de GIS-projecten niet volledig voorbij?

2. Volgens een onderzoeksartikel in MO*-magazine werd (voor de beroepsprocedure) ondanks de wet van 11 april 1994 betreffende de openbaarheid van bestuur een verknipte versie van het contract gegeven, en werd zelf confidentialiteitscalusule niet vrijgegeven. Waarom? Kan hij dit verantwoorden?

3. Is Hongarije ondertussen begonnen met de GIS-projecten te starten? Welke inspanningen zijn er met Belgisch geld tot op heden gerealiseerd in het Hongaarse GIS-project? Zo ja, wanneer? Zo nee, wanneer plant men de uitvoering? Hoe kan België de uitvoering afdwingen? Ligt dit contractueel vast?

4. Is ondertussen de Joint-Board, het Belgisch-Hongaarse Controlecomité, dat de GIS-projecten moet opvolgen, samengesteld? Hoe is deze samengesteld, welke functies zijn er en wie bekleedt ze? Is het juist dat niet gouvernementele organisaties hier volledig buitengelaten worden? Waarom?

5. Is er een reeds externe auditeur aangeduid om dit project op te volgen? Zo ja, wie en aan welke voorwaarden?

6. Hoeveel euro steekt momenteel in het fonds voor broeikasgassen van de Commissie voor de regulering van de electriciteit en het gas? Welk door het Fonds te betalen initiatieven staan er momenteel op til? Zijn er nog vergelijkbare GIS-projecten met buitenlandse partners gepland?

7. Volgens milieubewegingen kan er beter in energiebesparingen in overheidsgebouwen geïnvesteerd worden. Is hij bekend met de berekeningen van de gerenommeerde bedrijven op het vlak van CO2-compensatie, namelijk CO2logic en 3E die claimen dat een investering van 590 000 euro in een typisch en recent administratief gebouw van 30 000 vierkante meter rendeert in min of meer 1 150 ton CO2-reductie en een besparing van 230 000 euro op de energiefactuur? Zo ja, is hij akkoord dat dergelijke initiatieven meer resultaten op vlak van CO2-reductie en duurzame werkgelegenheid opleveren dan de moeilijk te controleren GIS-projecten in het buitenland? Welke energiebesparingen in overheidsgebouwen heeft hij gerealiseerd en gepland?

8. Is hij bereid om op de klimaattop eind dit jaar in Kopenhagen GIS negatief te evalueren?

Antwoord ontvangen op 14 oktober 2009 :

1.- 2. In antwoord op de eerste twee vragen, kan ik het geachte lid meedelen dat het GIS contract beschikbaar is, mits confidentialiteit van de prijs en de direct daaraan verbonden clausules. De beslissing om het contract slechts gedeeltelijk beschikbaar te stellen is verantwoord gelet op de strikte confidentialiteitsclausules, de risico’s op contractbreuk en om de goede uitvoering van de GIS niet in gevaar te brengen. De “Arhus Commissie”, de commissie over de toegang tot milieu-informatie oordeelde hierover in dezelfde zin. Laat het verder duidelijk zijn dat contractueel vastligt dat de inkomsten uit dit GIS contract moeten aangewend worden voor het behalen van meetbare en duurzame emissiereducties binnen de vooropgestelde domeinen.

3. Aangezien Hongarije bijzonder hard getroffen is door de financieel economische crisis is het begrijpelijk dat de uitvoering van de GIS projecten enige vertraging heeft opgelopen. Intussen heeft de Hongaarse regering de nodige besluiten goedgekeurd voor de operationalisering van de GIS en het eerste programma binnen de GIS is officieel aangekondigd. Deze inspanningen liggen contractueel vast. De uitvoering van deze overeenkomst wordt nauwgezet opgevolgd.

4. De Joint Board, verantwoordelijk voor de opvolging van de uitvoering van de overeenkomst, is op ambtelijk niveau samengesteld. De niet-gouvernementele organisaties in België werden uitgenodigd om deel te nemen aan de bijeenkomst van de Joint Board. De niet-gouvernementele organisaties oordeelden dat ze niet over de geschikte technische capaciteit beschikten om deze taak te vervullen en suggereerden daarom om beroep te doen om externe deskundigen.

5. De aanstelling van een onafhankelijke en internationaal gerenommeerd auditeur is lopende.

6. Volgens mijn laatste cijfers van begin september was er 2,9 miljoen euro beschikbaar in het Fonds, zij het wel dat de Ministerraad een voorafname van 50 miljoen, gespreid over de periode tot 2014, heeft goedgekeurd. In elk geval worden momenteel geen GIS contracten meer gepland.

7. Het verwerven van kredieten via het federaal aankoopbeleid is in aanvulling op de interne maatregelen voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in eigen land; die complementariteit vormt trouwens een van de grondslagen van het federaal beleid ter reductie van de emissies van broeikasgassen. Deze complementariteit werd formeel vastgelegd in het Akkoord van het Overlegcomité van 8 maart 2004 over de lastenverdeling tussen de federale overheid en de deelgebieden in het kader van het Protocol van Kyoto. In dit akkoord is het aandeel van interne maatregelen noemenswaardig groter dan het aandeel van emissierechten. Eén van de beleidsmaatregelen legt de focus op het bevorderen van energiebesparingen in overheidsgebouwen via een derde partijfinanciering, NV Fedesco.

In het kader van het aannemen van het investeringsplan werden haar doelstellingen toebedeeld, namelijk een vermindering van 22% van het energieverbruik in overheidsgebouwen tegen 2012.

Budgettair gezien, zou de investering die de Regering zich getroost ten belope van 210 miljoen euro over vijf jaar het moeten mogelijk maken om op termijn 33 miljoen te besparen op jaarbasis. Laten we in dit verband eraan herinneren dat de regering de beschikbare middelen voor deze maatregel wou versterken aangezien zij in het kader van het herstelplan dat op 16 januari 2009 werd aangenomen het maximaal schuldvermogen van Fedesco van 10 tot op 100 miljoen euro heeft gebracht.

8. De discussie over het verdere gebruik van zgn. ‘surplus AAUs’ wordt momenteel gevoerd op Europese Unie (EU)-niveau, in het kader van de vaststelling door de Europese Raad in oktober van het onderhandelingsmandaat voor de EU voor de VN-klimaattop in Kopenhagen. Dit is echter vooral voor een aantal nieuwe Lidstaten een zeer gevoelige materie en ik kan het Geachte Lid op dit moment niet bevestigen hoe de Europese consensus eruit zal zien. Wat ik hem wel kan verzekeren is dat ikzelf en mijn vertegenwoordigers in deze onderhandelingen ervoor zullen ijveren dat de Europese onderhandelingspositie de milieu-integriteit van het Akkoord van Kopenhagen centraal stelt.