SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Session 2012-2013 | Zitting 2012-2013 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
28 mai 2013 | 28 mei 2013 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Question écrite n° 5-9162 | Schriftelijke vraag nr. 5-9162 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
de Willy Demeyer (PS) |
van Willy Demeyer (PS) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
au secrétaire d'État à la Lutte contre la fraude sociale et fiscale, adjoint au premier ministre |
aan de staatssecretaris voor de Bestrijding van de sociale en de fiscale fraude, toegevoegd aan de eerste minister |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Détachement de travailleurs étrangers sur le territoire belge - Fraude éventuelle - Non-respect des barèmes belges - Exploitation économique éventuelle - Chiffres | Detachering van buitenlandse werknemers op het Belgische grondgebied - Mogelijke fraude - Niet-naleving van de Belgische loonschalen - Mogelijke economische uitbuiting - Cijfers | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
fraude travail au noir dumping social mobilité de la main-d'oeuvre travailleur expatrié travailleur migrant travailleur détaché |
fraude zwartwerk sociale dumping mobiliteit van arbeidskrachten uitgezonden werknemer migrerende werknemer gedetacheerd werknemer |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aussi posée à : question écrite 5-9161 | Aussi posée à : question écrite 5-9161 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
________ | ________ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Question n° 5-9162 du 28 mai 2013 : (Question posée en français) | Vraag nr. 5-9162 d.d. 28 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Frans) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Le site Internet de seconde main www.2dehands.be a hébergé la publicité d'une entreprise slovaque, WSI International, qui propose une main d'œuvre étrangère et bon marché en ces termes : " Vous cherchez un soudeur, un poseur de carreaux ou un charpentier ? Nous pouvons vous en livrer un ou plusieurs de Slovaquie. Pour la moitié du prix moyen d'un homme de métier en Flandre. " D'après le porte-parole de l'entreprise, tout est fait conformément au prescrit légal ; le coût horaire du travail environne les 19 euros, dont une partie revient à l'entreprise ; les travailleurs possèdent un permis de travail et sont déclarés à la Sécurité sociale. La méthode paraît pourtant choquante et a entraîné la colère de la Confédération Construction, qui parle de pratiques illégales. Mes questions sont les suivantes : 1) Est-il possible, si l'on observe le prescrit légal - à savoir notamment la directive du 16 décembre 1996 sur les prestations de service, qui impose aux entreprises étrangères détachant des travailleurs en Belgique de leur garantir des rémunérations équivalentes à celles qui sont d'application pour les travailleurs nationaux du secteur concerné, et d'autre part le règlement du Parlement européen et du Conseil du 29 avril 2004 portant sur la coordination des systèmes de sécurité sociale - de parvenir à un tel écart dans le coût du travail entre travailleurs nationaux et les travailleurs détachés d'un même secteur, ou a-t-on affaire ici à une fraude et à une forme d'exploitation économique ? 2) J'aurais aussi souhaité une réponse aux questions suivantes : a) À combien estimez-vous et quelle méthode utilisez-vous pour estimer le nombre de détachements de travailleurs étrangers sur le territoire belge ? Est-il possible d'obtenir une ventilation par secteur d'activité et par pays d'origine des travailleurs concernés ? b) À combien estimez-vous et quelle méthode utilisez-vous pour estimer la proportion de travailleurs détachés qui sont employés par des entreprises qui fraudent pour échapper au paiement des cotisations sociales ? Est-il possible d'obtenir une ventilation par secteur d'activité ? c) À combien estimez-vous et quelle méthode utilisez-vous pour estimer d'une part la proportion de travailleurs détachés qui sont sous-payés par rapport aux barèmes belges, d'autre part la proportion de travailleurs détachés qui exercent trop d'heures par rapport à leur salaire ? À nouveau, est-il possible d'obtenir une ventilation par secteur d'activité et par pays d'origine des travailleurs concernés ? A-t-on une idée de la plus-value engrangée par les entreprises qui recourent ainsi au surtravail ? |
Op de zoekertjeswebsite www.2dehands.be bood een Slovaaks bedrijf, WSI International, met de volgende woorden goedkope buitenlandse arbeidskrachten aan: “U zoekt een lasser, een tegelzetter of een timmerman? We kunnen er u een of meerdere leveren uit Slovakije. Voor de helft van de prijs van een gemiddelde stielman in België” Volgens de woordvoerder van het bedrijf is alles perfect legaal: het uurloon schommelt rond 19 euro, waarvan een deel naar het bedrijf gaat; de werknemers beschikken over een arbeidsvergunning en