SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2019-2020 Zitting 2019-2020
________________
4 février 2020 4 februari 2020
________________
Question écrite n° 7-353 Schriftelijke vraag nr. 7-353

de Latifa Gahouchi (PS)

van Latifa Gahouchi (PS)

à la ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, et de l'Asile et la Migration

aan de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, en van Asiel en Migratie
________________
Centre fédéral d'expertise des soins de santé (KCE) - Étude sur la fermeture éventuelle de plusieurs maternités - Situation en Wallonie Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) - Studie over de eventuele sluiting van verschillende materniteiten - Toestand in Wallonië 
________________
Centre fédéral d'expertise des soins de santé
Région wallonne
maternité
établissement hospitalier
Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg
Waals Gewest
moederschap
ziekenhuis
________ ________
4/2/2020Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 5/3/2020)
25/5/2020Antwoord
4/2/2020Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 5/3/2020)
25/5/2020Antwoord
________ ________
Question n° 7-353 du 4 février 2020 : (Question posée en français) Vraag nr. 7-353 d.d. 4 februari 2020 : (Vraag gesteld in het Frans)

La question de la fermeture éventuelle de plusieurs maternités en Wallonie, une mesure prônée récemment par le Centre fédéral d'expertise des soins de santé (KCE) et, en l'état de mon information, «soutenue» par votre département, serait portée à l'ordre du jour de la prochaine Conférence interministérielle Santé publique, prévue en février 2020.

Le fait que le point sera discuté en Conférence interministérielle démontre la transversalité de la problématique, et donc également la compétence du Sénat dans cette matière.

Selon votre département, la fermeture de dix-sept petites maternités insuffisamment efficientes, comme le préconise le KCE, «constitue une opportunité pour d'autres domaines des soins de santé».

Je partage pour ma part le point de vue de votre collègue ministre wallonne Mme Morreale: «des soins accessibles et de qualité pour tous sont également une priorité.»

Ces soins sont d'ailleurs garantis, au niveau fédéral, par la loi organique. C'est bien là encore un élément qui rappelle la transversalité de la problématique.

Selon mes informations, seules deux maternités wallonnes n'atteindraient finalement pas le nouveau plafond de 557 accouchements par an fixé par le KCE.

Toujours selon Mme Morreale: «à ce stade, il ne s'agit que d'une étude. Aucune décision politique n'a été prise et aucun arrêté ministériel ne devrait être pris par un gouvernement en affaires courantes.»

Pouvez-vous confirmer ces dires et rassurer le secteur concerné, mais également l'ensemble des femmes qui ont ou auront recours à ces maternités?

Certes, le point sera porté prochainement à l'ordre du jour de la Conférence interministérielle Santé publique, mais j'aimerais cependant connaître l'état de la situation de ce dossier qui inquiète bon nombre de nos concitoyens.

 

De kwestie van de eventuele sluiting van verschillende materniteiten in Wallonië, die recent door het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) werd voorgesteld en die, voor zover ik weet, door uw departement wordt gesteund, staat naar verluidt op de agenda van de volgende Interministeriële Conferentie Volksgezondheid van februari 2020.

Dat dit punt wordt besproken op de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid toont aan dat het een transversale aangelegenheid is en dat de Senaat hiervoor bevoegd is.

Volgens uw departement is de door het KCE voorgestelde sluiting van zeventien kleinere materniteiten, die onvoldoende efficiënt zouden werken, een opportuniteit voor andere domeinen van de gezondheidszorg.

Persoonlijk deel ik de mening van uw Waalse collega, minister Morreale, dat toegankelijke en kwaliteitsvolle zorg ook een prioriteit is.

Die zorg wordt op het federale niveau trouwens verzekerd door de organieke wet. Ook dat is een bewijs van het transversale karakter van deze problematiek.

Volgens mijn informatie zouden uiteindelijk slechts twee Waalse materniteiten de nieuwe drempel van 557 bevallingen per jaar, die door het KCE wordt gehanteerd, niet halen.

Nog steeds volgens mevrouw Morreale, gaat het op dit moment nog maar over een studie. Er is nog geen politieke beslissing genomen en een regering in lopende zaken hoort daarover geen ministerieel besluit te nemen.

Kunt u dit alles bevestigen en de betrokken sector, maar ook de vrouwen die een beroep doen of willen doen op die materniteiten, geruststellen?

Dit punt zal weliswaar binnenkort besproken worden op de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid, maar ik had graag toelichting over de stand van zaken in dit dossier waarover nogal wat ongerustheid heerst bij de mensen.

