Verschillende staten werken momenteel aan een handelsverdrag om namaak en piraterij te bestrijden ( Anti-Counterfeiting Trade Agreement ), namelijk Australië, Canada, Zuid-Korea, De Verenigde Arabische Emiraten, de Verenigde Staten, Japan, Jordanië, Marokko, Mexico, Nieuw-Zeeland, Singapore, Zwitserland en de Europese Unie.

Het zou de bedoeling zijn te komen tot een internationaal multilateraal verdrag over de rechten van intellectuele eigendom, bestrijding van piraterij, illegale namaak, het downloaden en de illegale uitwisselingvan bestanden op het internet.

Het verdrag zou de auteursrechten beter beschermen, bijvoorbeeld door sancties in te voeren, geïnspireerd door de Franse Hadopi-wet, en door de internetproviders nieuwe samenwerkingsverplichtigen op te leggen.

Die onderhandelingen worden vrij discreet gevoerd - buiten elk officieel kader zoals bijvoorbeeld de Wereldhandelsorganisatie (WTO) - en we kunnen moeilijk nagaan hoever die werkzaamheden zijn gevorderd.

Daarom zou ik er graag iets meer over vernemen.

Waarover gaat het precies ? Wie organiseert de onderhandelingen rond het akkoord ?

Wat is de precieze doelstelling? Hoever zijn de werkzaamheden gevorderd? Welke timing is vastgelegd? In welke richting gaan die onderhandelingen?

Wie vertegenwoordigt de Europese Unie in die onderhandelingen? Wie is in België met dat dossier belast ? Bestaat er een Europees standpunt ter zake ? Een Belgisch standpunt ?

De “Anti-Counterfeiting Trade Agreement” (hierna “ACTA” genoemd) is een ontwerp voor internationaal akkoord waarvan de formele onderhandelingen in 2008 van start zijn gegaan en waarbij verbetering van de internationale standaarden ter bescherming van de intellectuele eigendomsrechten en de strijd tegen namaak en piraterij worden beoogd. Dit onderwerp is al vele jaren lang het voorwerp van discussies in verschillende internationale instanties zoals de Wereldorganisatie Intellectuele Eigendom (WIPO) en de Wereldhandelsorganisatie (WHO). De Europese Unie heeft van haar kant het materieel recht en de procedures voor de toepassing van de intellectuele eigendomsrechten grotendeels geharmoniseerd.

Het Plurilateraal akkoord over de strijd tegen namaak heeft als doelstelling onder de verdragspartijen gemeenschappelijke normen op te stellen voor de toepassing en de bescherming van intellectuele eigendomsrechten die meer zullen worden uitgediept dan de bestaande internationale normen, inzonderheid die welke omvat zijn in de Overeenkomst inzake de handelsaspecten van intellectuele eigendom de TRIPs Overeenkomst (Trade Related aspects of Intellectual Property rights van de WHO), in de internationale overeenkomsten beheerd door de WIPO of nog in de diverse bilaterale overeenkomsten (vrijhandelsakkoorden). De ultieme doelstelling is dat de grote groeieconomieën, waarin de naleving van de intellectuele eigendomsrechten zou kunnen verbeteren, in de toekomst tot dit globaal akkoord toetreden.

ACTA omvat verschillende hoofdstukken die het volgende beogen:

• De civielrechtelijke bepalingen;

• De strafrechtelijke bepalingen;

• De douanerechtelijke bepalingen;

• Toepassing van de intellectuele eigendomsrechten in een digitale omgeving;

• De internationale samenwerking, de praktijken die erop gericht zijn om de rechten te doen naleven, en institutionele regelingen.

De Europese Unie neemt deel aan het onderhandelingsproces. Voor wat de elementen van de ACTA betreft die onder de uitsluitende bevoegdheid van de Europese Unie vallen, vertegenwoordigt de Europese Commissie de Europese Unie en haar lidstaten. Voor de elementen van het akkoord die onder de bevoegdheid van de lidstaten vallen (strafrechtelijke bepalingen), leidt het wisselende voorzitterschap van de Raad van de EU de onderhandelingen in nauwe samenwerking met de Commissie.

