Schriftelijke vraag nr. 4-133

van Louis Ide (CD&V N-VA) d.d. 14 januari 2008

aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

Vaccinaties - Dekkingsgraad

vaccinatie
voorkoming van ziekten
infectieziekte
geografische spreiding
gezondheidsstatistiek

Chronologie

Herindiening van : schriftelijke vraag 4-105

Vraag nr. 4-133 d.d. 14 januari 2008 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Vaccinatie is één van de meest doeltreffende manieren om ziekte te voorkomen. Op die manier werden de pokken de wereld uit verdreven. En weldra is misschien ook polio hetzelfde lot beschoren, indien de internationale gemeenschap blijft volharden in de strijd ertegen.

Door vaccinatie zien we amper nog mazelen, tetanus, rubella, bof, …, in onze streken. In bepaalde streken in Europa waar men zeer weigerachtig staat tegenover vaccinatie (zoals in “the Bible Belt”, Nederland) duiken deze ziektes weer op.

Geheel onterecht staan sommige mensen sceptisch ten opzichte van vaccinatie.

Vaccinatie is doeltreffend en efficiënt zowel bij ons als in de gehele wereld. Naast het individuele voordeel is er ook zoiets als het gemeenschapsvoordeel.

Wanneer een kritische drempel bereikt wordt inzake het aantal vaccinaties, beschermt dat de gehele gemeenschap. Niet voor niets is men dan ook sterk geïnteresseerd in de dekkingsgraad inzake vaccinatie (couverture). Deze couvertures weerspiegelen ook voor een stuk de gezondheidszorg in een land.

Vaccinatie is een bevoegdheid van de gemeenschappen. Elke gemeenschap organiseert vaccinatieprogramma’s naar eigen inzicht. De Vlaamse Gemeenschap ontwikkelde daarenboven Vaccinnet zodat vaccins makkelijker te bestellen zijn door medici. Elke gemeenschap houdt ook cijfers bij inzake couverture. Deze cijfers worden dan internationaal doorgegeven via het federale luik (via het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid). Daarom beschikt het federale niveau normaliter over de verschillende cijfers tegelijk.

1. Wat is de dekkingsgraad voor volgende vaccinaties respectievelijk in Vlaanderen, Brussel en Wallonië, rekening houdend met en dus uitgesplitst volgens target-populatie: polio, difterie, tetanus, pertussis, haemophilus influenzae B, hepatitis B, hepatitis A, mazelen, rubella, bof, meningokokken C, ongeconjungeerd pneumokokkenvaccin, geconjungeerd pneumokokkenvaccin en influenza?

2. Zijn er reeds cijfers bekend omtrent rotavirusvaccinatie en de impact op hospitalisatieduur? Zo ja, wat is de dekkingsgraad voor dit vaccin respectievelijk in Vlaanderen, Brussel en Wallonië, rekening houdend met en dus uitgesplitst volgens target-populatie? En wat is de impact op de hospitalisatie in Vlaanderen, Brussel en Wallonië?

Antwoord ontvangen op 12 februari 2008 :

1. In elk gewest wordt regelmatig de vaccinatiegraad bij kinderen bepaald, op basis van enquêtes waarbij de methode aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) wordt gevolgd. De methode die wordt gevolgd is bijgevolg dezelfde in elk gewest; het enige verschil is de periodiciteit van de enquêtes (frequenter in Wallonië en Brussel), het jaar waarin de enquêtes werden uitgevoerd en de inclusie van bepaalde nieuwe vaccins in functie van het jaar van uitvoering van de enquête. De meest recente enquêtes werden in Vlaanderen uitgevoerd in 2005, en in Brussel en Wallonië in 2006.

I. Vaccins tegen polio, difterie, tetanus, pertussis, haemophilus influenzae B, hepatitis B, mazelen, rubella, bof, meningokokken C, geconjungeerd pneumokokkenvaccin :

De vaccinatiegraad wordt weergegeven in tabel 1. Ter informatie : de cijfers die doorgegeven worden aan de WGO zijn een gewogen gemiddelde van de gegevens van elk gewest (in functie van de doelgroep populatie in elk gewest). Deze methode werd goedgekeurd door de vertegenwoordigers van de administraties van de gemeenschappen en door de WGO.

Bemerk dat het geconjugeerde vaccin tegen pneumokokken (Prevenar) pas sinds 1 januari 2007 wordt terugbetaald.

