Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-5189

van Sabine de Bethune (CD&V) d.d. 16 januari 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Personen met een handicap - Federale overheidsdiensten - Tewerkstelling - Quotum - Situatie einde 2010 - Gevolgen

ministerie
werknemer met een beperking
integratie van gehandicapten
gereserveerde arbeidsplaats

Chronologie

16/1/2012Verzending vraag
30/3/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3164

Vraag nr. 5-5189 d.d. 16 januari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

België engageert zich sinds enkele jaren in acties om personen met een handicap toegang te bieden tot werkgelegenheid en hen ook aan het werk te houden. In 2006 bleek echter dat België nog steeds onder het Europese gemiddelde zat wat betreft de tewerkstellingsgraad van personen met een handicap. Ons land kwam toen immers slechts aan een percentage van 42 %, terwijl het Europese gemiddelde 49 % was.

Als gevolg daarvan besliste de regering in mei 2006 een verhoging in te voeren van het aantal plaatsen in de federale openbare besturen voor personen met een handicap. Deze beslissing kreeg mee vorm in het koninklijk besluit van 5 maart 2007 tot organisatie van de werving van personen met een handicap in het federaal administratief openbaar ambt. Dit koninklijk besluit bepaalt dat in elk federaal openbaar bestuur 3 % (in plaats van 2 % voordien) van de betrekkingen wordt voorbehouden voor personen met een handicap. Het koninklijk besluit voorziet ook een wervingsstop waardoor de betreffende administratie haar personeelsbestand niet zou kunnen aanvullen voor de functies die dat specifieke quotum niet halen tegen 1 januari 2010.

Tevens voorziet het koninklijk besluit in een begeleidingscommissie die onder meer als doel heeft verslag uit te brengen aan de regering over de toestand van de tewerkstelling van personen met een handicap in het federaal openbaar ambt. In haar evaluatieverslag voor het jaar 2010 stelt de commissie vast dat de tewerkstellingsgraad voor personen met een handicap slechts 1,28 % bedraagt.

Graag had ik hieromtrent de volgende vragen gesteld:

1) Hoeveel mensen zijn in elk van uw diensten en instellingen tewerkgesteld?

2) Hoeveel personen met een handicap zijn in elk van uw diensten en instellingen tewerkgesteld?

3) Hoeveel procent van het aantal werknemers betreft dit?

4) Hebt u het quotum van 3 % gehaald op 1 januari 2010?

5) Indien u het quotum niet gehaald hebt, door welke sancties werd u getroffen? Werd er een wervingsstop doorgevoerd? Welke gevolgen heeft u daardoor ondervonden?

6) Welke maatregelen worden genomen om alsnog het quotum te behalen? Hebt u zicht op de effectiviteit van deze maatregelen?

Antwoord ontvangen op 30 maart 2012 :

A. Wat de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu betreft :  

1. In juli 2011 werkten er bij de FOD 1 126 ambtenaren (voltijdse equivalenten). De wetenschappelijke instellingen - het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) en het Centrum voor Onderzoek inzake Diergeneeskunde en Agrochemie (CODA) - zijn niet in deze berekening opgenomen.    

2. In juli 2011 werkten er bij de FOD 25 personen met een handicap.  

3. Voor de FOD bedraagt het percentage ambtenaren met een handicap dus 2,39 %. Dit percentage baseert zich op de bepalingen van het koninklijk besluit tot organisatie van de werving van personen met een handicap in sommige federale overheidsdiensten (koninklijk besluit van 5 maart 2007) en dus op het feit dat bepaalde handicaps, met autonomieverlies van 12 punten, dubbel tellen. 

