Volgens de Franse autoriteiten probeert Rusland mogelijkerwijs sinds kort desinformatie te verspreiden via een nieuwe doelgroep: wetenschaps- en gezondheidsbloggers. Dat meldt de krant «The Wall Street Journal» (cf. https://www.wsj.com/articles/france-suspects-russian-role-in-campaign-to-discredit-pfizer-vaccine-11621978289?mod=e2tw).

Verschillende Franse bloggers gaven aan benaderd te worden door een marketingbedrijf genaamd «Fazze». In mails werden ze aangespoord om vaccins van Pfizer te bekritiseren. Eén blogger gaf aan dat hij 2 050 euro hiervoor zou krijgen. De doelwitten waren ook niet toevallig gekozen: de vaccins van Pfizer Inc.-BioNTech SE zijn meest gebruikte in Frankrijk.

Fazze vroeg de bloggers valse beweringen naar voren te schuiven, zoals dat het sterftecijfer onder mensen die het Pfizer-vaccin kregen drie keer zo hoog is als het sterftecijfer onder mensen die het AstraZeneca-vaccin krijgen. Ook vroeg Fazze om tendentieuze vragen te stellen: «Stel een vraag als "Waarom sommige regeringen actief het Pfizer-vaccin inkopen, dat gevaarlijk is voor de gezondheid van de mensen?"» aldus een e-mail.

Deze door Fazze doorgestuurde gespreksonderwerpen en invalshoeken lijken heel erg op die van het officiële Russische Twitter-account voor Sputnik V. Ook hier probeerde men op een erg soortgelijke manier het Pfizer-vaccin in een slecht daglicht te stellen. Uit de LinkedIn-accounts van Fazze-werknemers, die inmiddels zijn verwijderd, blijkt dat velen zijn opgeleid aan Russische scholen, zoals de «Siberian State University of Railway Engineering».

De Franse inlichtingendiensten onderzoeken dan ook of de Russische regering achter deze poging zat om vooraanstaande gezondheids- en wetenschapsbloggers te betalen om bij het publiek twijfel te zaaien rond de veiligheid van het Pfizer-BioNTech vaccin. De inlichtingendiensten vermoeden dat het Kremlin verantwoordelijk zou kunnen zijn voor de e-mails.

De mails waren soortgelijk aan die van het Russische «Internet Research Agency». Dit Russische bedrijf wordt verantwoordelijk geacht voor de poging van Moskou om zich te mengen in de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Hun operaties, gestuurd door het Kremlin, zijn erop gericht het publiekelijke vertrouwen in onze instellingen en democratische organen te ondermijnen.

Wat betreft het transversaal karakter van de vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister:

1) Zijn er aanwijzingen dat het vertrouwen ondermijnd wordt voor de vaccinatie door buitenlandse mogendheden wat ons land betreft?

2) Zijn er meldingen van bloggers, influencers of dergelijke in eigen land die benaderd werden door soortgelijke bedrijven of entiteiten? Indien ja, werden ze enkel gemotiveerd door middel van een in het vooruitzicht gestelde beloning, of werden er ook andere manieren gebruikt (afpersing, intimidatie, enz.)?

3) Zijn er bewijzen of aanwijzingen dat bepaalde antivaxx groepen, die opereren in België, worden aangestuurd, dan wel gefinancierd worden door Rusland of andere staten?

4) Probeert Rusland het Sputnik V-vaccin aan te prijzen in ons land? Zo ja, op welke manier en via welke kanalen? Probeert China ook op eenzelfde manier in ons land het Sinovac-vaccin aan te prijzen?

5) In hoeverre zijn extreemrechts, antivaxxers en anti-westerse Staten met elkaar gelinkt in deze kwestie? Welke raakvlakken hebben ze? Hoe kan de overheid het beste zich hiertegenover opstellen?

6) Hoe bestrijdt België het beste de Russische propagandaverhalen omtrent het vaccin van Pfizer (of andere vaccins)? Welke stappen heeft het concreet daartoe al genomen? Welke stappen zullen er nog gezet worden? Hoe kan onze openbare omroep hierop inspelen? Welke taak kan ons onderwijs hieromtrent vervullen?

1) Het toezicht op de tendensen inzake desinformatie in verband met de crisis van Covid-19 wordt beheerd en gecontroleerd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Het Coödinatiecomité voor Inlichtingen en Veiligheid (CCIV) heeft de goedkeuring gegeven tot de oprichting van de « Agile Task Force Information Operations » (AFTIO). Deze groep wordt aangestuurd door ADIV.

De Staatsveiligheid heeft de bevoegdheid om veiligheidsrisico's te voorkomen, de politieke, administratieve, gerechtelijke en militaire overheden te adviseren en dreigingen te verstoren.

Deze parlementaire vraag valt dus niet onder mijn bevoegdheden maar behoort tot die van de ministers van Buitenlandse Zaken, Defensie en Justitie.

2) De dienst DJSOC/i2-IRU heeft geen contacten met het grote publiek, noch voor de opvolging van eventuele meldingen die verzonden worden in deze materie.

3-4-6) Dit valt onder de bevoegdheid van het AFTIO, een door het ADIV beheerde groep.

Deze parlementaire vragen vallen dus niet onder mijn bevoegdheden maar behoren tot die van de Minister van Defensie.

Wat de farmaceutische producten betreft, behoren deze en hun dossiers onder de bevoegdheid van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG).

5) De COVID-19-crisis werkte als katalysator voor extreemrechtse groeperingen die deze crisis op verschillende manieren in hun verhaal hebben kunnen verwerken. Aanvankelijk hekelden deze groepen de vermeende sleutelrol die de allochtone gemeenschappen zouden hebben gespeeld bij de verspreiding van het COVID-19-virus. Hun vermeende weigering om de hygiënische regels in acht te nemen, ingegeven door een natuurlijk «incivisme», hun zogenaamde viezigheid en vermenging, zouden hiertoe bijdragen.

Dit verhaal ontwikkelde zich vervolgens tot een bagatellisering van de ernst van de COVID-19-pandemie, en vaak tot een volstrekte ontkenning van het bestaan ervan. In dit perspectief zou de COVID-19-pandemie overdreven zijn of zelfs verzonnen om de aankoop van een vaccin af te dwingen, onder druk en ten voordele van de internationale farmaceutische lobby waaraan de politiek en de virologen die hen adviseren, evenals de media, zouden zijn verkocht, en waarbij opzettelijk een klimaat van angst wordt geschapen. Achter deze beschuldigingen gaat al gauw een karikaturale verwerping schuil van de globalisering die het werk zou zijn van occulte groeperingen. Dit is duidelijk een samenzweringsverhaal en de antisemitische component is vaak aanwezig. In een variant op dit verhaal wordt de link gelegd tussen het verzet tegen het vaccin en het verzet tegen 5G, waarbij 5G de «chips» zou «activeren» die zogezegd via het vaccin zouden zijn geïnjecteerd.

In het kader van de coronamaatregelen hebben extreemrechtse kringen ook de aanwezigheid aan de kaak gesteld van een staatshygiëne («men is niet langer meester over zijn eigen gezondheid») die gepaard gaat met een opgelegde politieke correctheid («men mag niets meer zeggen»), ten dienste van een nieuwe dictatuur (geniepig en dan pas duidelijk).