SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2008-2009 Zitting 2008-2009
________________
7 septembre 2009 7 september 2009
________________
Question écrite n° 4-4301 Schriftelijke vraag nr. 4-4301

de Paul Wille (Open Vld)

van Paul Wille (Open Vld)

au ministre des Affaires étrangères

aan de minister van Buitenlandse Zaken
________________
Argentine - Mexique - Politique en matière de drogue - Détention de marijuana et de cocaïne pour usage personnel Argentinië - Mexico - Drugsbeleid - Bezit van marihuana en cocaïne voor privégebruik 
________________
Argentine
Mexique
stupéfiant
toxicomanie
Argentinië
Mexico
verdovend middel
drugverslaving
________ ________
7/9/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/10/2009)
8/10/2009Antwoord
7/9/2009Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/10/2009)
8/10/2009Antwoord
________ ________
Question n° 4-4301 du 7 septembre 2009 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 4-4301 d.d. 7 september 2009 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les Argentins peuvent désormais détenir de petites quantités de marijuana pour leur usage personnel. C'est ce qu'a décidé la Cour suprême de justice argentine le mardi 25 août 2009.

Selon les juges, il est prévu dans la Constitution argentine que “tout adulte peut décider librement de son mode de vie sans que l'État puisse intervenir”. Les actions privées ne sont punissables que “si elles constituent un danger réel ou portent préjudice aux droits ou aux biens d'autrui.”

Quelques jours auparavant, le Mexique avait décidé de légaliser la détention de petites quantités d'héroïne, de marijuana et de cocaïne. Selon les autorités mexicaines, la répression de l'usage personnel de drogue requiert une mobilisation policière trop importante, qui se fait au détriment de la lutte contre la criminalité organisée. L'Amérique latine est le berceau des drogues comme la cocaïne. Au Mexique notamment, des milliers de personnes meurent chaque année à la suite de faits de violence liés à la drogue.

Le contexte ayant été brièvement esquissé, je voudrais vous poser ces brèves questions :

1. Ces informations sont-elles exactes?

2. Dans la négative, nos ambassades ont-elles vérifié en quoi consiste la nouvelle politique de ces pays en matière de drogue?

3. Que pense le ministre de cette évolution?

 

Argentijnen mogen voortaan kleine hoeveelheden marihuana voor privégebruik in bezit hebben. Dat heeft het Argentijnse Hooggerechtshof dinsdag 25 augustus 2009 besloten.

Volgens de rechters belast met de uitspraak is in de Argentijnse Grondwet vastgelegd dat “ iedere volwassene zelfstandig beslissingen kan nemen over zijn of haar levensstijl zonder dat de staat kan ingrijpen “. Privégedrag is alleen strafbaar “ als het een concreet gevaar oplevert of de rechten of goederen van anderen schaadt “.

Luttele dagen eerder besloot Mexico het bezit van kleine hoeveelheden heroïne, marihuana en cocaïne te legaliseren. Volgens de Mexicaanse autoriteiten kost de bestrijding van privégebruik van drugs te veel politie-inzet. Dit zou ten koste gaan van de strijd tegen de georganiseerde misdaad. Latijns-Amerika is de bakermat van drugs als cocaïne. Met name in Mexico sterven ieder jaar duizenden mensen door drugsgerelateerde geweld.

Gezien het korte voorgaande kader, kort volgende vragen:

1. Zijn deze berichten juist?

2. Zo neen, hebben onze ambassades gecheckt wat het nieuwe drugsbeleid is in deze landen?

3. Wat vindt de geachte minister van deze evolutie?

 
Réponse reçue le 8 octobre 2009 : Antwoord ontvangen op 8 oktober 2009 :

Argentine

1. Le 25 août 2009, la Cour suprême argentine a, à l’unanimité de ses sept membres, absous cinq personnes qui avaient été arrêtées pour possession de trois cigarettes de marihuana chacune. La Cour a jugé qu’elles n’avaient pas consommé de la drogue de façon ostentatoire et que cette consommation n’affectait pas de tierces personnes. La Cour suprême considère que, dans ces circonstances, la possession de marihuana pour consommation individuelle n’est pas un délit.

