5-1859/1

5-1859/1

Belgische Senaat

ZITTING 2012-2013

20 NOVEMBER 2012


Wetsvoorstel tot wijziging van de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, om een interpellatierecht bij de politieraad in te stellen

(Ingediend door de dames Cécile Thibaut en Freya Piryns)


TOELICHTING


Door de politiehervorming werd aan de gemeenteraden de democratische controle ontnomen die ze op het beheer van de lokale politie konden uitoefenen. Hiertoe heeft de wetgever politieraden opgericht, echte assemblees die toezicht uitoefenen op de uitvoerende macht van de politiezones.

Overeenkomstig hun toezichthoudende bevoegdheden over de gemeenten hebben de gewesten elk een regeling vastgelegd voor burgerinterpellaties binnen de gemeenteraad (1) . Het beginsel is dus over het hele land verspreid.

Meer dan ooit moet de burger ook het recht krijgen om, ter gelegenheid van de vergaderingen van de politieraad, de gekozenen die in het politiecollege het beheer van en de controle op de lokale politie uitoefenen, rechtstreeks te interpelleren. Waarom zouden burgers wél het recht hebben hun mandatarissen in de gemeenteraad te interpelleren over de vraagstukken omtrent de netheid van openbare ruimten, maar in hun politieraad van dat recht verstoken zijn als het gaat over de veiligheidsvraagstukken ?

In het huishoudelijk reglement van enkele politiezones werd een interpellatieprocedure bij de politieraad ingevoerd ten behoeve van de burgers, maar die mogelijkheid bestaat niet in alle politiezones van het land.

De overheid heeft de plicht de rechtmatige vragen van de burgers te beantwoorden. Op lokaal niveau de dialoog over veiligheidsproblemen tot stand brengen tussen politiek en burger is ook een concrete manier om een antwoord te bieden op bepaalde vormen van extremistisch discours die erop gericht zijn het onveiligheidsgevoel bij de burgers te verhogen. De publicatie van het Koning Boudewijnfonds « Samen tegen het onveiligheidsgevoel » beklemtoont het belang van informatie en participatie om het onveiligheidsgevoel te verminderen.

Dit wetsvoorstel strekt om die vorm van burgerinspraak te bevorderen in politieraden van politiezones van één of meer gemeenten. Dit wetsvoorstel put inspiratie uit de gewestelijke bepalingen over het interpellatierecht in de gemeenteraad.

ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

Artikel 2

Er wordt een nieuw artikel 27/2 ingevoegd in de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, om in de politieraden van de verschillende politiezones van het land een interpellatieprocedure voor de burgers in te voeren. Met die procedure kunnen de inwoners van de politiezone de leden van de politieraad en van het politiecollege interpelleren over aangelegenhedendie ressorteren onder hun bevoegdheid.

De eerste paragraaf voorziet in het principe van een vragenuurtje bij de aanvang van de vergadering van de politieraad.

In diezelfde paragraaf wordt bepaald welke burgers vragen mogen stellen aan de leden van het politiecollege van de zone waarin ze wonen : het gaat om, ofwel elke natuurlijke persoon van ten minste zestien jaar die in een (of de) gemeente van de politiezone woont, ofwel elke rechtspersoon die in een (of de) gemeente van de politiezone gevestigd is en vertegenwoordigd wordt door een natuurlijke persoon die niet noodzakelijk in de bedoelde gemeenten woont.

De indieners van dit wetsvoorstel willen in het bijzonder de jongeren bij het burgerparticipatieproces betrekken. Derhalve beogen zij dit participatieproces te generaliseren om de jongeren de gelegenheid te bieden de raadsleden van hun politiezone te interpelleren over het beheer en de organisatie van de lokale politie. Deze aangelegenheid belangt hen evenzeer aan als meerderjarigen.

Het wetsvoorstel bepaalt de criteria voor de ontvankelijkheid van een interpellatieverzoek. Het is niet de bedoeling de inwoners van een zone de mogelijkheid te bieden om dit inspraakmechanisme te gebruiken om informatie te verkrijgen die vertrouwelijk is of die achter gesloten deuren moet blijven, om uitspraken te doen die strijdig zijn met de fundamentele rechten en vrijheden of om informatie of adviezen te verkrijgen die door de diensten van de (of één van de) gemeente(n) van de zone kunnen worden verstrekt.

Bovenop die bij de wet bepaalde ontvankelijkheidscriteria op grond waarvan een interpellatieverzoek dat daaraan niet voldoet, automatisch kan worden verworpen, biedt het wetsvoorstel het politiecollege de mogelijkheid een interpellatieverzoek niet ontvankelijk te verklaren in het belang van de openbare orde.

De paragrafen 3 en 4 bepalen de procedure tot inoverwegingneming van een interpellatieverzoek en de interpellatieprocedure voor de politieraad, alsook de wijze waarop het politiecollege antwoordt en de repliekmogelijkheden voor de interpellant.

De interpellaties zijn altijd openbaar. Men kan dus niet beslissen om tijdens het vragenuurtje met gesloten deuren te vergaderen.

In de voorgestelde tekst worden ook de informatie- en publicatieregels vastgelegd waaraan de interpellatieprocedure moet voldoen.

Cécile THIBAUT.
Freya PIRYNS.