4. Het quota van 3 % personen met een handicap was op 1 januari 2010 niet bereikt.  

5. Er werd naar aanleiding van deze vaststelling geen enkele sanctie genomen tegen de FOD. 

6. Om naar de voorgeschreven 3 % te streven werden een aantal acties ondernomen :
a) ‘diversiteitplan’ 2010:De FOD werkte een actieplan ‘diversiteit’ uit waarbij hij een aantal mensen met een handicap wil aanwerven ;
b) systematisch raadplegen van de specifieke reserve van SELOR bij het zoeken of aanwerven van nieuwe medewerkers ;
c) volgen van het aantal medewerkers met een handicap, dankzij een maandelijkse analyse (KPI) van de evolutie van het aantal medewerkers met een handicap, zodat er nieuwe acties kunnen worden ondernomen indien de norm niet wordt nageleefd.
 

Het actieplan 2011 gaat nog verder en voorziet in : 

a) de inschrijving in de gegevensbank Wheelit ;

b) de specifieke begeleiding van nieuwe medewerkers met een handicap en een geïndividualiseerde begeleiding tijdens de volledige tewerkstelling van die medewerker ;

c) een mediacampagne om de FOD aantrekkelijk te maken, meer bepaald wat het onthaal van personen met een handicap betreft ;

d) het systematisch (en zoals altijd al het geval is geweest) aanpassen van de werkposten voor diegenen die dat wensen. Dit jaar heeft de FOD een werkpost aangepast voor een persoon met visuele problemen, en werd voor een persoon met motorische problemen een post met een apparaat voor spraakherkenning uitgerust ;

e) het opstarten van verschillende werkgroepen (bv. chronische ziekten).  

Ik wil nogmaals twee aspecten benadrukken :

B. Wat de FOD Sociale Zekerheid betreft : 

1-4)    Er werken in de FOD 1195 personen. 14 van hen zijn personen met een handicap. 

Ter nuancering dient te worden gesteld dat er tot op heden geen wettelijk kader is waardoor het mogelijk is om personen met een handicap zonder hun medeweten en goedkeuring te registreren.  

De FOD beschikt enkel over cijfers van de personen die tewerkgesteld zijn ter uitvoering van het koninklijk besluit van 11 augustus 1972 ter bevordering van de tewerkstelling van mindervaliden in de rijksbesturen, over de cijfers naar aanleiding van de enquête in 2009 van de Begeleidingscommissie voor de aanwerving van personen met een handicap in het federaal openbaar ambt (BCAPH) - die op deze wijze de tewerkstellingsgraad van personen met een handicap bij de federale overheid voor de eerste maal wou evalueren -, en over de cijfers van de medewerkers met een handicap die de laatste jaren zijn aangeworven. 

1,17 % van de personeelsleden van de FOD heeft een handicap die beantwoordt aan de criteria in het koninklijk besluit van 5 maart 2007 tot organisatie van de werving van personen met een handicap in sommige federale overheidsdiensten. 

Aangezien de registratie vrijblijvend was en sommige arbeidshandicaps niet in het voornoemde koninklijk besluit zijn opgenomen, valt op te merken dat er bij de FOD een aantal personen met een handicap werken die niet als personen met een handicap geregistreerd werden en/of niet wensen geregistreerd te worden. 

5)      Het niet naleven van het quotum van 3 % op 1 januari 2010 heeft tot geen enkele sanctie voor de FOD geleid. 

6)      In 2010 werd een project opgestart met als doel de huidige P&O-processen te analyseren om personen met een handicap in de FOD aan te trekken en ze er te integreren. Hierbij werd de focus gelegd op de werving en selectie, de integratie en het onthaal van personen met een handicap en de creatie van een organisatiecultuur die open staat voor personen met een handicap. 

Dankzij deze analyse en door concrete actiepunten ter optimalisatie van de bestaande processen voor te stellen, wil de FOD de tewerkstelling en de integratie van personen met een handicap in de organisatie bevorderen. 

De FOD heeft zo ook een actieplan “personen met een handicap” opgemaakt waarvan sommige acties al gerealiseerd zijn, andere in uitvoering zijn en andere gepland staan. Het actieplan is toegespitst op werving, selectie, integratie, communicatie en veiligheid. De FOD gaat uit van een globale aanpak. Het is niet evident om de effectiviteit van elke actie te meten. 