Pour argumenter sa décision, la Cour suprême a considéré que le § 2 de l’article 14 de la loi 23.737 du code pénal est inconstitutionnel. Ce paragraphe stipule que la peine sera d’un mois à deux ans de prison quand, étant donné la faible quantité de drogue en possession de l’utilisateur, il apparaît de manière non équivoque que la possession de drogue est destinée à un usage personnel. Or, ce paragraphe serait en contradiction avec la Constitution, qui protège, selon la Cour, la consommation de stupéfiants dans la sphère privée. L’article 19 de la Constitution stipule en effet que « les actions privées des hommes qui n’offensent en aucune manière l’ordre et la morale publics, ni ne portent préjudice à un tiers, relèvent de Dieu, et ne sont pas soumises à l’autorité des magistrats ».

Si, en principe, le jugement de la Cour s’applique uniquement au cas susmentionné, il fera évidemment jurisprudence et les tribunaux de niveau inférieur devront en tenir compte.

Dans son jugement, la Cour suprême se garde bien de définir un seuil de quantité de drogue autorisée pour « usage personnel », et ne se prononce pas non plus sur la marche à suivre en cas de consommation d’autres drogues. Il revient maintenant au législateur d’adapter la loi 23.737 mise en cause par la Cour suprême.

2. Sans objet.

3. Je suis d’avis que la décision de la Cour suprême va dans le bon sens puisqu’il permettra de mobiliser les ressources de la police argentine vers une criminalité plus grave (criminalité organisée, narcotrafic,…). Elle permettra, en outre, de diminuer la population carcérale déjà très importante dans ce pays.

Mexique

1. La Loi contre le petit Commerce de Stupéfiants (Ley contra el narcomenudeo), que le Congrès avait adoptée fin avril, a été publiée au Journal Officiel mexicain (Diario Oficial de la Federación ) le 20 août 2009. Si toute vente de stupéfiants reste interdite au Mexique, la simple possession pour un « usage strictement personnel et immédiat » de divers produits stupéfiants n'est plus punissable. Il s'agit des produits suivants et des quantités maximales autorisées pour la consommation: marijuana (5 grammes); opium (2 grammes); héroïne (50 milligrammes); cocaïne (500 milligrammes); métamphétamines (40 milligrammes) et LSD (0,015 milligramme). Ces mesures font partie d'un ensemble de mesures prises dans le but d'alléger le travail de la police et de la justice dans le cadre de la consommation privée, et de mettre les moyens libérés à la disposition de la lutte contre la criminalité organisée et les cartels de la drogue.

Outre la dépénalisation de la détention de petites quantités de drogue réservée à un usage personnel, la loi aborde pour la première fois la consommation de drogue comme un problème qui ressort également de la santé (publique). Elle établit une nette distinction entre les consommateurs et les personnes dépendantes d'une part et les dealers d'autre part.

2. Les ambassades sont tenues de rapporter toutes les avancées dignes d'intérêt quelles qu'elles soient.

3. Que les consommateurs de drogue ne soient plus considérés, au Mexique également, comme des criminels mais comme des personnes qu’il faut aider, et que la dépendance soit assimilée à une maladie représente une avancée positive. La non-poursuite des consommateurs de drogue pour détention de quantités minimes de drogue destinée à un usage personnel s'inscrit dans cette vision. Le choix des produits et des quantités maximales autorisés pour la consommation est une responsabilité propre à chaque gouvernement.

Argentinië

1. Op 25 augustus 2009 verleenden de zeven leden van het Argentijnse Hooggerechtshof met eenparigheid van stemmen gratie aan vijf personen die waren gearresteerd omdat ze ieder in het bezit waren van drie marihuanasigaretten. Het Hof oordeelde dat er geen sprake was van ostentatief gebruik van de drugs en dat het gebruik ervan geen schade berokkende aan derden. Het Hooggerechtshof beoordeelt het bezit van marihuana voor persoonlijk gebruik in deze omstandigheden niet als onrechtmatig.