WETSVOORSTEL


Artikel 1

Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet.

Art. 2

In de wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, wordt een artikel 27/2 ingevoegd, luidende :

« Artikel 27/2

§ 1. Bij de opening van de vergadering van de politieraad wordt in aanwezigheid van de leden van het politiecollege- en de politieraad interpellatietijd vrijgemaakt voor de inwoners van de ééngemeente- of meergemeentenpolitiezone.

Inwoners in de zin van dit artikel zijn alle natuurlijke personen ouder dan zestien jaar die minstens zes maanden in het bevolkingsregister van de politiezone zijn ingeschreven, alsook alle rechtspersonen waarvan de maatschappelijke zetel of de bedrijfszetel zich op het grondgebied van een gemeente van de politiezone bevindt en die vertegenwoordigd worden door een natuurlijke persoon die de volle leeftijd van zestien jaar heeft bereikt.

§ 2. Het interpellatieverzoek moet aan de volgende voorwaarden voldoen :

1º het moet worden ingediend door minstens een inwoner als bedoeld in § 1, tweede lid;

2º het moet in een van de talen van de politiezone gesteld zijn;

3º het moet over een onderwerp gaan dat tot de beslissingsbevoegdheid van het politiecollege of van de politieraad behoort

a) inzake de organisatie en het beheer van het lokale politiekorps;

b) of inzake onteigening te algemenen nutte, overeenkomstig artikel 11 van deze wet;

4º het moet een algemene strekking hebben.

Niet-ontvankelijk is een interpellatie 

— betreffende een aangelegenheid die met gesloten deuren moet worden behandeld;

— betreffende een aangelegenheid die behoort tot de gerechtelijke bevoegdheid van de politiediensten;

— die de mensenrechten niet in acht neemt of racistisch dan wel xenofoob is;

— betreffende een aangelegenheid waarover in de afgelopen drie maanden al geïnterpelleerd werd;

— betreffende een aangelegenheid die behoort tot één van de bevoegdheden van de zonale veiligheidsraad;

— die een verzoek om documentatie is;

— die louter bedoeld is om juridisch advies in te winnen.

Het politiecollege beslist over de ontvankelijkheid van de interpellatie. Onverminderd de ontvankelijkheidsvoorwaarden bepaald in het vorige lid, kan het politiecollege in het belang van de openbare orde een interpellatieverzoek niet-ontvankelijk verklaren. Elke beslissing van niet-ontvankelijkheid wordt tijdens de vergadering van de politieraad met bijzondere redenen omkleed.

Voor het overige wordt de ontvankelijkheidsprocedure voor de interpellaties door de bepalingen van het huishoudelijk reglement geregeld.

§ 3. Om in overweging te worden genomen moet het interpellatieverzoek schriftelijk worden gesteld en een korte uiteenzetting van het onderwerp bevatten. Alle stukken die nuttig zijn voor de interpellatie moeten bij dat verzoek worden gevoegd.

Het interpellatieverzoek vermeldt de naam van de interpellant, van de eventuele ondertekenaars en eventueel van de vereniging die ze vertegenwoordigen.

Het interpellatieverzoek moet worden ingediend bij de secretaris van de politieraad, minstens tien volle dagen vóór de vooropgestelde datum van de vergadering van de politieraad.

De interpellatieverzoeken worden gerangschikt en genummerd in de volgorde waarin ze bij de secretaris van de politieraad zijn toegekomen. In die volgorde komen ze tijdens de interpellatietijd aan bod.

Vóór elke vergadering krijgen de politieraadsleden de lijst van de interpellatieverzoeken.

§ 4. De interpellanten krijgen van de secretaris van de politieraad bij het overhandigen van hun interpellatieverzoek een kopie van de in deze wet vermelde bepalingen en van de geldende bepalingen van het huishoudelijk reglement stelt.

§ 5. Bij aanvang van de vergadering stelt de interpellant zijn vraag op verzoek van de voorzitter van de politieraad.

Een lid van het politiecollege beantwoordt de interpellatie namens het college.

De interpellant kan een repliek op het antwoord geven, waarna het agendapunt definitief is afgehandeld.

In het huishoudelijk reglement staan de regels vermeld die de interpellant in acht moet nemen wanneer hij tijdens de interpellatietijd het woord voert.

§ 6. Onverminderd artikel 93, tweede lid, van de Nieuwe Gemeentewet is de interpellatietijd openbaar.

De interpellaties worden opgenomen in de notulen van de vergadering van de politieraad.

De interpellaties worden bekendgemaakt op de website van de politiezone of door een specifieke publicatie.

§ 7. In het huishoudelijk reglement worden de nadere regels bepaald voor de toepassing van dit artikel. »

26 oktober 2012.

Cécile THIBAUT.
Freya PIRYNS.

(1) Instelling van een interpellatierecht in de Gemeenteraad van de gemeente : Code de la démocratie locale (Belgisch Staatsblad van 14 mei 2012); ordonnantie van het Brussels Parlement van 23 juli 2006 (Belgisch Staatsblad van 24 augustus 2006), waarbij een nieuw artikel 89bis in de Nieuwe Gemeentewet wordt ingevoegd; Gemeentedecreet (2005, Hoofdstuk IIbis Voorstellen van burgers).