Daarnaast is de FOD Sociale Zekerheid van plan om :
1. zo snel mogelijk in zijn aanwervingsplan 2011 de personeelsbehoeften in kaart te brengen en die met de databanken “kandidaten met een handicap” van Selor te kruisen;
2. in de komende weken het aanwervingsplan 2012, dat momenteel bij Begroting ligt, te onderzoeken, de personeelsbehoeften in kaart te brengen en die met de databanken “kandidaten met een handicap” van Selor te kruisen.
Voor die twee doelstellingen zullen mijn diensten en die van de heer staatssecretaris Ph. Courard, P&O en Selor met elkaar samenwerken.
 

C. Voor wat de OISZ betreft :  

Mijn collega, de staatssecretaris Ph. Courard, oefent de voogdij uit over de Rijksdienst voor Kinderbijslag (RKW) en het Fonds van de beroepsziekten (FBZ). 

Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) 

1.) Op 31 december 2010 waren er 1 321 personen in dienst van het RIZIV. 

2.) Op 31 december 2010 waren er 28 personen met een handicap bij de RIZIV tewerkgesteld.  

3.) Op 31 december 2010 bedroeg het aandeel van de tewerkgestelde personen met een handicap in het totale personeelsbestand 2,12 %. 

4.) Het quotum van 3 % werd niet bereikt.

Het RIZIV registreert enkel de personen die op eigen initiatief een melding van een handicap indienen voor het verkrijgen van een vermindering van de bedrijfsvoorheffing.  Het eigenlijke cijfer ligt dus vermoedelijk hoger. 

5.) Het RIZIV werd niet getroffen door sancties. Er werd geen wervingsstop doorgevoerd. Er werden bij het RIZIV, in het kader van diversiteit, sensibiliseringsacties ondernomen, inzonderheid naar personen met een beperking toe.  Deze acties waren eerder op de integratie van mensen met een beperking gericht dan op het verhogen van het aantal wervingen. Het RIZIV consulteert ook de selectiereserve op de lijst van personen met een handicap bij Selor, wanneer beschikbaar.Dit leidde in 2011 tot de werving van één persoon met een handicap in het niveau A. 

Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) 

1.) Op 31 december 2010 waren er 1 459 personen in dienst van de RSZ. 

2.) Op 31 december 2010 waren er 10 personen met een handicap bij de RSZ tewerkgesteld. Opgelet: dit vormt geen reële aanduiding van het aantal personen met een handicap bij de RSZ. Een persoon met een handicap in de RSZ is immers niet verplicht om dat als dusdanig kenbaar te maken, zodat het RSZ het werkelijke aantal betrokken personeelsleden niet kent. Het aantal personen met een handicap bij de RSZ ligt dus waarschijnlijk hoger dan de cijfers laten uitschijnen. 

3.) Op 31 december 2010 bedroeg het aandeel van de tewerkgestelde personen met een handicap in het totale personeelsbestand 0,69 %. 

4.) Het quotum van 3 % werd niet gehaald op 1 januari 2010. 

5.) De RSZ werd niet getroffen door sancties. 

6.) Het quotum van 3 % is een voor de RSZ moeilijk te bereiken uitdaging. Gezien de budgetaire beperkingen, is de ruimte voor aanwervingen beperkt zodat het helaas moeilijk zal zijn om de doelstellingen in de loop van de komende jaren te halen. 

Hulpkas voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (HZIV) 

1.) Op 31 december 2010 waren er 311 personen tewerkgesteld bij de Hulpkas 

2.) Op die datum had de personeelsdienst van de HZIV weet van 2 personen met een handicap die in de instelling tewerkgesteld waren. 