 
Réponse reçue le 25 mai 2020 : Antwoord ontvangen op 25 mei 2020 :

Sur la base des critères proposés dans le rapport du Centre fédéral d’expertise des soins de santé (KCE) sur l'organisation des maternités en Belgique, dix-sept maternités (état des lieux en date d’avril 2019) pourraient être fermées. Ces critères portent sur l'efficacité: le KCE a calculé qu'au moins 557 accouchements doivent avoir lieu chaque année dans une maternité, afin de pouvoir réduire le coût par accouchement à celui des maternités les plus efficaces, et ce sans compromettre la qualité des soins. En outre, le critère d'accessibilité (temps d’arrivée en voiture de 30 minutes maximum voiture) s'applique. Huit des dix-sept maternités qui pourraient être fermées sur la base de ces critères se situent en Wallonie.

Les deux (au lieu de huit) maternités auxquelles il est fait référence sont basées sur les pages 11 et 12 du document suivant: http://nautilus.parlement-wallon.be/Archives/2019_2020/CRI/cri14.pdf. Depuis avril 2019, la maternité de Montigny-le-Tilleul est fermée, tandis que la maternité d'Eupen ne relève pas de la compétence de la Région wallonne. L'activité (en termes de nombre d'accouchements) par maternité a augmenté dans deux des huit maternités, pour atteindre plus de 557 accouchements.

Pour deux autres maternités, la remarque suivante est faite: «et deux autres, dans le cadre de la stratégie du réseau local régional que nous avons votée, seront triées selon les conditions d'isolement et pourront donc continuer à fonctionner si les critères du KCE sont suivis par le ministère fédéral». Cependant, on ne voit pas clairement pourquoi deux maternités supplémentaires représenteraient un temps d’arrivée supérieur à 30 minutes, lors de l'introduction de réseaux locorégionaux. Le temps d’arrivée de 30 minutes ne tient pas seulement compte des maternités d'un même réseau, mais de toutes les maternités.

Lors de l'application des critères proposés par le KCE, l'idéal serait d'utiliser les données les plus récentes. Concrètement, pour la Wallonie (Communauté germanophone comprise), cela signifie que cinq maternités peuvent être fermées: huit moins la maternité déjà fermée de Montigny-le-Tilleul moins deux maternités avec plus de 557 accouchements.

Op basis van de criteria die in het Federaal Kenniscentrum voor de gezondheidszorg (KCE) rapport over de organisatie van de materniteiten in België zijn voorgesteld, zouden zeventien materniteiten (stand van zaken april 2019) kunnen gesloten worden. Deze criteria hebben betrekking op de efficiëntie: het KCE berekende dat er in een materniteit jaarlijks minstens 557 bevallingen moeten plaatsvinden, om de kost per bevalling te kunnen verlagen tot die van de efficiëntere materniteiten, zonder dat daarbij de goede zorg in het gedrang komt. Daarnaast geldt het criterium van de toegankelijkheid (aanrijtijd van maximaal 30 minuten met de auto). Acht van de zeventien materniteiten die zouden kunnen gesloten worden op basis van deze criteria liggen in Wallonië.

De twee (in plaats van acht) materniteiten waarnaar verwezen wordt, zijn gebaseerd op blz. 11-12 in volgend document: http://nautilus.parlement-wallon.be/Archives/2019_2020/CRI/cri14.pdf. Sedert april 2019 is de materniteit van Montigny-le-Tilleul gesloten, en de materniteit van Eupen behoort niet tot de bevoegdheid van het Waals gGwest. De activiteit (in termen van aantal bevallingen) per materniteit is in twee van de acht materniteiten toegenomen tot meer dan 557 bevallingen.

Voor twee andere materniteiten wordt de volgende opmerking gemaakt: «et deux autres, dans le cadre de stratégie du réseau locorégional que nous avons voté, vont faire en sorte d'être dans les conditions d'isolement et donc de pouvoir continuer à fonctionner si les critères du KCE devaient être suivis par la ministre fédérale.» Het is echter niet duidelijk waarom twee extra materniteiten op meer dan 30 minuten aanrijtijd zouden komen liggen, bij de invoering van loco-regionale netwerken. De aanrijtijd van 30 minuten houdt niet enkel rekening met de materniteiten van hetzelfde netwerk maar met alle materniteiten.

Bij een toepassing van de door het KCE voorgestelde criteria wordt idealiter gebruik gemaakt van de meest recente gegevens. Concreet betekent dit voor Wallonië (mét inbegrip van de Duitstalige Gemeenschap) dat er vijf materniteiten kunnen gesloten worden: acht minus de reeds gesloten materniteit van Montigny-le-Tilleul minus twee materniteiten met meer dan 557 bevallingen.