SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Session 2008-2009 | Zitting 2008-2009 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
17 aôut 2009 | 17 augustus 2009 | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question écrite n° 4-4141 | Schriftelijke vraag nr. 4-4141 | ||||||||
de Paul Wille (Open Vld) |
van Paul Wille (Open Vld) |
||||||||
à la ministre des PME, des Indépendants, de l'Agriculture et de la Politique scientifique |
aan de minister van KMO's, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Recherche scientifique - Accessibilité publique | Wetenschappelijk onderzoek - Openbare toegankelijkheid | ||||||||
________ | ________ | ||||||||
recherche scientifique accès à l'information presse scientifique politique de la recherche sciences sociales |
wetenschappelijk onderzoek toegang tot de informatie wetenschappelijke pers onderzoeksbeleid sociale wetenschappen |
||||||||
________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
________ | ________ | ||||||||
Question n° 4-4141 du 17 aôut 2009 : (Question posée en néerlandais) | Vraag nr. 4-4141 d.d. 17 augustus 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands) | ||||||||
Les scientifiques qui reçoivent des subsides de la Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) doivent permettre à chacun d'avoir accès à leurs publications scientifiques sur internet. C'est ce que pensent d'éminents directeurs de bibliothèques et scientifiques néerlandais. Le ministre néerlandais de la politique scientifique partage cet avis. La NWO distribue chaque année 550 millions d'euros d'argent public et est le principal bailleur de fonds de la recherche scientifique aux Pays-Bas. Seules les personnes qui travaillent dans une université ont accès aux publications. En général, les éditeurs de revues scientifiques n'autorisent pas la publication d'articles sur internet. Bas Savenije, directeur général de la Koninklijke Bibliotheek (KB) à La Haye et, auparavant, directeur de la Utrechtse Universiteitsbibliotheek signale : « Lorsque des centres médico-sociaux et des médecins généralistes me demandent : 'Pouvez-vous me donner accès à la récente littérature scientifique ', je dois leur répondre que les éditeurs scientifiques ne nous le permettent pas ». Ce serait merveilleux que nous puissions également offrir l'accès aux associations de patients. « C'est l'argent des impôts qu'ils distribuent ». Lex bouter, chercheur en médecine et, actuellement, recteur magnifique de la Vrije Universiteit, partage ce point de vue. Il estime que ce qui est financé avec des moyens publics doit se retrouver dans le domaine public. La NWO ne pose pas l'exigence de l'accessibilité publique. Dans d'autres pays, les importants financiers de la recherche le font, notamment les National Institutes of Health américains. La Commission européenne et le Conseil européen de la Recherche exigent l'accessibilité. La NWO signale être « en principe favorable à l'accessibilité publique ». Je souhaiterais obtenir une réponse aux questions suivantes : 1) La ministre estime-t-elle normal que les éditeurs interdisent la publication sur internet de recherches scientifiques qui ont été ou non financées en partie avec des moyens publics? 2) Le principe de l'accessibilité publique ou « Open access » est-il à présent systématiquement imposé par l'autorité subsidiante ? Dans la négative, l'autorité bénéficie-t-elle d'effets retour grâce aux publications scientifiques et peut-on fournir des précisions à ce sujet ? 3) La ministre adhère-t-elle au principe de l'accessibilité publique totale ou « open access » à toutes les recherches qui sont financées par des moyens publics? Dans l'affirmative, peut-elle donner des précisions à ce sujet et indiquer si ce sera également réalisé dans notre pays? Dans la négative, pourquoi et peut-elle l'expliquer? 4) La ministre est-elle plutôt favorable à une accessibilité publique limitée pour toutes les recherches financées par des moyens publics? Dans l'affirmative, peut-elle donner des précisions à ce sujet et indiquer si cela sera également réalisé dans notre pays? Dans la négative, pourquoi et peut-elle l'expliquer? |