ze zijn aangegeven bij de sociale zekerheid. De werkwijze lijkt nochtans schokkend en heeft de woede opgewekt van de Confederatie Bouw, die het over illegale praktijken heeft. Mijn vragen zijn de volgende: 1) Enerzijds legt de Dienstenrichtlijn van 16 december 1996 buitenlandse ondernemingen die werknemers naar België detacheren de verplichting op om hen hetzelfde loon te waarborgen als dat van de werknemers van dat land die in die sector werken. Anderzijds is er de verordening van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels. Is het mogelijk dat er zo’n kloof bestaat in het uurloon van nationale werknemers en gedetacheerde werknemers binnen dezelfde sector of hebben we hier te maken met fraude en een vorm van economische uitbuiting? 2) Ook kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen: a) Op hoeveel schat de minister het aantal detacheringen van buitenlandse werknemers op het Belgische grondgebied? Welke methode gebruikt ze voor die schatting? Kunnen die cijfers worden opgesplitst per activiteitssector en per land van herkomst van de betrokken werknemers? b) Op hoeveel schat de minister het aandeel van gedetacheerde werknemers die door frauderende bedrijven worden gebruikt om te ontsnappen aan de betaling van socialezekerheidsbijdragen? Welke methode gebruikt ze voor die schatting? Kunnen die cijfers worden opgesplitst per activiteitssector? c) Op hoeveel schat de minister enerzijds het aandeel van gedetacheerde werknemers die volgens de Belgische loonschalen worden betaald en anderzijds het aandeel van gedetacheerde werknemers die te veel uren presteren voor hun loon? Welke methode gebruikt ze voor die schatting? Kunnen die cijfers worden opgesplitst per activiteitssector en per land van herkomst van de betrokken werknemers? Heeft men een idee van de winst die wordt gegenereerd door de bedrijven die op die manier een beroep doen op overwerk? |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Réponse reçue le 24 avril 2014 : | Antwoord ontvangen op 24 april 2014 : | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1) Sur la base de la directive européenne 96/71, telle qu’elle a été transposée en Belgique par la loi du 5 mars 2002, lorsqu’un travailleur est détaché en Belgique à partir d’un autre État Union européenne (UE), il droit au moins être payé conformément aux salaires minimums en vigueur en Belgique sur la base d’une CCT rendue obligatoire. Dans la mesure où cette règlementation est correctement appliquée, la différence de prix ne peut en effet pas être justifiée par l’écart entre le niveau salarial en Belgique et celui du pays d’origine. La différence de prix que vous évoquez peut avoir toutes sortes de raisons qui constituent dans une mesure plus ou moins large une violation de la loi, un contournement de la loi ou une fraude à la loi. Il se peut que les règles précitées en matière de salaire applicable ne soient pas respectées. Mais il se peut également que les travailleurs concernés ne soient pas des travailleurs salariés, mais des travailleurs indépendants. En effet, en Belgique, ces derniers ne sont pas soumis aux salaires minimums. A cet égard, il n’est bien sûr pas exclu qu’il s’agisse de faux indépendants, mais ce n’est pas nécessairement le cas. Il se peut également que les salaires des travailleurs détachés ou les rémunérations des indépendants détachés ne soient pas soumis au paiement de cotisations de sécurité sociale en Belgique, mais bien dans le pays d’origine, où les cotisations sont peut-être beaucoup moins élevées qu’en Belgique. C’est notamment le cas lors de détachements de travailleurs salariés ou indépendants au sens de la directive européenne 883/2004. Ici encore, il n’est pas exclu qu’il s’agisse de faux détachements, qui ne visent qu’à échapper au paiement des cotisations belges, mais ce n’est pas nécessairement le cas. Il se peut donc que dans ce cas concret, il s’agisse de fraude, mais ce n’est pas certain. En revanche, de telles offres suscitent bien des questions et elles doivent être analysées par les services d’inspection, auxquels elles doivent être transmises à cette fin. 2) L'Office national de sécurité sociale ONSS dispose d'un aperçu du nombre de travailleurs détachés au moyen de la déclaration obligatoire Limosa. La notion de “détachement” dépasse le cadre de la sécurité sociale et s'applique aux personnes qui travaillent temporairement ou partiellement en Belgique sans être assujetties au régime belge. Le tableau ci-dessous (travailleurs salariés et travailleurs indépendants confondus) donne une ventilation par secteur. Les chiffres nettement supérieurs du secteur de la construction et de la métallurgie sont frappants. Les déclarations Limosa sont recensées par déclaration, par personne, et en tenant compte de la durée de la période déclarée. Si une personne a donc été déclarée de mi-2010 à mi-2011, elle sera comptée pour ces deux années. Le recensement est effectué par personne-déclaration, pas par personne unique.
