De Franse gevangenen organiseren sedert twee jaar de Tour de France voor gevangenen.

Dat evenement duurt twee weken en de gevangenen kunnen 2400 km afleggen.

Het peleton bestaat uit gevangenen die tot vrij korte gevangenisstraffen zijn veroordeeld en van de rechter een uitgaansvergunning hebben gekregen en uit leden van het penitentiair personeel. Het initiatief heeft als doel bij te dragen tot de reïntegratie van de gevangenen in de maatschappij.

Het oordeel van de gevangenen en de penitentiaire bewakers over de proef is meer dan positief. Volgens hen is dit een middel om hun fierheid en zin voor inspanning terug te vinden. Het experiment biedt de gevangenen en het veiligheidspersoneel de kans om elkaar beter te begrijpen en om gezondere en meer respectvolle relaties te onderhouden.

Volgens het Rapport 2008 van het Observatoire international des prisons (OIP), belast met een studie over ons gevangenissysteem, zouden het aantal activiteiten en de inhoud ervan verschillen naargelang van de instellingen.

Het OIP betreurt echter het tekort aan opvoeders in de gevangenissen. Door hun werklast kunnen ze slechts zelden buitengewone activiteiten organiseren. In Lantin bijvoorbeeld zouden er slechts drie opvoeders zijn voor ongeveer duizend gevangenen; in Andenne zou er één zijn voor ongeveer 400 gevangenen.

Een andere hindernis voor de organisatie van culturele en sportieve activiteiten zou te maken hebben met de verouderde staat en het tekort aan materiaal en lokalen. In Lantin is de toneelzaal al meer dan twee jaar gesloten als gevolg van een inspectie van de brandweer. Er wordt dus geen enkele activiteit aangeboden.

Sommige specifieke en gerichte initiatieven zouden het dagelijkse leven van de gevangenen echter kunnen verbeteren, zoals het succes van het initiatief van onze Franse buren aantoont.

Ik zou graag weten of een dergelijke evenement ook in ons land zou kunnen worden georganiseerd.

Ik zou bovendien graag weten of de door het Observatoire international des prisons geschetste situatie inzake penitentiaire activiteiten in onze gevangenissen inmiddels verbeterd is. Zo neen, zult u daar iets aan doen?

In België wordt er niet aan de inrichting van een wielerkoers voor gevangenen gedacht. In onze gevangenissen worden nochtans andere sportieve activiteiten georganiseerd. Voor open instellingen gaat het zelfs om activiteiten extra muros. Zo kan samenwerking met professionele voetbaltrainers als voorbeeld worden aangehaald. De ploegen van open inrichtingen gaan soms zelfs op verplaatsing bij ploegen van gesloten inrichtingen spelen.

In alle Belgische gevangenissen worden culturele activiteiten ingericht.

Sommige activiteiten worden regelmatig opgezet (muzieklessen, schilderlessen, theater, yoga, ergotherapie,…), andere, die meer in groep gehouden worden, vinden op veeleer gerichte wijze plaats (theatervoorstellingen, optredens,...).

De gemeenschappen zijn de initiatiefnemers van deze culturele en sportieve activiteiten, in overeenstemming met de Grondwet. De gevangenissen zijn dus afhankelijk van de voorstellen van de diensten gesubsidieerd door de gemeenschappen. Ook vrijwilligers werken hieraan mee in de gevangenissen.

Sinds september 2008 wordt er in Vlaanderen een strategisch plan uitgevoerd in alle gevangenissen. Doel is de gedetineerden zo massaal en gecoördineerd mogelijk toegang te bieden tot de bijstandsdiensten. Gevolg hiervan is dat gemeenschapspersoneel ter beschikking is gesteld om in de penitentiaire inrichtingen te werken.

Wat Lantin betreft – waar de vraag over gaat – klopt het dat de theaterzaal gerenoveerd wordt teneinde in overeenstemming te zijn met de van kracht zijnde normen. Deze werken zijn thans beëindigd, en de zaal is terug in gebruik genomen (eind juni is er trouwens een concert in het kader van “Les Fêtes de la Musique” georganiseerd).

Er zijn thans veertig opvoeders in de gevangenissen. Hun aantal is gestegen sinds er zorgéquipes opgericht zijn binnen de psychiatrische afdelingen, waar de opvoeders in hoofdzaak tewerkgesteld zijn.

In een voltijdse opvoeder wordt ook voorzien voor elke afdeling bijzondere veiligheid (Lantin en Brugge), en voor de gevangenissen met een project over drugs.