Schriftelijke vraag nr. 6-1482

van Güler Turan (sp.a) d.d. 12 juni 2017

aan de minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO's, Landbouw en Maatschappelijke Integratie

Kmo's zonder werknemers - Aantal - Schijnzelfstandigen

kleine en middelgrote onderneming
eenmanszaak
zelfstandig beroep
fraude

Chronologie

Vraag nr. 6-1482 d.d. 12 juni 2017 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In België is de belangrijkste juridische vorm voor kmo's nog steeds de éénmanszaak. Op een totaal van 1.016.111 kmo's (vennootschappen of éénmanszaken), had in 2015 liefst 87,37% (887.839) van deze kmo's zelfs géén werknemers in dienst.

Over de periode 2006-2015 zien we dat het aantal kmo's zonder werknemers gestegen is met 19%. Dit wijst duidelijk op een trend dat het aantal zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) in België ieder jaar nog steeds groeit.

Graag stelde ik volgende vragen aan de minister :

- Hoeveel kmo's (vennootschappen en éénmanszaken) die géén personeel in dienst hebben waren er in 2016 en zijn er in 2017?

- Heeft de minister een zicht op de etnische nationaliteit van de oprichters van de kmo's zonder werknemers in 2015, 2016 en 2017? Graag ontving ik een opsomming per provincie.

- Welke controles inzake schijnzelfstandigheid doet België, i.e. mensen die als zzp'er worden ingehuurd terwijl ze feitelijk in dienst zijn? Welke cijfers kan de minister hierover geven voor 2015, 2016 en 2017? Graag ontving ik een opsplitsing per provincie en per sector.

- Hoe beoordeelt de minister zijn gevoerd beleid om de werkgelegenheidsgraad in de kmo's te verhogen?

Antwoord ontvangen op 13 juli 2017 :

Volgens de database van de algemene directie Statistiek – Statistics Belgium van de federale overheidsdienst (FOD) Economie, KMO, Middenstand en Energie hadden de grote meerderheid van de btw-plichtige kmo's [1] (natuurlijke en rechtspersonen) in 2015 geen werknemers in dienst (79,65 % of 687 474 op 863 165). Van 2008 [2] tot 2015 is hun aantal gestegen met 19,32 % (van 576 158 tot 687 474 btw-plichtigen), terwijl het aantal kmo's over het geheel genomen met 15,16 % groeide.

1) De voorlopige [3] gegevens van de FOD Economie tonen dat het aandeel van kmo's zonder werknemers in 2016 licht gedaald is (79,54 %) ten opzichte van het voorafgaande jaar (79,65 %). Omdat deze gegevens nog voorlopig zijn is mijn administratie niet in staat het exacte aantal van deze ondernemingen mee te delen. De gegevens van 2017 zijn nog niet beschikbaar.

2) Ik beschik nog niet over deze informatie. Om het migrantenondernemerschap te bevorderen heb ik recent mijn administratie verzocht gegevens hieromtrent te verzamelen. Een samenwerkingsproject tussen verschillende instellingen loopt momenteel. De bedoeling ervan is een beter begrip te krijgen van de activiteiten en in het bijzonder van het aantal medewerkers van de zelfstandigen. Een opsplitsing van de zelfstandigen volgens origine (op basis van de nationaliteit bij de geboorte van het individu of van zijn ouders en de huidige nationaliteit van het individu) en de migratieachtergrond (waardoor een onderscheid kan worden gemaakt tussen recente en oudere migranten) is voorzien.

3) Wat de statistieken betreft, werd de controle op de schijnstatuten tot in 2016 hoofdzakelijk uitgevoerd door de diensten van de Sociale Inspectie van de FOD Sociale Zekerheid.

Op het RSVZ bestaan er geen statistieken betreffende de schijnzelfstandigen. Om als schijnzelfstandige beschouwd te worden, is het immers noodzakelijk dat het statuut van de persoon die verklaart zelfstandige te zijn, in voorkomend geval wordt geregulariseerd in de werknemersregeling. Zo heeft het RSVZ op die grond in 2016 274 verdachte aansluitingen geïdentificeerd, die aan de Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ) werden doorgestuurd en de sociale inspectie heeft meer dan 250 gevallen geïdentificeerd volgens haar activiteitenverslag voor 2015.

4) De verhoging van de tewerkstelling in de KMO’s is een van mijn grote prioriteiten.

Een belangrijke maatregel voor de werkgelegenheid, met name bij de KMO’s, is de « nulbijdrage » : deze laat de schrapping toe van de voornaamste werkgeversbijdragen voor onbepaalde duur op de eerste aanwerving (sedert 1 januari 2016). Deze maatregel werd aangevuld met een uitbreiding en een versterking van de verminderingen van de sociale werkgeversbijdragen op de tweede tot de zesde aanwerving. Volgens de gegevens geleverd door de RSZ, hebben 16 393 nieuwe werkgevers in 2016 genoten van de vermindering « nulbijdrage op de eerste werknemer », wat overeenkomt met een stijging van 54 % ten opzichte van 2015. Terwijl het aantal tewerkgestelde werknemers door alle Belgische ondernemingen in de privésector gestegen is met 1,6 % als we de vier kwartalen van 2015 met die van 2016 vergelijken, bedraagt dit percentage 2,4 % als we ons concentreren op de ondernemingen van minder dan vijf werknemers. Het aandeel van deze ondernemingen in de evolutie van het aantal tewerkgestelde werknemers bedraagt 13 % tussen 2015 en 2016, terwijl deze ondernemingen goed zijn voor slechts 9 % van het totale aantal tewerkgestelde werknemers in de privésector. Deze resultaten bevestigen het succes van de maatregel.