SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
12 janvier 2009 12 januari 2009
________________
Question écrite n° 4-2553 Schriftelijke vraag nr. 4-2553

de Margriet Hermans (Open Vld)

van Margriet Hermans (Open Vld)

au ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Prisons - Suicides - Statistiques - Mesures Gevangenissen - Zelfmoorden - Aantallen - Maatregelen 
________________
établissement pénitentiaire
détenu
suicide
statistique officielle
strafgevangenis
gedetineerde
zelfmoord
officiële statistiek
________ ________
12/1/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 12/2/2009)
6/5/2009Rappel
20/5/2009Antwoord
12/1/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 12/2/2009)
6/5/2009Rappel
20/5/2009Antwoord
________ ________
Herindiening van : schriftelijke vraag 4-1671 Herindiening van : schriftelijke vraag 4-1671
________ ________
Question n° 4-2553 du 12 janvier 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-2553 d.d. 12 januari 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En 2001, 19 personnes se sont suicidées en prison, soit trois de plus qu’en 2000. Au cours des dix premiers mois de 2006, 25 détenus se sont suicidés dans les prisons de notre pays. C’est plus qu’en 2004 et 2005. Lors de chacune de ces années, 23 suicides ont eu lieu. Je ne retrouve aucune donnée pour la période postérieure.

Je voudrais dès lors poser les questions suivantes.

Combien de personnes se sont-elles suicidées en prison en 2005, 2006 et 2007 ? J’aimerais obtenir une ventilation par année. Le ministre peut-il commenter ces chiffres ?

Combien de personnes ont-elles tenté de se suicider en prison en 2005, 2006 et 2007 ? J’aimerais obtenir une ventilation par année. Le ministre peut-il commenter ces chiffres ?

Quelles mesures prend-il pour réduire le nombre de suicides et de tentatives de suicide ? Peut-il détailler sa réponse ? Estime-t-il que les mesures actuelles suffisent ? Dans la négative, quelles mesures complémentaires prendra-t-il et quand ?

Quel budget a-t-il prévu à cet effet en 2008 ?

 

In 2001 pleegden negentien mensen zelfmoord in de gevangenis. Dat waren er drie meer dan in het jaar 2000. In de eerste tien maanden van 2006 hebben in gevangenissen in ons land vijfentwintig gedetineerden zelfmoord gepleegd. Dat zijn er meer dan voor het hele jaar in 2004 en 2005 toen er zich telkens drieëntwintig zelfmoorden voordeden. Sindsdien vind ik geen gegevens terug.

Ik had dan ook volgende vragen :

Hoeveel mensen pleegden zelfmoord in de gevangenis en dit respectievelijk in 2005, 2006 en 2007 ? Kan de geachte minister deze cijfers duiden ?

Hoeveel mensen poogden zelfmoord te plegen in de gevangenissen en dit respectievelijk wat betreft 2005, 2006 en 2007 ? Kan hij deze cijfers duiden ?

Welke maatregelen treft hij om het aantal zelfmoorden en zelfmoordpogingen terug te dringen ? Kan dit uitvoerig worden toegelicht en meent hij dat huidige maatregelen volstaan ? Zo neen, welke bijkomende maatregelen gaat hij treffen en tegen wanneer ?

Welk budget heeft hij hiervoor uitgetrokken voor 2008 ?

 
Réponse reçue le 20 mai 2009 : Antwoord ontvangen op 20 mei 2009 :

Voici les chiffres concernant les suicides en prison pour les années 2005, 2006 et 2007:

  • 2005 : 11

  • 2006 : 11

  • 2007 : 13

Bien que chaque suicide soit une mort de trop, ces chiffres montrent que leur nombre reste relativement limité et stable. Il n'existe aucune donnée concernant les tentatives de suicide.

La prévention du suicide est une question difficile dans le cadre de laquelle interviennent diverses instances, notamment les Communautés.

En ce qui concerne spécifiquement la Flandre, le Plan stratégique s'est concentré sur l'offre générale en matière de bien-être, de culture, d'enseignement et de sport. Une augmentation des moyens est prévue en 2008 (extension du cadre de 16 ETP), en particulier dans le domaine de la santé mentale, ce qui permettra éventuellement d'aborder les causes de suicide. Il se peut donc que dans l'avenir, dans le cadre de cette augmentation, cette problématique devienne un point méritant une attention spécifique mais nous n'avons aucune certitude à ce sujet.

Au niveau de la Justice, je peux affirmer que la formation de base des agents pénitentiaires comprend un module sur la gestion de situations de crise, notamment le suicide. Ils sont donc formés pour pouvoir réagir de manière appropriée en cas de suicide ou de tentative de suicide. En outre, ils suivent un cours de communication où ils acquièrent notamment un certain nombre d'aptitudes afin de déceler chez les détenus des situations problématiques, parmi lesquelles les tendances suicidaires.

Lorsqu'un agent pénitentiaire constate un comportement suicidaire, il peut adresser immédiatement le détenu au SPS ou à l'équipe de soins. Dans les limites de leurs missions spécifiques, des organismes de la Communauté flamande peuvent également intervenir dans le cadre de l'accueil de crise général.

Les agents pénitentiaires peuvent donc effectivement jouer un rôle de prévention important ; les formations de base y prêtent dès lors attention. De plus, les services des prisons et les services des Communautés collaborent sur la question du suicide, dans le respect des compétences de chacun.

Hierbij de cijfers van zelfmoorden in de gevangenis voor 2005, 2006 en 2007:

  • 2005 : 11

  • 2006 : 11

  • 2007 : 13

Hoewel iedere zelfmoord er één teveel is, blijkt uit deze cijfers dat het aantal vrij beperkt en stabiel blijft. Er bestaan geen gegevens rond pogingen tot zelfmoord.

Zelfmoordpreventie is een moeilijke materie waar verschillende instanties tussenkomen, waaronder de Gemeenschappen.

Specifiek in Vlaanderen besteed het Strategisch plan aandacht aan het algemeen aanbod rond welzijn, cultuur, onderwijs en sport. In 2008 wordt voorzien in een uitbreiding van de middelen (uitbreiding kader met 16 VTE) specifiek rond geestelijke gezondheidszorg, wat eventueel ruimte maakt voor de aanpak rond de oorzaken van zelfmoord. Naar de toekomst toe is het dus mogelijk dat de problematiek binnen deze uitbreiding een specifieke aandachtspunt wordt, maar daar hebben wij geen zekerheid over.

Op het niveau van Justitie kan ik melden dat de basisopleiding van de penitentiair beambten een module bevat over omgaan met crisissituaties, waaronder zelfmoord. Ze worden dus opgeleid om op een gepaste wijze te reageren bij zelfmoord op poging tot zelfmoord. Bovendien krijgen ze een cursus in communicatie, waarbij zij onder andere een aantal vaardigheden aanleren om problematische situaties bij gedetineerden te detecteren, waaronder zelfmoordneigingen.

Wanneer een penitentiair beambte een suïcidaal gedrag vaststelt, kan hij de gedetineerde onmiddellijk naar de PSD verwijzen of naar de zorgequipe. In het kader van hun specifieke opdrachten kunnen eveneens instellingen van de Vlaamse Gemeenschappen tussenkomen binnen de algemene crisisopvang.

Het is dus inderdaad zo dat penitentiair beambten een belangrijke preventieve rol kunnen vervullen, en via de basisopleidingen wordt hier dan ook aandacht aan besteed. Bovendien wordt er tussen de diensten van de gevangenis en de diensten van de Gemeenschappen samengewerkt rond zelfmoordsituatie, met eerbied voor ieders bevoegdheden.