3.) Dit is 0,64 % van het personeelsbestand. Het percentage weerspiegelt niet noodzakelijk de werkelijkheid. Aangezien een persoon met een handicap immers niet verplicht is om dat als dusdanig kenbaar te maken, kent de HZIV het werkelijke aantal betrokken personeelsleden niet. 

4.) Het quotum van 3 % werd niet bereikt. 

5.) Niet van toepassing. 

6.) Er wordt bij selecties systematisch nagegaan of er specifieke werfreserves van personen met een handicap zijn. De instroom van deze medewerkers blijft echter onder de verwachtingen. 

Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten (RSZPPO) 

1.) Op 31 december 2010 had de RSZPPO 370 personen in dienst. 

2.) Op 31 december 2010 waren er 4 personen met een handicap bij de RSZPPO tewerkgesteld.  

3.) Op 31 december 2010 bedroeg het aandeel van de tewerkgestelde personen met een handicap in het totale personeelsbestand 1,08 %. 

4.) Op 1 januari 2010 waren er in totaal 374 personen in dienst bij de RSZPPO waaronder 3 personen met een handicap. Het aandeel van de personen met een handicap in het totale personeelsbestand bedraagt 0,80 %. Op 1 januari 2010 werd het quotum van 3 % niet gehaald. 

5.) Aan de RSZPPO werden geen sancties opgelegd. Er is geen wervingsstop van toepassing. 

6.) De RSZPPO voert een non-discriminatiebeleid. Een handicap zal nooit een beletsel zijn om iemand in dienst te nemen en de werkplaats zal indien nodig worden aangepast aan de specifieke behoeften van deze medewerker.In overeenstemming met zijn beleid doet de RSZPPO voor zijn statutaire aanwervingen indien mogelijk een beroep op de aparte lijsten van Selor van werknemers met een arbeidshandicap. In 2010 heeft de RSZPPO voor zijn statutaire aanwervingen geen beroep kunnen doen op deze aparte lijsten, omdat voor de gezochte functies geen aparte lijsten voorhanden waren. Voor contractuele wervingen is er geen aparte databank voor personen met een handicap en is de RSZPPO afhankelijk van de kandidaten die komen opdagen. 

Hulp- en Voorzorgskas voor Zeevarenden (HVKZ) 

1.) Bij de HVKZ, een orgaan met een beperkte personeelsbezetting, zijn er 21 personen tewerkgesteld. 

2.) Bij de HVKZ zijn er geen personen met een handicap tewerkgesteld. 

3.) 0 %. Het percentage weerspiegelt niet noodzakelijk de werkelijkheid. Aangezien een persoon met een handicap immers niet verplicht is om dat als dusdanig kenbaar te maken, kent de HVKZ het werkelijke aantal betrokken personeelsleden niet. 

4.) Het quotum van 3 % werd niet bereikt. 

5.) De HVKZ werd niet door sancties getroffen. 

6.) Momenteel worden er geen specifieke maatregelen genomen. Bij een eventuele renovatie van de oude kantoren van de HVKZ zal er natuurlijk wel rekening gehouden worden met de toegankelijkheid van de werkplaatsen voor personen met een handicap. 

Dienst voor de Overzeese Sociale Zekerheid (DOSZ) 

1.) De DOSZ telt momenteel 146 werknemers. 

2.) De DOSZ heeft op dit moment geen weet van personeelsleden die beantwoorden aan de definitie van een persoon met een handicap zoals vermeld in artikel 1er van het koninklijk besluit van 6 oktober 2005 (Belgisch Staatsblad van 25 oktober 2005) houdende diverse maatregelen met betrekking tot de vergelijkende aanwervingsselectie en met betrekking tot de stage. 

3.) 0 %. Het percentage weerspiegelt niet noodzakelijk de werkelijkheid. Aangezien een persoon met een handicap immers niet verplicht is om dat als dusdanig kenbaar te maken, kent de DOSZ het werkelijke aantal betrokken personeelsleden niet. 