De Europese Commissie brengt regelmatig verslag uit aan de lidstaten over de vooruitgang van de ACTA-onderhandelingen. Het Europese standpunt wordt besproken en gecoördineerd binnen het Comité Handelsbeleid van de EU-Raad, opgericht door artikel 207 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Binnen de Raad werken verschillende deskundigengroepen aan de verschillende hoofdstukken van de ACTA. Alle lidstaten zijn vertegenwoordigd binnen deze werkgroepen en kunnen hun technische analyse inbrengen om het Europese standpunt in de ACTA-besprekingen te finaliseren.

De documenten betreffende de ACTA-onderhandelingen werden niet gepubliceerd. Het debat ter zake tussen de partners wordt voortgezet. Mijn regering heeft via het voornoemde Comité Handelsbeleid toegang tot alle documenten.

De Commissie heeft bovendien twee informatieconferenties rond de ACTA georganiseerd in juni 2008 en april 2009, en publiceert op de internetsite van de DG (directie-generaal) Handel een overzicht van de verschillende vragen die door ACTA behandeld worden.

Het Belgische standpunt ten aanzien van de verschillende onderhandelingsaspecten wordt voorbereid binnen een cel die voorgezeten wordt door de Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken (Directie-generaal Europese Zaken en Coördinatie) en samengesteld is uit vertegenwoordigers van de FOD Justitie (Dienst Europees strafrecht), de FOD Economie (Dienst Intellectuele Eigendom), de FOD Financiën (Administratie der douane en accijnzen) alsook van de Permanente vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie.

Het Belgische standpunt van de ACTA is over het algemeen om oplossingen te bevoorrechten waarbij het acquis communautaire betreffende intellectuele eigendom wordt gerespecteerd. Dit bestaat ondermeer uit:

• De Richtlijn 2004/48 van 29 april 2004 betreffende de handhaving van de intellectuele eigendomsrechten;

• De Verordening 1383/2003 van 22 juli 2003 inzake het optreden van de douaneautoriteiten ten aanzien van goederen waarvan wordt vermoed dat zij inbreuk maken op bepaalde intellectuele eigendomsrechten en inzake de maatregelen ten aanzien van goederen waarvan is vastgesteld dat zij inbreuk maken op dergelijke rechten;

• De Richtlijn 2001/29 van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij;

• De Richtlijn 2000/31 van 8 juni 2000 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, met name de elektronische handel, in de interne markt.

België dat over een uitgebreide wetgeving (zie onder meer de wetten van 9, 10 en 15 mei 2007) met betrekking tot de strijd tegen namaak en piraterij beschikt, steunt elk instrument waarbij de naleving van de intellectuele eigendomsrechten wordt beoogd. België wenste vanaf de start van de onderhandelingen over het toekomstige ACTA-akkoord, dat deze zullen leiden tot een ambitieuze en evenwichtige tekst die het bestaande internationale rechtskader zal kunnen versterken en de belangen van de Europese Unie zal dienen. Voor de EU is het belangrijk om doeltreffend te kunnen reageren op de namaakplaag op wereldschaal waarvan de Belgische en Europese Kleine en Middelgrote Ondernemingen (KMO’s) de eerste slachtoffers zijn, en om haar concurrentiekracht, die in sterke mate afhankelijk is van een bescherming van de intellectuele eigendom, te versterken.

De onderhandelingen betreffende de ACTA worden gevoerd rond elk van de thema’s aangesneden door het ontwerp van akkoord. Tot nog toe werden zeven onderhandelingsrondes gehouden. De laatste ronde werd gehouden in Mexico van 26 tot 29 januari 2010. In die ronde kwamen de civielrechtelijke, strafrechtelijke en douanerechtelijke hoofdstukken aan bod, evenals het hoofdstuk betreffende de toepassing van de intellectuele eigendomsrechten in een digitale omgeving. De achtste onderhandelingsronde zal midden april plaatsvinden in Nieuw-Zeeland.

Waarschijnlijk zullen de onderhandelingen betreffende de ACTA niet afgerond zijn onder het Spaanse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. De besprekingen van de verschillende hoofdstukken van het akkoord zijn immers niet rond.