Schriftelijke vraag nr. 6-1563

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 2 oktober 2017

aan de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel

Heftrucks - Arbeidsongevallen - Cijfers - Veiligheid - Controles - Maatregelen

arbeidsongeval
hef- en hijswerktuigen
arbeidsveiligheid
arbeidsinspectie
officiële statistiek

Chronologie

Vraag nr. 6-1563 d.d. 2 oktober 2017 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De veiligheid op het werk is een aangelegenheid waarvoor zowel de federale minister van Tewerkstelling als de gewestelijke ministers van Tewerkstelling een verantwoordelijkheid in dragen. Het is dus een transversale aangelegenheid. Voor het stokpaardje van de geachte minister van Werk, namelijk werkbaar werk, is natuurlijk de veiligheid op de werkvloer essentieel. Er gebeuren echter veel te vaak nog ongevallen met een heftruck. Nu en dan verschijnt daarover een stuk in de media maar het ontbreekt aan een echt beleid terzake. Nochtans lijkt het me belangrijk dat de arbeidsinspectie hierrond controles uitvoert en dat er op federaal vlak een coördinatie wordt opgezet met de verschillende Gewesten.

Hoe gebeurt de controle op het gebruik van heftrucks ? Wat wordt terzake gedaan om ongevallen te voorkomen ? Wordt er federaal actie rond ondernomen ? Heeft de geachte minister deze aangelegenheid al besproken op interministeriële conferenties rond werk en arbeidsveiligheid ?

Enkele jaren geleden werd er naar aanleiding van zesendertig dodelijke ongevallen met heftrucks in Nederland door de Arbeidsinspectie op zeven jaar tijd controles uitgevoerd bij 1 100 bedrijven die samen 50 000 werknemers telden en waar in totaal 3 000 heftrucks werden gebruikt op de werkvloer.

Ruim de helft kreeg toen een waarschuwing of werd beboet omdat er niet veilig werd gewerkt met de heftrucks. In de negen maanden tijd dat het onderzoek in beslag nam, vielen er vijf doden door ongevallen met een heftruck. Tevens werden er een honderdtal ernstige ongelukken gemeld.

Zo bleken diverse heftrucks geen bescherming te hebben tegen het kantelen van het voertuig. Ook liet het onderhoud te wensen over en waren er geen veiligheidsgordels aanwezig.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen :

1) Hoeveel dodelijke ongevallen met heftrucks vonden er in België de laatste vijf jaar plaats en dit opgesplitst per jaar ?

2) Hoeveel ongevallen met heftrucks vonden er plaats in 2014, 2015 en 2016 ? Is er sprake van een stijgende tendens ?

3) Hoeveel controles vonden er door de inspectiediensten plaats naar de veiligheid van heftrucks in het laatste jaar en hoeveel heftrucks werden er gecontroleerd ?

4) Hoeveel heftrucks bleken bij die controles niet in orde te zijn en welke waren de meest voorkomende gebreken ?

5) Meent de geachte minister dat het aantal ongevallen met heftrucks onrustwekkend is ? Zo neen, kan hij dit uitvoerig toelichten ? Zo ja, welke specifieke maatregelen zal hij nemen en is hij bereid het aantal inspecties op te drijven ?

Antwoord ontvangen op 9 maart 2018 :

1) Het aantal dodelijke arbeidsplaatsongevallen, waarbij heftrucks betrokken zijn, voor de afgelopen vijf jaar is weergegeven in onderstaande tabel (bron : Fedris).

2) Het aantal arbeidsplaatsongevallen, waarbij heftrucks betrokken zijn, voor de afgelopen drie jaar en opgesplitst volgens de gevolgen van het ongeval (bron : Fedris).

Voor wat de blijvende ongeschiktheid is er sprake van een licht stijgende tendens, voor wat de tijdelijke ongeschiktheid betreft is het ongevallencijfer terug op het niveau van dat van 2012.

3) In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven voor de afgelopen drie jaar van het aantal inspectiebezoeken, waarbij vaststellingen inzake heftrucks aan bod kwamen.

4) In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de verschillende inspectieconclusies naar aanleiding van vaststellingen inzake heftrucks.

Legende van de inspectieconclusies :

– 101 : positieve opmerking ;

– 102 : geen opmerking ;

– 103 : corrigerend advies ;

– 104 : mondelinge waarschuwing ;

– 105 : schriftelijke waarschuwing ;

– 106 :opleggen van dwangmaatregelen ;

– 107 :opleggen van een verbod ;

– 108 : proces-verbaal ;

– 109 : schriftelijke vastlegging van afspraken met werkgever.

De belangrijkste tekortkomingen, die inzake heftrucks werden vastgesteld zijn de volgende :

– gebrekkige of onvoldoende opleiding van de bestuurder ;

– besturen van de heftruck door onbevoegden ;

– risico voor kantelen ;

– het niet uitvoeren van preventieve controles ;

– de heftruck is niet aangepast voor het uit te voeren werk, oneigenlijk gebruik ;

– staat van de heftruck, onvoldoende onderhoud ;

– onvoldoende toezicht door de hiërarchische lijn inzake het correct gebruik van de heftruck ;

– geen gezondheidstoezicht van de heftruckbestuurder.

5) Zoals uit de overzichtstabel van de inspectieconclusies blijkt, heeft de vaststelling van niet-conformiteiten in 50 % van de gevallen aanleiding tot een schriftelijke waarschuwing. Gemiddeld gezien diende de algemene directie Toezicht op het welzijn op het werk voor de afgelopen drie jaar slechts in 0,8 % van de gevallen over te gaan tot coërcitieve maatregelen (opleggen van dwangmaatregelen, stopzetting, opstellen van proces-verbaal). Op basis van deze resultaten, zie ik dan ook geen noodzaak om specifieke maatregelen te nemen of het aantal inspecties terzake op te voeren.