BELGISCHE SENAAT
________
Zitting 2009-2010
________
1 december 2009
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 4-5082

de Ann Somers (Open Vld)

aan de vice-eersteminister en minister van Werk en Gelijke Kansen, belast met het Migratie- en asielbeleid
________
Bestrijding van seksisme - Invoering van een wet - Uitbreiding naar alleenstaande mannen en holebi's
________
discriminatie op grond van geslacht
gelijke behandeling van man en vrouw
seksuele minderheid
gelijkheid van beloning
vrijgezel
bestrijding van discriminatie
gendermainstreaming
________
1/12/2009Verzending vraag
2/2/2010Antwoord
________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 4-1171
________
SENAAT Schriftelijke vraag nr. 4-5082 d.d. 1 december 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Volgens een enquête van Flair bij 1580 vrouwen beweert 80 % van de respondenten dat ze geconfronteerd worden met seksistische voorstellen, opmerkingen of gebaren. Driekwart van de lezeressen is van mening dat reclame vol zit met vooroordelen tegenover vrouwen en één op drie was naar eigen zeggen ooit het slachtoffer van verbaal of moreel geweld.

De enquête komt er kort na de bekendmaking van de recente ranglijst van het World Economic Forum waaruit bleek dat België inzake gelijke behandeling van mannen en vrouwen dit jaar van de achttiende naar de drieëndertigste plaats is getuimeld. Daarenboven blijkt dat vrouwen bij ons nog steeds 11 tot 25 % minder verdienen dan mannen in dezelfde functie.

De minister heeft naar aanleiding van de enquêteresultaten van Flair aangekondigd een antiseksismewet te willen maken. Er is volgens haar nood aan een juridisch sluitende definitie van het concept seksisme, zodat strafrechtelijke vervolging en veroordeling mogelijk worden.

Het probleem is echter dat seksisme moeilijk te definiëren is, temeer daar niet iedereen dezelfde opmerking of handeling als seksisme ervaart. Ook de enquête van Flair was gebaseerd op persoonlijke indrukken.

Uiteraard erken ik het probleem en steun ik initiatieven tegen seksisme, maar – hoe paradoxaal het ook klinkt – de aanleiding voor de aankondiging over de “antiseksismewet“ is ook niet helemaal vrij van seksisme. Vrouwen vormen weliswaar veruit de grootste slachtoffergroep van seksisme, maar niet de enige. Ook ten aanzien van alleenstaande mannen heerst bijvoorbeeld een aantal vooroordelen. Alleenstaanden worden vaak anders bejegend dan koppels. En dan hebben we het nog niet over holebi’s gehad, overigens een doelgroep waaraan zij in haar beleidsbrief niet overdreven veel aandacht schenkt.

Ik kreeg dan ook graag een antwoord op volgende vragen:

1) Hoe ver is de minister gevorderd met haar concrete plannen om een antiseksismewet aan het Parlement voor te leggen?

2) Op welke termijn en met welke werkwijze wil ze dat doen?

3) Welke concrete juridische knelpunten moeten nog opgelost worden?

4) Zal ze ook oog hebben voor andere groepen dan vrouwen, bijvoorbeeld alleenstaande mannen of holebi’s die potentiële slachtoffers van seksisme kunnen zijn?

5) Acht ze het haalbaar dat seksisme strafrechtelijk beteugeld kan worden, gelet op het subjectieve karakter van het begrip?

6) Zullen de politiediensten en het gerecht het afdwingen van de antiseksismewet beschouwen als een priorieit, gelet op de gerechtelijke achterstand?

Antwoord ontvangen op 2 februari 2010 :

De toespraak tijdens de persconferentie van Flair op 9 november 2009 naar aanleiding van de enquête van het tijdschrift Flair over sexisme, stelde de moeilijke vraag of men wel of niet wetten moet maken rond seksisme.

1) Het woord « seksisme » is eind jaren ’60 ontstaan om meisjes en vrouwen te mobiliseren tegen de onderdrukking van de vrouwen en hun ondergeschikte rol in de maatschappij.

In 2008 heeft het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen een studie opgestart met als doel het verband tussen seksisme, stereotypen, vooroordelen en geslachtsdiscriminatie te onderzoeken. Via dit onderzoek moest nagegaan worden of het mogelijk was een grens te trekken tussen aanvaardbare en onaanvaardbare handelingen en hoe de onaanvaardbare handelingen beperkt konden worden. Tot slot was het doel van de studie ook om de domeinen en de handelingen te bepalen waar een definitie van seksisme van toepassing kan zijn. De studie (waarvan de resultaten werden voorgesteld op een seminarie in juni 2009) maakte het mogelijk om tot een sociologische definitie van seksisme te komen.

Volgens deze definitie is seksisme :

a. Een geheel van overtuigingen over de geslachten en over de relatie tussen de geslachten. In die overtuiging bestaat er een objectieve hiërarchische verhouding tussen beide geslachten en die verhouding wordt ook wenselijk geacht. (definitie 1 verwijst naar een kenmerkend beliefsysteem zoals het calvinisme, socialisme, enz.)

b. Een handeling die gebaseerd is op een ongerechtvaardigd onderscheid tussen de geslachten en die nadelige gevolgen heeft voor één of meerdere leden van één van beide geslachten (definitie 2 verwijst naar seksistische beslissingen, keuzes, toelatingen en uitsluitingen)

Dezelfde dag werd een ander onderzoek voorgesteld, dat over het beeld van vrouwen en mannen in de reclame.

2) Nu moet deze definitie nog verfijnd worden op juridisch vlak. Dit zal in de loop van de volgende maanden gebeuren.

3) Een van de moeilijkheden is dat seksisme betrekking heeft op bepaalde vormen van discriminatie die niet onder de antidiscriminatiewetten vallen maar die op meer subtiele wijze overeenkomen met bepaalde stereotypes aangaande vrouwen en mannen. Ik denk hier aan vagere stereotypes die bij mannen en vrouwen zelf aanwezig zijn. Deze subtielere vormen worden momenteel in geen enkele wet vermeld, en dit ondanks de schade die ze kunnen aanrichten.

Anderzijds vereist een wetgeving aangaande seksisme een nauwkeurige omschrijving van de doelstelling en een bezinning over onze waarden (de uitwerking van een minimale basis van wat aanvaardbaar is)

Tijdens deze bezinning zal rekening gehouden worden met wat er zich afspeelt buiten onze grenzen en in de rest van de wereld. Met de mondialisering en het internet is het belangrijk om gepaste wetten te maken met respect voor onze eigen waarden, maar ook in functie van wat er in het buitenland gebeurt.

4) De voornoemde sociologische definitie van seksisme betreft niet enkel vrouwen. De voorziene wetgeving zal dan ook gericht zijn op de bescherming van álle slachtoffers van seksisme.

5 en 6) De kwestie van mogelijke vervolgingen en straffen komt pas aan bod na de juridische definitie.