Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6662

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 3 juli 2012

aan de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen, en staatssecretaris voor Staatshervorming, toegevoegd aan de eerste minister

Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer - Nationale enquête over mobiliteit - BELDAM - Vaststellingen - Beleidsconclusies - Kostprijs - Vervolgstudie

vervoerbeleid
organisatie van het vervoer
opiniepeiling
duurzame mobiliteit

Chronologie

3/7/2012Verzending vraag
28/9/2012Antwoord

Vraag nr. 5-6662 d.d. 3 juli 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit en Vervoer organiseerde voor de tweede maal een grote nationale enquête over de mobiliteit van België (BELDAM). Deze enquête toetst wanneer, waarom en hoe de Belgen zich in het verkeer begeven. De vorige enquête (MOBEL) werd afgenomen in 1999. Zonder twijfel blijft mobiliteit één van de grootste uitdagingen voor een duurzame ontwikkeling. Precies daarom wil deze enquête bijdragen aan een beter begrip van het fenomeen en daardoor reële handelingsmogelijkheden bepalen. De nieuwe enquête gaat ook na in welke mate ons mobiliteitsgedrag evolueerde.

Hierover de volgende vragen:

1) Afgezien van een kort persbericht vind ik zeer weinig terug over de resultaten van deze studie. Wat zijn de belangrijkste vaststellingen van dit onderzoek? Heeft er zich de laatste tien jaar een kentering voorgedaan in het gebruik van de auto, de fiets of het openbaar vervoer? Hoe duidt en evalueert de geachte staatssecretaris de resultaten van dit rapport?

2) Heeft de geachte staatssecretaris beleidsconclusies kunnen trekken uit het onderzoek? In welke mate wordt dit onderzoek verder opgevolgd? Vindt er een overleg plaats met de gewesten met betrekking tot de resultaten van dit onderzoek? Zullen er concrete acties, projecten of beleidsinitiatieven worden afgeleid uit de resultaten van het onderzoek?

3) Wat was de kost van deze Beldamstudie?

4) Is de staatssecretaris van plan om regelmatig een vervolgstudie op dat onderzoek te laten uitvoeren?

Antwoord ontvangen op 28 september 2012 :

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vraag.

  1. Belangrijkste vaststellingen.

    Uit de vergelijking met de gegevens uit het MOBEL-onderzoek dat in 1999 volgens dezelfde methodologie (vragenlijst, onderzoeksprotocol) werd uitgevoerd, blijkt dat de mobiliteit per regio en tussen regio's het laatste decennium veranderd is. De auto blijft de meest dominante wijze van vervoer (63 % van de Belgen gebruiken voornamelijk hun auto). Een lichte daling van het autogebruik wordt wel vastgesteld in de grote steden in vergelijking met de resultaten van het MOBEL-onderzoek. Het gebruik van de fiets en van het openbaar vervoer alsmede de verplaatsingen te voet nemen duidelijk toe.

    Het onderzoek heeft ook regionale verschillen, die soms heel belangrijk zijn, aangetoond. In ‘t algemeen bevestigen deze resultaten de trends die in andere regionale of federale onderzoeken, maar ook in de buurlanden, worden waargenomen. Ze kunnen deels verklaard worden door sociaaleconomische en culturele veranderingen, maar ze weerspiegelen ook het succes van een mobiliteitsbeleid dat zachte vervoersmodi in de afgelopen decennia heeft aangemoedigd. De realisatie van een dergelijk rapport is nuttig om het mobiliteitsbeleid uit te stippelen.

  2. Onze doelstelling is de voortzetting en de versterking van het mobiliteitsbeleid en een coördinatie van onze acties op alle niveaus en ook met de gewesten. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waalse Gewest hebben een financiële bijdrage aan het onderzoek geleverd, terwijl het Vlaamse Gewest de resultaten van zijn OVG-Onderzoek Verplaatsingsgedrag nr. 3 uit 2008 voor integratie in het BELDAM-onderzoek ter beschikking heeft gesteld.

    De voorgestelde beleidslijnen en maatregelen trachten mobiliteit en beheersing van het energieverbruik samen te brengen, door problemen die door het vervoer worden veroorzaakt (congestie, pendelstromen, autosolisme, vervuiling, peri-urbanisatie, …) aan te pakken.

  3. Kostprijs.

    Het BELDAM-onderzoek werd gefinancierd door de Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit en Vervoer en de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Wetenschapsbeleid (BELSPO). De bijdrage van de FOD Mobiliteit en Vervoer bedroeg 280 000 euro.

    De samenwerking met BELSPO maakte deel uit van het AGORA-programma (dat als doel heeft financiële steun te bieden aan federale administraties in het kader van onderzoek en wetenschappelijke ontwikkeling).

    Naast deze basisfinanciering werd er aan de mobiliteitsactoren (provincies, gewesten, federale en regionale instellingen voor statistieken, Openbare Vervoersmaatschappijen, …) voorgesteld om financieel deel te nemen aan het project in ruil voor het uitdiepen van het onderzoek op het niveau dat hen aanbelangt.

    Het is op die manier dat BELDAM financiële ondersteuning heeft gekregen van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS), de Provincie Luxemburg in partnerschap met de TEC Namen-Luxemburg, het Waals Instituut voor Evaluatie, Toekomstverwachting en Statistiek en van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in samenwerking met de De Maatschappij voor Intercommunaal Vervoer te Brussel (MIVB)

    Hun bijdragen vertegenwoordigden bijna 60 % van de totale financiering.De Maatschappij voor Intercommunaal Vervoer te Brussel (MIVB)

  4. Vervolgstudie.

    Gelet op de definitieve afschaffing van de 'klassieke' tellingen, zijn mobiliteitsonderzoeken het enige instrument om een goed duidelijke en ruimtelijke visie te verkrijgen. Ze dienen voor het opbouwen van een database voor het begrijpen van de mobiliteit van individuen en gezinnen (begrip van verplaatsingsketens in het bijzonder).

    Daarom vinden we het noodzakelijk om dit nationaal onderzoek regelmatig bij te werken. Met dit beheersinstrument kunnen we het effect van het mobiliteitsbeleid en van de genomen maatregelen evalueren en aanpassen aan de vastgestelde resultaten. Idealiter zou dit onderzoek binnen vijf of tien jaar opnieuw moeten gebeuren.

    Wat de toegang tot de resultaten betreft, zal het eindrapport van het onderzoek, vanaf 31 augustus 2012 op de website van de FOD Mobiliteit en Vervoer, www.mobilit.fgov.be en op de websites www.belspo.be en www.beldam.be kunnen worden gedownload.

    Anderzijds organiseert Belspo, in samenwerking met de FOD Mobiliteit en Vervoer, een workshop op 20 september aanstaande om de resultaten van de analyses van de onderzoeksteams bij dit onderzoek aan het grote publiek voor te stellen.

    Tot slot kan iedereen die tot de BELDAM-databases (gecodeerde data) toegang wenst te krijgen, een met redenen omkleed verzoek bij de Groupe de Recherche Transport (GRT) van de Facultés Universitaires Notre-Dame de la Paix te Namen indienen. Uit de motivatie moet blijken dat de gegevens enkel zullen worden gebruikt voor hetzelfde doeleinde als waarvoor ze werden verzameld (namelijk een beter begrip van de mobiliteit in België). De geïnteresseerden moeten ook een privacyverklaring ondertekenen waarbij ze zich ertoe verbinden de voorschriften van de Privacycommissie te eerbiedigen.