II. Vaccin tegen hepatitis A :

Dit vaccin wordt niet aanbolen voor kinderen en de vaccinatiegraad wordt bijgevolg niet bepaald.

III. Ongeconjugeerd 23-valent vaccin tegen pneumokokken en het influenza vaccin :

Vaccinatie influenza

De vaccinatiegraad van influenza van de Belgische bevolking en de risicogroepen tijdens het seizoen 2006-2007 is niet concreet bekend, gezien er tijdens dit seizoen geen effectieve vorm van registratie of enquête werd uitgevoerd. Wel kan op basis van de verkoopscijfers voor 2006 de vaccindistributie geschat worden op 23 % voor de totale bevolking, maar de gegevens volgens gewest zijn niet gekend.

De meest recente gegevens om de vaccinatiegraad te bepalen bij de doelgroepen en volgens gewest zijn afkomstig van de Gezondheidsenquête door interview (WIV) van 2004 (doelgroep bepaald als volgt : personen van 65 jaar of ouder, of personen van 15 jaar of ouder met een specifieke chronische aandoening). De resultaten hiervan worden weergegeven in tabel 2. In 2004 wordt na standaardisatie voor leeftijd en geslacht, geen significant verschil in vaccinatiegraad vastgesteld tussen de diverse gewesten.

Deze schattingen sluiten aan bij de gegevens geregistreerd door de Huisartsenpeilpraktijken van het WIV tijdens de periode 2002-2004 : van de personen ouder dan 65 jaar was 61 % gevaccineerd in 2004. In de Gezondheidsenquête 2008 wordt de vaccinatie voor influenza opnieuw bepaald.

Vaccinatiegraad 23-valent pneumokokkenvaccin

De vaccinatiegraad bij personen van 60 jaar of ouder werd geschat door de Huisartsenpeilpraktijken van het WIV tijdens de periode 1993-2004. In tabel 3 wordt de vaccinatiegraad voor 2004 weergegeven. Na standaardisatie voor leeftijd wordt er een significant hogere vaccinatiegraad vastgesteld in Wallonië in vergelijking met Vlaanderen. Een mogelijke verklaring hiervoor is het verschil in aanbeveling door de wetenschappelijke verenigingen van huisartsen in deze periode, waarbij de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH) zich distantiëerde van de adviezen van de Hoge Gezondheidsraad en het verschil in media-aandacht voor het 23-valent pneumokokkenvaccin tussen Vlaanderen en Wallonië in deze periode (ref. 1). Momenteel volgt de Domus Medica (vroegere WVVH) de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad.

In de Gezondheidsenquête door Interview 2004 werd ook eenzelfde verschil vastgesteld tussen de gewesten met een lagere vaccinatiegraad in het Vlaams gewest (10 %) in vergelijking met het Brussels (15 %) en Waals gewest (15 %), bij de doelgroep van personen met verhoogd risico (60 jaar of ouder en 45 jaar of ouder met een specifieke chronische aandoening). Hierbij dient opgemerkt te worden dat deze cijfers waarschijnlijk een onderschatting zijn van de werkelijke vaccinatiegraad omwille van het zich minder goed herinneren van de vaccinatiestatus (over een periode van vijf jaar).

In de Gezondheidsenquête 2008 wordt de vaccinatie tegen pneumokokken opnieuw bepaald.

2. Momenteel is het nog te vroeg om over gegevens te beschikken betreffende de vaccinatiegraad tegen het rotavirus. Deze vaccinatiegraad zal worden bepaald bij de volgende enquêtes uitgevoerd door de gemeenschappen.

De hospitalisatiegegevens (MKG) na introductie van dit vaccin in de vaccinatiekalender (2007) zijn nog niet ter beschikking. Niettemin kan op basis van de preliminaire gegevens van het netwerk van peillaboratoria van het WIV — die zowel ziekenhuis als privé laboratoria bevatten — een daling in het aantal bevestigde gevallen worden verondersteld : in het eerste semester van 2007 werd een totaal van 3 916 gevallen gerapporteerd door het netwerk (preliminaire gegevens), in vergelijking met een gemiddelde van 8 333 gevallen voorafgaand aan de invoering van het vaccin (gemiddelde van 2001 en 2005). Deze daling vond vooral plaats in de leeftijdsgroep die voordeel ondervindt bij de vaccinatie (meer dan een jaar).