De tweede tabel geeft een opsplitsing per statuut van de gedetacheerde persoon. De telling wordt gedaan op het ogenblik dat de persoon gemeld wordt (dus onafhankelijk van de gemelde duur). Elke persoon wordt afzonderlijk geteld. Deze tabel herneemt het aantal meldingen, niet het aantal unieke personen. Indien een zelfde persoon het voorwerp uitmaakt van meerdere meldingen in de loop van een kalenderjaar, wordt die persoon elke keer opnieuw meegeteld.
Le dernier tableau donne un aperçu du nombre de personnes uniques. Le recensement tient compte de la durée de la déclaration. Si une personne est déclarée pour plusieurs années, elle sera comptée pour chaque année. Une personne peut être comptée tant comme travailleur salarié que comme travailleur indépendant au cours d'une année (elle apparaît donc dans les deux colonnes).
Tous les tableaux ci-dessus donnent un aperçu des évolutions et des nombres, mais ne permettent pas de tirer des conclusions au sujet de l'ampleur des prestations de travail. Une déclaration peut en effet porter tant sur une mission d'un demi-jour d'un soudeur des Pays-Bas que sur une mission de 5 ans d'un manager détaché des États-Unis. Sur la base des informations actuellement disponibles, et du niveau détaillé des résultats communiqués des enquêtes, il n'est pas possible de donner à présent une estimation générale du nombre de travailleurs salariés “frauduleusement détachés” en vue de se soustraire au paiement des cotisations sociales. Dans certains cas, des personnes sont détachées qui, sur la base de la réglementation européenne, doivent payer des cotisations en Belgique alors que ce versement n'a pas lieu. Deux sous-groupes peuvent être distingués à ce sujet:
Lors de chaque constatation d'une irrégularité sur place, il faut donc vérifier s'il est question d'intentions frauduleuses on non, à savoir s'il y avait bel et bien l'intention de contourner sciemment la réglementation existante. Lors des contrôles sur le terrain, la question se pose donc de savoir dans combien de cas constatés il y avait des intentions frauduleuses. La réponse à cette question sera probablement différente selon la source sur laquelle on se base, et il y a plusieurs possibilités à ce sujet. Une possibilité consiste à se baser sur le nombre de Pro Justitia établis en raison de l'absence d'une déclaration dite Limosa. Lorsqu'un Pro Justitia est rédigé à l'heure actuelle pour un manquement de ce type, il ne l'est pas sans raison, mais bien pour les cas dans lesquels des manquements graves sont constatés. En ce qui concerne les services d'inspection de l'ONSS, je peux vous communiquer les chiffres suivants pour la période 2010 à 2012 inclus: 2010: 12 Pro Justitia: concernant 22 travailleurs salariés ; 2011: 11 Pro Justitia’s: concernant 23 travailleurs salariés ; 2012: 30 Pro Justitia’s: concernant 80 travailleurs salariés . Par ailleurs, il est à remarquer que l'absence d'une déclaration Limosa n'exclut pas que les travailleurs salariés concernés ne soient pas en possession d'un document de détachement européen. Et même en l'absence d'un document de détachement, il n'est pas exclu que celui-ci soit encore délivré par le pays d'origine avec effet rétroactif. Enfin, dans certains cas, les travailleurs salariés concernés sont en possession d'un document de détachement européen et ont fait l'objet d'une déclaration Limosa, mais les inspecteurs ont eu l'intuition, compte tenu de leur expérience et d'autres indicateurs présents, qu'il s'agirait d'un détachement “infondé”. Avant d'entreprendre d'autres actions et de procéder éventuellement à l'assujettissement de l'usager belge, ou à l'établissement d'un Pro Justitia, le pays d'origine du travailleur détaché doit dès lors communiquer des informations complémentaires, d'où il peut être déduit qu'un détachement infondé a été attesté. Ces échanges d'informations avec les services compétents sont actuellement, en fonction du pays d'origine, très irréguliers et s'effectuent souvent avec beaucoup de retard. Nous ne disposons actuellement pas encore de données chiffrées suffisantes pour dresser un aperçu également de ces dernières situations, de sorte qu'il est impossible à l'heure actuelle de donner une réponse concluante à ce point de la question. |
