Schriftelijke vraag nr. 5-2960

van Guido De Padt (Open Vld) d.d. 12 augustus 2011

aan de staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de Eerste Minister

Verkeersdoden - België - Europese ranglijst

verkeersveiligheid
ongeval bij het vervoer
sterftecijfer
buitenlandse staatsburger

Chronologie

Vraag nr. 5-2960 d.d. 12 augustus 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Terwijl het aantal verkeersdoden in ons land daalt, blijkt het verkeer in ons land toch één van de onveiligste in Europa (cf. kba, "Belgische wegen onveiligste van West-Europa", het Nieuwsblad, 6 juli 2011, pagina 6). Nergens in West-Europa hebben bestuurders zoveel kans om te sterven in een verkeersongeval als in België. De Europese Commissie berekende het aantal doden per miljoen inwoners. Voor België kwam ze uit op 76. Daarmee scoort ons land beduidend hoger dan het Europees gemiddelde (62) en onze buurlanden.

De plaats op de Europese ranglijst verraste de geachte staatssecretaris van Mobiliteit blijkbaar niet. Volgens de bevoegde excellentie ligt de oorzaak in het feit dat België een klein, dichtbevolkt land is met een complex wegennet. Zo zijn er in België amper lange, recht stukken weg zonder bebouwing te vinden. Bovendien is België een transitland. Daardoor zitten in onze statistieken heel wat buitenlanders die de cijfers vertekenen.

In dit kader een aantal vragen:

1) Beschikt de geachte staatssecretaris over cijfergegevens betreffende het aantal buitenlandse verkeersdoden op onze Belgische wegen voor de periode 2008 tot de eerste helft van 2011 opgesplitst per gewest en naar type voertuig?

2) Kan hij aangeven welke concrete maatregelen in dezelfde referentieperiode werden genomen om het aantal buitenlandse verkeersslachtoffers in ons land terug te dringen, met inbegrip van het effect dat ze ressorteerden?

3) Welke maatregelen heeft hij nog in gedachten om het aantal buitenlandse verkeersdoden te reduceren? Hoe staat hij bijvoorbeeld tegenover meertalige verkeerssignalisatie voor de buitenlandse chauffeurs op onze wegen zodat ze de boodschappen, bijvoorbeeld van het Belgisch Instituut voor verkeersveiligheid, kunnen begrijpen? Kan hij zijn antwoord motiveren?

Antwoord ontvangen op 26 september 2011 :

1. Via het verkeersongevallenformulier dat door de Politie wordt ingevuld, beschikken we alleen over de nationaliteit van het voertuig dat in het ongeval is betrokken. Op dit ogenblik beschikken we over geen andere gegevens van de Politie waaruit de nationaliteit van de verkeersdoden (ter plaatse en binnen de 30 dagen na het ongeval) kunnen worden afgeleid.

Niettemin kunnen onderstaande statistieken over de nationaliteit van de voertuigen die in dodelijke ongevallen zijn betrokken, meer inzicht verschaffen in deze problematiek. Het aantal voertuigen dat betrokken is in een dodelijk ongeval, zegt echter niets over het aantal verkeersdoden in dit ongeval (minstens 1). Evenmin kan daaruit afgeleid worden dat de verkeersdoden inzittenden waren van het betrokken voertuig. De nationaliteit van het voertuig zegt ook niets over de nationaliteit van de bestuurder of inzittenden. Tenslotte doet de betrokkenheid in een ongeval ook geen uitspraak over de verantwoordelijkheid voor het ongeval.

Evolutie van het procentueel aandeel van buitenlandse voertuigen betrokken in een dodelijk ongeval op alle Belgische wegen

Evolutie van het procentueel aandeel van buitenlandse voertuigen betrokken in een dodelijk ongeval op autosnelwegen

* te kleine cijfers (slechts 1 tot 2 Belgische of buitenlandse voertuigen betrokken in dodelijk ongeval)

De hoge betrokkenheid van buitenlandse voertuigen, vooral vrachtwagens, in dodelijke ongevallen op autosnelwegen, hoeft ons niet te verwonderen, aangezien deze voertuigen vooral de autosnelwegen gebruiken.

In het themarapport van het Belgisch Instituut Voor de Verkeersveiligheid (BIVV) over vrachtwagenongevallen 2000-2007 wordt gesteld dat buitenlandse vrachtwagens in verhouding tot hun aandeel van gereden kilometers een relatief klein aandeel in de vrachtwagenongevallen hebben (hetzij dodelijke, hetzij alle letselongevallen). Een mogelijke reden hiervoor is het feit dat buitenlandse vrachtwagens – nog meer dan Belgische – vooral op de autosnelwegen rijden, waar we verhoudingsgewijs weinig ongevallen zien.

Opvallend is echter de grotere betrokkenheid van buitenlandse personenwagens en bestelwagens op autosnelwegen in Wallonië dan in Vlaanderen. In 2009 heeft in Wallonië 32 % van de personenwagens betrokken in een dodelijk ongeval, een buitenlandse nummerplaat (tegenover 19 % in Vlaanderen) en 19 % van de bestelwagens (tegenover 8 % in Vlaanderen).

2 en 3. De verkeersregels en de verkeerssignalisatie zijn op internationaal niveau grotendeels geharmoniseerd door de Conventies van Wenen en Genève. Bovendien bestaat er Europese regelgeving betreffende het rijbewijs en het commercieel vervoer, waaronder de rij- en rusttijden.

Buitenlandse chauffeurs lopen meer risico om in ongevallen betrokken te geraken in de mate dat zij onder meer :

• denken straffeloos (snelheids)overtredingen te kunnen begaan ;

• onbekend zijn met onze wegeninfrastructuur en bewegwijzering, die specifieke kenmerken heeft ;

• geen rekening houden met de signalisatie van wegenwerken of deze te laat opmerken ;

• onderhevig zijn aan vermoeidheid, afleiding en dergelijke.

Deze risicofactoren hebben grotendeels betrekking op de weginrichting, die tot de bevoegdheid van de Gewesten behoort, en op verkeerscontroles. Wat het commercieel vervoer betreft, worden er jaarlijks minstens evenveel buitenlandse vrachtwagens gecontroleerd dan Belgische. De opvraging van buitenlandse nummerplaten zal in de nabije toekomst aanzienlijk vergemakkelijkt worden, zowel via het European car and driving licence Information System (EUCARIS)-netwerk als via de toepassing van de zogenaamde Crossborder richtlijn.

Wat betreft het taalgebruik op aankondigings- en waarschuwingsborden, bijv. op risicoplaatsen en wegenwerken op autosnelwegen, zijn de taalgemeenschappen in ons land bevoegd.