SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
4 septembre 2012 4 september 2012
________________
Question écrite n° 5-6986 Schriftelijke vraag nr. 5-6986

de Bart Tommelein (Open Vld)

van Bart Tommelein (Open Vld)

au ministre de la Défense

aan de minister van Landsverdediging
________________
Drones - Législation spécifique - Protection de la vie privée - Incidents - Utilisation par la police, l'armée et le service d'incendie Drones - Specifieke regelgeving - Privacy - Incidenten - Gebruik bij politie, leger en brandweer 
________________
espionnage
trafic illicite
protection de la vie privée
avion
police
armée
lutte anti-incendie
aviation militaire
nouvelle technologie
drone
spionage
zwarte handel
eerbiediging van het privé-leven
vliegtuig
politie
krijgsmacht
brandbestrijding
militaire luchtvloot
nieuwe technologie
drone
________ ________
4/9/2012Verzending vraag
1/10/2012Antwoord
4/9/2012Verzending vraag
1/10/2012Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6985
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6987
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6985
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6987
________ ________
Question n° 5-6986 du 4 septembre 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-6986 d.d. 4 september 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les drones ne font actuellement l'objet d'aucune législation particulière. Pourtant ces appareils sont largement offerts en kits à monter soi-même (prêts à voler) avec les accessoires qui s'y rapportent (soudés et testés). Sous l'impulsion de l'explosion des smartphones, toutes sortes de composants électroniques, tels des batteries et des processeurs, sont toujours plus petits, plus légers et de moins en moins onéreux. À l'aide d'un logiciel et de plans d'assemblage que l'on peut trouver gratuitement sur internet, il est à présent possible de monter soi-même un drone pour quelques centaines d'euros. Un drone diffère d'un modèle classique d'avion ou d'hélicoptère à assembler par son autonomie. Équipés de caméras, de gsm, d'antennes et de senseurs, les drones peu onéreux offrent des toutes nouvelles possibilités aux réalisateurs de films, à la police, aux services d'incendie, aux travailleurs de la santé, aux chercheurs, aux militants défenseurs de l'environnement et aux journalistes. Mais les drones peuvent aussi être utilisés à des fins moins nobles comme la contrebande et l'espionnage.

Des règles sont effectivement en vigueur en matière de protection de la vie privée mais, pour le reste, rien n'est actuellement prévu. Comme les drones sont de plus en plus utilisés dans certains pays (observation du trafic, plans des rues, police, hobby, etc.), les Pays-Bas sont en train d'élaborer une règlementation spécifique. Celle-ci prévoira entre autres un brevet de vol, un examen médical et un certificat d'aptitude au vol pour le drone. Cette règlementation contribuera à renforcer la sécurité aérienne et la sécurité au sol. Elle aura en outre des répercussions sur la prolifération progressive de ces appareils, avec tous les risques qu'elle comporte.

J'aimerais dès lors poser les questions suivantes à la ministre.

1) Comment réagissez-vous à l'intention des Pays-Bas d'élaborer une législation spécifique en matière de brevets, de certificats d'aptitude au vol et d'examens médicaux ? Envisagez-vous des démarches similaires dans notre pays ?

2) Pouvez-vous passer en revue la législation sur les drones déjà en vigueur actuellement, au-delà de celle sur la protection de la vie privée ? Qu'est-ce qui est permis et qu'est-ce qui ne l'est pas ?

3) Vos services ont-ils déjà reçu des plaintes ou ont-ils connaissance d'incidents avec des drones ?

4) Quels services de police, d'incendie et/ou de l'armée disposent-ils déjà de drones ? Quel en a été le coût, et à quelles fins sont-ils utilisés ?

5) Avez-vous l'intention d'instaurer un système de demande ou de licence afin de prévenir une prolifération des drones dans des quartiers habités ? Pouvez-vous donner des explications détaillées ?

 

Er is momenteel geen bijzondere regelgeving wat betreft drones. Nochtans worden deze toestellen breed aangeboden via doe-het-zelfkits voor drones ("Vliegklaar") en bijbehorende accessoires ("Gesoldeerd en getest"). Onder impuls van de smartphone-explosie worden allerlei elektronicaonderdelen, zoals batterijen en processoren, steeds kleiner, lichter en goedkoper. Met wat software en bouwplannen die gratis op het internet te vinden zijn, is het zo mogelijk geworden om voor enkele honderden euro's zelf een drone in elkaar te knutselen. Een drone verschilt van een klassiek modelbouwvliegtuig of -helicopter door zijn autonomie. Uitgerust met camera's, gsm's, antennes en sensoren leggen de goedkope drones ongeziene nieuwe mogelijkheden in handen van filmmakers, politie, brandweer, hulpverleners, onderzoekers, milieuactivisten en journalisten. Maar drones kunnen ook worden ingezet voor minder nobele doeleinden, zoals smokkel en spionage.