4.) Het quotum van 3 % werd niet bereikt. 

5.) Er werd de DOSZ vooralsnog geen enkele sanctie opgelegd. 

6.) De aanwerving van mensen met een handicap is een thema dat bij de DOSZ deel uitmaakt van het aanwervingsbeleid. De DOSZ zal de diverse mogelijkheden om personeel met een handicap aan te werven blijven onderzoeken. Zo werd voor de aanwerving van een jurist de reserve geconsulteerd van juristen met een handicap (lijst ANG08908 van FOD Financiën) maar niemand van deze lijst was geïnteresseerd in de functie. 

Controledienst voor de Ziekenfondsen en de Landsbonden van Ziekenfondsen (CZL) 

1.) De CZL telde op 1 oktober 2011 39 personeelsleden (34,7 voltijds equivalent (VTE)). 

2.) Het personeelsbestand van de CZL omvat thans geen enkele persoon met een handicap. 

3.) 0 %. 

4.) Het quotum van 3 % werd niet bereikt. 

5.) Er werd ter zake tegen de Controledienst geen sanctie getroffen. 

6.) De CLZ, een instelling met een beperkt aantal personeelsleden, heeft tot op heden geen specifieke maatregelen gepland om de doelstelling van 3 % van haar betrekkingen voor personen met een handicap te behalen. 

Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ) 

1.) De KSZ is een orgaan dat weinig personen tewerkstelt. Eind 2010 stelde ze 32 personen tewerk. Het gaat om statutaire en contractuele ambtenaren, met uitsluiting van de personen die met toepassing van artikel 17bis van de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid door de vereniging zonder winstoogmerk Smals aan de KSZ ter beschikking zijn gesteld. 

2.) Het personeelsbestand van de KSZ bevatte eind 2010 geen enkele persoon met een handicap. 

3.) 0 %. Het percentage weerspiegelt niet noodzakelijk de werkelijkheid. Aangezien een persoon met een handicap immers niet verplicht is om dat als dusdanig kenbaar te maken, kent de KSZ het werkelijke aantal betrokken personeelsleden niet. 

4.) Gelet op zijn gering aantal personeelsleden beantwoordt de KSZ aan de bepalingen van het koninklijk besluit van 5 maart 2007. 

5.) Niet van toepassing. 

6.) De KSZ heeft bij het organiseren van een overheidsopdracht voor het leveren van diensten inzake de archivering van papieren documenten speciale aandacht besteed aan de problematiek van de integratie van personen met een handicap en hun deelname aan het sociale leven. Als openbare instelling van sociale zekerheid wil zij de tewerkstelling van personen met een handicap bevorderen en ze heeft dus de mate waarin de inschrijver voor de uitvoering van de overheidsopdracht een beroep doet op personen met een handicap bij de gunningscriteria vermeld. De overheidsopdracht werd uiteindelijk gegund aan een onderneming die gespecialiseerd is in sociaal werk. Gedurende enkele jaren zullen twee personen met een fysieke handicap de betrokken afdelingen van de KSZ bijstaan bij het archiveren van hun papieren documenten. 

eHealth-platform 

1.) Eind 2010 stelde het eHealth-platform 2 personen te werk. Het gaat om statutaire en contractuele ambtenaren, met uitsluiting van de personen die met toepassing van artikel 17bis van de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid door de vereniging zonder winstoogmerk Smals aan de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid ter beschikking zijn gesteld. 

2.) Het personeelsbestand van het eHealth-platform bevatte eind 2010 geen enkele persoon met een handicap. 

3.) 0 % 

4.) Gelet op zijn gering aantal personeelsleden beantwoordt het eHealth-platform aan de bepalingen van het koninklijk besluit van 5 maart 2007 

5.) Niet van toepassing. 

6.) Het eHealth-platform, die een instelling is met een zeer beperkt aantal personeelsleden heeft tot op heden geen specifieke maatregelen gepland.