Wetenschappers die subsidie krijgen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) moeten hun wetenschappelijke publicaties voor iedereen toegankelijk op internet te zetten. Dat vinden vooraanstaande Nederlandse bibliotheekdirecteuren en wetenschappers. De Nederlandse minister van Wetenschap, Pis het met hen eens. NWO verdeelt 550 miljoen euro overheidsgeld per jaar en is in Nederland de belangrijkste financier van wetenschappelijk onderzoek. Alleen mensen die bij een universiteit werken, hebben toegang tot de publicaties. De uitgevers van wetenschappelijke tijdschriften staan publicatie op internet van de artikelen meestal niet toe. Bas Savenije, algemeen directeur van de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag, en daarvoor directeur van de Utrechtse Universiteitsbibliotheek: „Als gezondheidscentra en huisartsen mij vragen: 'Kunt u mij toegang geven tot de recente wetenschappelijke literatuur', moet ik ze vertellen dat de wetenschappelijke uitgevers ons dat niet toestaan. Het zou prachtig zijn als we ook patiëntenverenigingen toegang konden bieden." Savenije wil dat NWO aan haar subsidies de voorwaarde verbindt dat onderzoekspublicaties toegankelijk zijn. „Het is belastinggeld dat ze verdelen.". Lex Bouter, medisch onderzoeker en nu rector magnificus van de Vrije Universiteit is het eens met deze stelling. Hij meent dat wat met publieke middelen is gefinancierd in het publieke domein moet terechtkomen. NWO stelt de voorwaarde van openbare toegankelijkheid niet. In andere landen doen belangrijke onderzoeksfinanciers dat wel, onder meer de Amerikaanse National Institutes of Health . Ook de Europese Commissie en de European Research Council eisen openbaarheid. NWO laat weten „in principe positief tegenover open acces te staan". Graag kreeg ik van de geachte minister een antwoord op de volgende vragen: 1) Vindt de minister het normaal dat uitgevers de publicatie op het internet verbieden van wetenschappelijk onderzoek dat al of niet deels met openbare middelen werd gefinancierd? 2) Wordt heden het principe van de openbare toegankelijkheid of "Open acces" systematisch opgelegd voor wetenschappelijk onderzoek dat vanuit de overheid wordt gesubsidieerd? Zo neen, geniet de overheid dan terugverdieneffecten vanuit de wetenschappelijke publicaties die hieruit voortvloeien en kan dit gedetailleerd worden besproken? 3) Is de minister het eens met het principe van de volledige openbare of "open acces" toegankelijkheid voor alle onderzoeken die gefinancierd worden met overheidsmiddelen? Zo ja, kan zij dit toelichten een aangeven of dit ook in ons land wordt geïmplementeerd? Zo neen, waarom niet en kan zij dit toelichten? 4) Is de minister veeleer voorstander van een beperkte openbare toegankelijkheid voor alle onderzoeken die gefinancierd worden met overheidsmiddelen? Zo ja, kan zij dit toelichten een aangeven of dit ook in ons land wordt geïmplementeerd? Zo neen, waarom niet en kan zij dit toelichten? |
||||||||
Réponse reçue le 16 septembre 2009 : | Antwoord ontvangen op 16 september 2009 : | ||||||||
L’honorable membre trouvera ci-après la réponse à sa question. Avec la signature de la « Déclaration de Berlin sur le libre accès à la connaissance en sciences exactes, sciences de la vie, sciences humaines et sociales », le Service public de programmation (SPP) Politique scientifique veut stimuler le « libre accès » à la connaissance scientifique et au patrimoine culturel via le web, et examine, à ces fins, la possibilité de lancer une initiative nationale de concert avec les Communautés. En outre, le SPP Politique scientifique a créé en son sein un groupe de travail chargé de résoudre les problèmes pratiques (techniques et juridiques) concernant la mise en oeuvre de la Déclaration de Berlin. Ce groupe de travail se réunira une première fois le 22 septembre 2009. |
Het geachte lid gelieve hierna het antwoord op zijn vraag te vinden. Met de ondertekening van "Berlin Declaration on Open Acces to Knowledge in the Sciences dans Humanities" wil het Federaal Wetenschapsbeleid de "vrije toegang" tot wetenschappelijke kennis en cultureel erfgoed stimuleren via het web en daarom onderzoekt de mogelijkheid om, in overleg met de Gemeenschappen, een nationaal initiatief te nemen om de "open access" in ons land te bevorderen. Voorst wordt een werkgroep binnen het Federaal Wetenschapsbeleid opgericht om de praktische (technische en juridische) problemen in verband met de implementatie van de Berlin verklaring op te lossen. Deze groep komt een eerste keer samen op 22 september 2009. |