Er gelden wel regels wat betreft privacy, maar verder is er heden niets bepaald. Doordat in bepaalde landen steeds meer drones worden ingezet (opvolgen verkeer, stratenplannen, politie, hobby, etc.) is men in Nederland volop aan het werken aan specifieke regelgeving. De regelgeving zal onder meer een vliegbrevet omvatten, medische keuring en een luchtvaardigheidscertificaat voor de drone. Deze regelgeving zal bijdragen aan een betere veiligheid in de lucht en op de grond. Daarnaast zal ze ook een weerslag hebben op de wildgroei die er langzaamaan aan het ontstaan is, met alle risico's van dien.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:

1) Hoe reageert u op het voornemen in Nederland om specifieke regelgeving op te stellen wat betreft brevetten, luchtwaardigheidscertificaat en medische keuring? Overweegt u gelijkaardige stappen in ons land?

2) Kunt u overlopen welke regelgeving nu reeds in voege is buiten de privacywetgeving over drones? Wat mag en wat mag niet?

3) Hebben uw diensten reeds klachten ontvangen of hebben zij weet van incidenten met drones?

4) Welke diensten bij de politie, brandweer en of het leger beschikken reeds over drones? Wat was de kostprijs en waarvoor worden zij gebruikt?

5) Bent u zinnens een aanvragensysteem of een licentiesysteem in te voeren om een wildgroei in bewoonde wijken te voorkomen? Kunt u gedetailleerd toelichten?

 
Réponse reçue le 1 octobre 2012 : Antwoord ontvangen op 1 oktober 2012 :

L'honorable membre est prié de trouver ci-après la réponse à ses questions.

1 & 2. Conformément à l’arrêté royal 18995 du 10 octobre 1978 et à l’arrêté ministériel 45708 du 17 février 1983, les UAV (avions sans pilote) de la Défense sont soumis à des règles militaires spécifiques en ce qui concerne, entre autres, leur certification à la navigation aérienne, leur mise en œuvre opérationnelle, la sélection médicale et la formation des opérateurs. Cette dernière est conclue par l’octroi d’un brevet d’opérateur UAV.

L’arrêté ministériel 45708 précité décrit les conditions de l’aptitude au vol, relatives à quatre catégories différentes :

  • la conception et la réalisation du matériel ;

  • la réception du matériel ;

  • le maintien de l’aptitude au vol ;

  • la qualification du personnel.

3. La Défense n’a reçu aucune plainte relative à l’utilisation de ses UAV.

4. La Défense dispose d’UAV de type B-HUNTER destinés aux missions de reconnaissance et de surveillance dans le cadre d’opérations militaires ou d’appui à la nation. Ces avions sans pilotes sont engagés depuis 2008 dans la lutte contre la pollution en Mer du Nord dans le cadre du protocole d’accord signé entre la Défense et le Service Public Fédéral de la Santé Publique, Sécurité de la Chaîne Alimentaire et Environnement.

En 1998, 3 systèmes complets avec au total 18 avions ont été acquis pour un montant de 52 millions d'euros.

5. Je renvoie l’honorable membre à la ministre de l’Intérieur et de l’Égalité des chances et au secrétaire d’État à l’Environnement, à l’Énergie et à la Mobilité concernant cette question.

Het geachte lid gelieve hierna het antwoord te willen vinden op de door hem gestelde vragen.

1 & 2. In overeenstemming met het koninklijk besluit 18995 van 10 oktober 1978 en het ministerieel besluit 45708 van 17 februari 1983, worden de UAV (onbemande vliegtuigen) van Defensie, onderworpen aan specifieke militaire regelgeving voor wat betreft, onder andere, hun luchtwaardigheid certificatie, hun operationele inwerkingstelling, de medische keuring en de vorming van hun operatoren. Deze laatste wordt beëindigd met het toekennen van een UAV-operatorbrevet.

Het voornoemde ministerieel besluit 45708 beschrijft de eisen inzake geschiktheid tot vliegen met betrekking tot 4 verschillende categorieën:

  • de opvatting en het vervaardigen van het materiaal ;

  • de keuring van het materieel ;

  • het behoud van de geschiktheid tot vliegen;

  • de kwalificatie van het personeel.

3. Defensie heeft geen klachten ontvangen met betrekking tot het gebruik van haar UAV’s.

4. Defensie beschikt over UAV van het type B-Hunter, bestemd voor verkennings- en bewakingsopdrachten in het kader van militaire operaties of in het kader van steun aan de natie. Sedert 2008 worden deze vliegtuigen ingezet in de strijd tegen de vervuiling van de Noordzee, en dit in het kader van het protocolakkoord, getekend tussen Defensie en de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

In 1998 werden 3 volledige systemen met in totaal 18 onbemande toestellen aangekocht voor een bedrag van 52 miljoen euro.

5. Ik verwijs het geachte lid naar de minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen en naar de Staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit met betrekking tot deze vraag.