|
|
Glyfosaat - Gebruik - Toelating - Europese verlenging - Standpunt van België - Overleg met de deelstaten
onkruidverdelger
verdelgingsmiddel
fytosanitair product
commercialisering
verkoopvergunning
giftige stof
kankerverwekkende stof
gevaren voor de gezondheid
volksgezondheid
| 26/9/2017 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 26/10/2017) |
| 27/10/2017 | Antwoord |
Glyfosaat, een actieve stof die in meer dan negentig producten die in België mogen verkocht worden, te vinden is, is de meest verkochte en verspreide onkruidverdelger ter wereld. Het gebruik ervan is wijdverspreid, zowel bij professionele als bij particuliere gebruikers: elk jaar wordt er niet minder dan 630 000 kg op de Belgische markt gebracht. Tussen 1996 en 2013 is het verbruik gestegen met 247 000 kg !
De Europese Commissie buigt zich al verscheidene maanden over de verlenging van de toelating van glyfosaat. Het debat is op de voorgrond getreden en beroert het middenveld. In maart 2015 verklaarde het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) op basis van een studie uitgevoerd door zeventien deskundigen uit elf landen dat glyfosaat “waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens” moet worden beschouwd.
Enkele weken later bracht de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) een advies uit dat dit tegensprak. Ondanks de herhaalde vraag van de Europese commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid weigert producent Monsanto de toxicologische studies bekend te maken die door zijn toedoen werden uitgevoerd en waarop EFSA zijn advies baseert. Vijfenzeventig nationale experts werkten daar namens de lidstaten aan mee, maar slechts veertien van hen aanvaardden dat hun naam werd bekendgemaakt. Eeenenzestig experts wensten dus niet dat hun identiteit bekend werd. Die geheimhouding voedt de onrust en doet vragen rijzen over belangenvermenging.
In maart 2016 stelde de Europese Commissie aan de lidstaten voor om de toelating voor het gebruik van glyfosaat met achttien maanden te verlengen omdat zeven lidstaten zich verzetten tegen een verlenging voor tien jaar. Toenmalig federaal minister van Landbouw Borsus bleef toen de toelating verdedigen ofschoon het Waals en het Brussels Gewest verklaarden dat ze tegen die verlenging waren.
Op 4 oktober 2017 zal België opnieuw een standpunt moeten innemen over het voorstel van de Europese Commissie om de toelating van deze actieve stof voor een periode van tien jaar te verlengen. Vandaag blijkt dat de Commissie zich bij de voorbereiding van dit voorstel gebaseerd heeft op onvolledige verslagen. In mei van dit jaar wees toxicoloog Portier erop dat in sommige studies verontrustende kankergevallen niet in aanmerking werden genomen. Daarom kan er getwijfeld worden aan de kwaliteit van die gegevens.
Al deze vragen vallen binnen de bevoegdheid van de Senaat omdat ze gaan over een federale materie die van invloed is op de bevoegdheden van de deelstaten inzake landbouw, economie, volksgezondheid, milieu, welzijn, enz.
Kunt u het standpunt toelichten dat u bij de stemming zult innemen? Wordt er overwogen om overleg te plegen met de deelstaten?
1) Het Europees Permanent Comité voor planten, dieren en levensmiddelen heeft op 25 oktober 2017 het voorstel onderzocht van de Europese Commissie over de vernieuwing van de toelating voor glyfosaat voor tien jaar.
België heeft, naar het voorbeeld van andere Europese landen, gezegd dat het gekant was tegen dit voorstel. Na verschillende gespreksrondes heeft de Commissie uiteindelijk gevraagd de stemming uit te stellen.
Het voorstel van de Europese Commissie leek volgens mij niet voldoende rekening te houden met een reeks elementen waarvan het belang echter opnieuw bevestigd was in een resolutie die werd aangenomen door het Europees Parlement op 24 oktober 2017, namelijk :
– de voorschriften inzake volksgezondheid, met name ten aanzien van de wetenschappelijke controverse over het al dan niet kankerverwekkende karakter van glyfosaat ;
– het respect voor het leefmilieu ;
– de situatie van afhankelijkheid van de landbouwsector. Ook de ondersteuning van het onderzoek om alternatieve oplossingen te ontwikkelen binnen een korte en redelijke termijn werd niet voldoende in aanmerking genomen ;
– de wil van de Belgische en Europese burgers om een einde te maken aan het gebruik van dit product, zoals wordt aangetoond door een petitie die onlangs werd ondertekend door 1,3 miljoen mensen.
Naar het voorbeeld van wat de voormelde resolutie aanbeveelt, is het van fundamenteel belang dat de Commissie kan werken aan een strategie voor de uitstap uit het gebruik van glyfosaat (uitfasering) op een manier die haalbaar is voor de landbouwers, binnen een maximale termijn van vijf jaar.
2) Het op de markt brengen, het vervoer, de import, het te koop stellen, het bezit en het aanschaffen van pesticiden vallen onder de exclusieve bevoegdheid van de federale overheid.