1) Op basis van de Europese Richtlijn 96/71, zoals deze in België is omgezet door de Wet van 5 maart 2002, is het zo dat wanneer een werknemer vanuit een andere Europese Unie (EU)-Staat naar België wordt gedetacheerd, minstens moet betaald worden overeenkomstig de minimumlonen die in België gelden op basis van een algemeen verbindend verklaarde CAO. In de mate waarin deze regelgeving correct wordt toegepast kan het verschil in prijs dus inderdaad niet verantwoord worden door het verschil in het loonniveau in België en in het land van herkomst. Het prijsverschil waarvan u spreekt, kan allerhande oorzaken hebben die in mindere of meerdere mate wetsovertreding, wetsontwijking of wetsontduiking uitmaken. Het is mogelijk dat de voormelde regels inzake het toepasselijk loon niet worden nageleefd. Het is echter ook mogelijk dat de betrokken arbeidskrachten geen werknemers zijn, maar zelfstandigen. Zelfstandigen zijn in België immers niet onderworpen aan minimumlonen. Daarbij is het uiteraard niet uitgesloten dat het om schijnzelfstandigen gaat, doch dit is niet noodzakelijk het geval. Het is tevens mogelijk dat op de lonen van de gedetacheerde werknemers of de vergoedingen van de gedetacheerde zelfstandigen geen socialezekerheidsbijdragen dienen te worden betaald in België maar in het land van herkomst, alwaar de bijdragen mogelijk veel lager zijn dan in België. Dit is met name het geval bij detacheringen van werknemers of zelfstandigen in de zin van de Europese verordening 883/2004. Hierbij is het opnieuw niet uitgesloten dat het om schijndetacheringen gaat, die er slechts op gericht zijn om te ontsnappen aan de Belgische bijdragen, doch dit is niet noodzakelijk het geval. Het is dus mogelijk dat het in dit concrete geval het om fraude gaat, doch zeker is dat niet. Wel is het zo dat dergelijke aanbiedingen vragen doen rijzen en moeten worden onderzocht door de inspectiediensten en ten dien einde aan hen moeten worden doorgestuurd. 2) Het aantal gedetacheerde werknemers wordt bij de Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ) in kaart gebracht via de Limosa-meldingsplicht. Het begrip “detachering” is ruimer dan in het socialezekerheidsrecht en omvat de personen die tijdelijk of gedeeltelijk in België werken maar niet aan het Belgische stelsel onderworpen zijn. De onderstaande tabel (werknemers en zelfstandigen samengeteld) geeft een opsplitsing per sector. De dominantie van de bouw- en metaalsector is opvallend. De Limosa meldingen zijn geteld per melding, per persoon, en rekening houdend met de duur van de gemelde periode. Indien een persoon dus gemeld werd van midden 2010 tot midden 2011, zal hij voor deze beide jaren opgenomen zijn. De telling is gedaan per persoon-melding, niet per unieke persoon.
De tweede tabel geeft een opsplitsing per statuut van de gedetacheerde persoon. De telling wordt gedaan op het ogenblik dat de persoon gemeld wordt (dus onafhankelijk van de gemelde duur). Elke persoon wordt afzonderlijk geteld. Deze tabel herneemt het aantal meldingen, niet het aantal unieke personen. Indien een zelfde persoon het voorwerp uitmaakt van meerdere meldingen in de loop van een kalenderjaar, wordt die persoon elke keer opnieuw meegeteld.
