SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2013-2014 Zitting 2013-2014
________________
23 octobre 2013 23 oktober 2013
________________
Question écrite n° 5-10177 Schriftelijke vraag nr. 5-10177

de Cécile Thibaut (Ecolo)

van Cécile Thibaut (Ecolo)

à la vice-première ministre et ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, chargée de Beliris et des Institutions culturelles fédérales

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen
________________
La ratification par la Belgique de la convention d'Oviedo De ratificatie door België van het verdrag van Oviedo 
________________
droits de l'homme
ratification d'accord
convention européenne
génie génétique
biochimie
biotechnologie
bioéthique
embryon et foetus
rechten van de mens
ratificatie van een overeenkomst
Europese Conventie
genetische genese
biochemie
biotechnologie
bio-ethiek
ongeboren vrucht
________ ________
23/10/2013Verzending vraag
20/11/2013Antwoord
23/10/2013Verzending vraag
20/11/2013Antwoord
________ ________
Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3894 Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3894
________ ________
Question n° 5-10177 du 23 octobre 2013 : (Question posée en français) Vraag nr. 5-10177 d.d. 23 oktober 2013 : (Vraag gesteld in het Frans)

La convention pour la protection des Droits de l'Homme et de la dignité de l'être humain à l'égard des applications de la biologie et de la médecine, dite convention d'Oviedo, énonce les principes fondamentaux applicables à la médecine quotidienne ainsi que ceux applicables aux nouvelles technologies dans le domaine de la biologie humaine et de la médecine

Cette convention actuellement signée par 35 pays membres du Conseil de l'Europe, et ratifiée par 29 d'entre eux n'est actuellement pas ratifiée, ni même signée, par la Belgique.

Il est dommageable que cette convention, véritable fondement pour la législation sur la problématique des rapports entre la dignité humaine, la biomédecine et les progrès en ce domaine, n'est pas appliquée en Belgique.

En effet, la convention d'Oviedo apporte nombres de balises intéressantes par exemple en matière de test génétique prédictif, d'interventions sur le génome humain ou encore en ce qui concerne la non-sélection du sexe d'un enfant.

Cette convention vient cette année de fêter ses 16 ans, il est aujourd'hui temps de prendre le train en marche en ratifiant cette convention, à l'image de la France en décembre 2011.

Madame la Ministre, envisagez-vous d'intervenir en faveur de la ratification de la convention d'Oviedo ?

Dans l'affirmative quels sont les délais envisagés ?

Dans l'infirmative, pour quelles raisons la Belgique, membre fondateur du Conseil de l'Europe, ne ratifie pas cette convention ?

 

In het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de waardigheid van het menselijk wezen met betrekking tot de toepassing van de biologie en de geneeskunde, het zogenaamde verdrag van Oviedo, worden de fundamentele beginselen geformuleerd die van toepassing zijn op de dagelijkse geneeskunde evenals op de nieuwe technologieën op het gebied van de menselijke biologie en de geneeskunde.

Het verdrag is momenteel ondertekend door 35 lidstaten van de Raad van Europa en geratificeerd door 25 ervan, maar België heeft het niet ondertekend, laat staan geratificeerd.

Het verdrag vormt het fundament voor de wetgeving inzake de verhouding tussen de menselijke waardigheid, de biogeneeskunde en de doorbraken op dat gebied. Het is daarom nadelig dat België dat verdrag niet toepast.

Het verdrag van Oviedo zet inderdaad talloze interessante bakens uit, bijvoorbeeld inzake voorspellend genetische onderzoek, ingrepen in het menselijk genoom of betreffende het verbod om het geslacht van een kind te kiezen.

Het verdrag vierde dit jaar zijn zestiende verjaardag en het is dus tijd om ons erbij aan te sluiten en het verdrag te ratificeren, zoals Frankrijk deed in december 2011.

Mevrouw de minister, overweegt u om de ratificatie van het verdrag van Oviedo te behartigen?

Zo ja binnen welke termijn?

Zo neen, waarom ziet België als stichtend lid van Europa af van de ratificatie van het verdrag?

 
Réponse reçue le 20 novembre 2013 : Antwoord ontvangen op 20 november 2013 :

La Belgique a participé activement à la négociation de la convention d’Oviedo de 1997 pour la protection des Droits de l'Homme et de la dignité de l'être humain à l'égard des applications de la biologie et de la médecine, et y a largement contribué. 

Cependant, en dépit de son importance et de ses qualités, la Belgique a fait le choix de ne pas la signer en raison de plusieurs divergences entre le texte de la convention et le droit belge. Notre législation est plus avancée sur divers points. 

Sur l’article 12 de la Convention vis-à-vis de l’article 68 de la loi du 6 juillet 2007 sur la procréation médicalement assistée (PMA) (loi spécifique vis-à-vis de la loi du 19.12.2008), l’article 12 de la convention est plus contraignant que l’article 68 de la loi sur la PMA. L'article 68 relatif aux embryons surnuméraires et des gamètes, permet exceptionnellement le diagnostic génétique préimplantatoire dans l'intérêt thérapeutique d'un enfant déjà né du ou des auteurs du projet parental.

Ensuite, l’article 18 de la convention d’Oviedo interdit de créer des embryons humains pour la recherche scientifique, alors que la loi belge du 11.05.2003 relative aux embryons in vitro le permet dans son article 4 dans certaines circonstances.

België heeft actief deelgenomen aan de onderhandeling van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de waardigheid van het menselijk wezen met betrekking tot de toepassing van de biologie en de geneeskunde, en heeft er in grote mate aan bijgedragen.  

Ondanks het belang en de kwaliteiten van de tekst heeft België er echter voor gekozen om het verdrag niet te ondertekenen omdat er verschillende afwijkingen zijn tussen de verdragstekst en het Belgisch recht. Onze wetgeving staat op verschillende punten verder. 

In verband met artikel 12 van het Verdrag ten aanzien van artikel 68 van de wet van 6 juli 2007 over de medisch begeleide voortplanting (mbv) (specifieke wet ten aanzien van de wet van 19 december 2008): artikel 12 van het verdrag is dwingender dan artikel 68 van de wet op de mbv. Artikel 68 betreffende de overtallige embryo's en gameten staat uitzonderlijk de pre-implantatie genetische diagnostiek toe in het therapeutisch belang van een al geboren kind van de wensouder(s).

Verder verbiedt artikel 18 van het verdrag van Oviedo om menselijke embryo's voor wetenschappelijk onderzoek te ontwikkelen, terwijl de Belgische wet van 11 mei 2003 betreffende de embryo's in vitro dat in haar artikel 4 onder bepaalde voorwaarden toestaat.