Als argument voor zijn beslissing oordeelde het Hooggerechtshof dat § 2 van artikel 14 van wet 23.737 van het wetboek van strafrecht ongrondwettig is. Deze paragraaf bepaalt dat een gevangenisstraf van één maand tot twee jaar wordt opgelegd indien uit de beperkte hoeveelheid drugs die de gebruiker in zijn bezit heeft, ondubbelzinnig blijkt dat de drugs voor persoonlijk gebruik zijn bestemd. Deze paragraaf zou in tegenspraak zijn met de Grondwet die, volgens het Hof, het gebruik van verdovende middelen in de privésfeer beschermt. Artikel 19 van de Grondwet bepaalt inderdaad dat « het privégedrag van personen dat op geen enkele manier een schending van de openbare orde en de openbare zeden inhoudt en dat geenszins schade berokkent aan derden, onder de bevoegdheid van God valt en niet wordt onderworpen aan het gezag van de magistraten ».

De uitspraak van het Hof heeft in principe enkel betrekking op bovenvermelde zaak, maar zij geldt uiteraard als rechtspraak waarmee de lagere rechtbanken rekening dienen te houden.

In zijn uitspraak hoedt het Hooggerechtshof zich ervoor de drempel voor de hoeveelheid drugs die wordt toegelaten voor « persoonlijk gebruik » nader te bepalen. Het Hooggerechtshof spreekt zich evenmin uit over de te nemen stappen bij het gebruik van andere drugs. Het is nu aan de wetgever om wet 23.737, die door het Hooggerechtshof in vraag werd gesteld, aan te passen.

2. Niet van toepassing.

3. Ik ben van mening dat de beslissing van het Hooggerechtshof de goede richting uitgaat, in die zin dat ze het voor de Argentijnse politie mogelijk maakt zich te richten op de zwaardere criminaliteit (georganiseerde misdaad, handel in verdovende middelen, enz.). Bovendien zal deze beslissing leiden tot een verminderde bezetting van de gevangenissen, die in dit land zeer hoog ligt.

Mexico

1. De Mexicaanse Diario Oficial de la Federación publiceerde op 20 augustus 2009 de Wet tegen kleinhandel in drugs die het Congres einde april had aangenomen. Terwijl iedere verkoop van drugs in Mexico verboden blijft, wordt het loutere bezit voor “strikt persoonlijk en onmiddellijk gebruik” van verschillende soorten drugs niet langer strafbaar gesteld. Het gaat om de volgende stoffen en maximale gebruikershoeveelheden: marihuana (5 gram); opium (2 gram); heroïne (50 milligram); cocaïne (500 milligram); methamfetamines (40 milligram) en LSD (0,015 milligram). De maatregelen maken deel uit van een pakket dat bedoeld is om de taken van politie en gerecht in verband met privégebruik te verlichten en de vrijgekomen middelen in te zetten in de strijd tegen de georganiseerde misdaad en de drugkartels.

Naast het decriminaliseren van bezit van kleine hoeveelheden drugs voor persoonlijk gebruik, behandelt de wet druggebruik voor het eerst ook als een probleem van (volks)gezondheid. Er wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen gebruikers en verslaafden enerzijds en handelaren anderzijds.

2. De ambassades zijn ertoe gehouden over alle belangwekkende ontwikkelingen te rapporteren wat in dezen ook is gebeurd.

3. Voor zover druggebruikers vanuit een oogpunt van gezondheid ook in Mexico niet langer als criminelen worden gezien maar als hulpbehoevenden, en een verslaving als een ziekte is dit een goede ontwikkeling. Het niet vervolgen van druggebruikers voor het bezit van zeer kleine hoeveelheden drugs voor persoonlijk gebruik past in deze visie. De keuze van de stoffen en de maximale gebruikershoeveelheden is een verantwoordelijkheid van elke regering afzonderlijk.