De laatste tabel geeft een inzicht in het aantal unieke personen. De telling houdt rekening met de duur van de melding. Indien een persoon voor meerdere jaren gemeld is, zal hij voor elk jaar opgenomen worden. Een persoon kan in de loop van een jaar zowel als werknemer als zelfstandige geteld worden (komt dus voor in beide kolommen).
Alle bovenstaande tabellen geven een inzicht in evoluties en aantallen, maar laten niet toe conclusies te trekken met betrekking tot de omvang van de gepresteerde arbeid. Een melding kan immers zowel slaan op een opdracht van een halve dag voor een lasser uit Nederland, als op een opdracht van 5 jaar voor een gedetacheerde manager vanuit de USA. Op basis van de thans beschikbare informatie, en van de graad van detail van de gemelde resultaten van onderzoeken, is het op dit moment niet mogelijk om een algemene inschatting te maken van het aantal “frauduleus gedetacheerde” werknemers, om te ontsnappen aan de betaling van sociale bijdragen. In een aantal gevallen worden personen gedetacheerd, die op basis van de Europese regelgeving bijdragen moeten betalen in België, maar waar dit niet gebeurt. Hierbij kunnen dan twee subgroepen worden onderscheiden:
Bij elke vaststelling van een onregelmatigheid op het terrein moet dus worden nagegaan of er al dan niet sprake is van frauduleuze bedoelingen, t.t.z. of er wel degelijk de intentie was om wetens en willens de bestaande regelgeving te omzeilen. Bij de controles op het terrein dringt zich dus de vraag op, voor hoeveel van de aangetroffen gevallen er frauduleuze bedoelingen waren. Het antwoord op deze vraag zal wellicht verschillen naargelang de bron waarop men zich baseert, en in dit kader zijn er verschillende mogelijkheden. Eén van deze mogelijkheden bestaat erin dat men zich baseert op het aantal Pro Justitia’s dat wordt opgesteld voor het niet verrichten van een zogenaamde Limosamelding. Wanneer er vandaag Pro Justitia wordt opgesteld voor een dergelijke tekortkoming, gebeurt dit niet zomaar, maar wel voor die gevallen waar ernstige tekortkomingen worden vastgesteld. Voor wat de RSZ inspectiediensten betreft, kan ik hierbij verwijzen naar onderliggende cijfers voor de periode 2010 tot en met 2012: 2010: 12 Pro Justitia’s: met betrekking tot 22 werknemers; 2011: 11 Pro Justitia’s: met betrekking tot 23 werknemers; 2012: 30 Pro Justitia’s: met betrekking tot 80 werknemers. Anderzijds moet worden genoteerd, dat de afwezigheid van een Limosamelding, niet uitsluit dat betrokken werknemers niet in het bezit waren een Europees detacheringsdocument. En zelfs wanneer er geen detacheringsdocument aanwezig is, is het niet uitgesloten dat dit met terugwerkende kracht door het land van herkomst nog wordt uitgereikt. Tot slot zijn er ook gevallen waarbij de betrokken werknemers in het bezit zijn van een Europees detacheringsdocument en het voorwerp uitmaakten van een Limosamelding, maar waarbij de inspecteurs, op basis van hun ervaring en van andere aanwezige indicatoren aanvoelen dat het om een “onterechte” detachering zou gaan. Alvorens verdere stappen te kunnen zetten en te kunnen overgaan tot een eventuele onderwerping in hoofde van de Belgische gebruiker, of tot de opstelling van een Pro Justitia, moet er dan ook vanuit het land van herkomst van de gedetacheerde feedback komen, waaruit kan worden afgeleid dat de detachering ten onrechte werd geattesteerd. Deze uitwisseling van informatie met de bevoegde diensten verloopt vandaag, naargelang het land van herkomst, zeer onregelmatig en vaak met heel wat vertraging. We beschikken momenteel nog niet over voldoende cijfergegevens om ook de laatstgenoemde situaties in kaart te brengen, waardoor het dus op dit ogenblik onmogelijk is om een afdoend antwoord te geven op dit punt van de vraag. |