Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-421

van Stephanie D'Hose (Open Vld) d.d. 31 maart 2020

aan de eerste minister, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Coronacrisis - Destabilitatiecampagne - Fake news - Ondermijning van de democratie (Covid-19)

infectieziekte
epidemie
desinformatie

Chronologie

31/3/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 30/4/2020)
20/5/2020Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-422
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-423

Vraag nr. 7-421 d.d. 31 maart 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ik verwijs naar mijn eerder ingediende schriftelijke vragen nrs. 7-417 en 7-418 betreffende fake news en het coronavirus. Ik beschik vandaag over nieuwe informatie.

Rusland probeert in het Westen verwarring, paniek en angst te zaaien met een grote desinformatiecampagne over het coronavirus. Dat schrijft de Europese diplomatieke dienst (EDEO) in een intern rapport dat de Britse krant Financial Times en het persagentschap Reuters inkeken.

Volgens het rapport proberen Russische media, daarin aangestuurd door het Kremlin, de crisis te verergeren door het vertrouwen in de Westerse gezondheidszorgsystemen te ondermijnen. «Zo proberen ze een efficiënte poging om de epidemie aan te pakken te voorkomen.» Die aanpak past in de bredere strategie om Europese samenlevingen te ondermijnen, leest men in het document, dat op 16 maart 2020 werd opgesteld.

De Europese diplomatieke dienst heeft weet van foutieve informatie die in het Engels, Spaans, Italiaans, Duits en Frans verspreid wordt via kanalen als Twitter, Facebook en Reddit. Er wordt onder meer beweerd dat het nieuwe coronavirus door mensen gemaakt is en door het Westen als «wapen» wordt ingezet. Italiaanse lezers krijgen de boodschap dat de autoriteiten de pandemie niet de baas kunnen, in Spanje zouden «ronduit apocalyptische verhalen» verspreid worden. Kapitalisten zouden voordeel willen halen uit het virus, terwijl Rusland en president Vladimir Poetin in het bijzonder de crisis net bijzonder goed aanpakken.

Het betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen waarbij een sleutelrol is weggelegd voor de Gemeenschappen, met name het onderwijs om jongeren te leren omgaan met fake news en hen mediawijsheid bij te brengen.

Gezien de ernst van deze desinformatie en de mogelijke gevolgen dat deze kan hebben indien mensen verkeerd geïnformeerd zijn, zou ik u hier de volgende vragen over willen stellen:

1) Heeft u reeds kunnen kennisnemen van het rapport van de Europese diplomatieke dienst (EDEO)? Kan u de inhoud toelichten? Wat is uw reactie op deze destabilisatiecampagne die zijn oorsprong zou vinden in Rusland?

2) Welke stappen hebben onze veiligheidsdiensten hieromtrent concreet gezet?

3) Bent u bereid om dit al of niet in multilateraal verband aan te kaarten met de Russische autoriteiten? Kan u dit toelichten?

4) Welke stappen worden hieromtrent op het niveau van de Europese Unie ondernomen tegen de Russische autoriteiten?

5) Kan u meedelen of we de capaciteit binnen de veiligheidsdiensten moeten versterken in de toekomst om defensief en offensief dergelijke aanvallen op onze democratie snel te kunnen stopzetten? Kan u dit toelichten?

6) Welke stappen de Algemene Dienst inlichting en veiligheid (ADIV) heeft ondernomen om dergelijke destabilisatiecampagnes te voorkomen? Wordt dit systematisch gemonitord?

7) Bent u bereid dit aan te kaarten binnen de NAVO-verband? Kan u de inhoud en de timing toelichten?

Antwoord ontvangen op 20 mei 2020 :

Ik verwijs naar het antwoord van de minister van Buitenlandse Zaken en Defensie, aan wie de vraag eveneens werd gesteld.