(N.): Vraag gesteld in 't Nederlands (Fr.): Vraag gesteld in 't Frans
Een aantal Belgische vrouwen trad gedurende het afgelopen jaar in het huwelijk in Pakistan met een Pakistaanse man. De echtgenoten willen naar België komen om hier samen met hun Belgische vrouw een leven op te bouwen. Om in België te mogen verblijven op grond van hun huwelijksband met een Belgische vrouw, moeten zij de Dienst vreemdelingenzaken enkele documenten bezorgen, waaronder een gelegaliseerde huwelijksakte. Deze legalisatie van de akte dient te gebeuren door de Belgische ambassade, in dit geval die in Islamabad.
De verantwoordelijke op de ambassade, in dit geval de consul, mag deze legalisering enkel weigeren wanneer de documenten vals blijken te zijn. Hij mag niet oordelen of het om een schijnhuwelijk gaat of niet. Hij kan dit enkel signaleren aan de bevoegde instanties als hij dit vermoeden heeft.
Toch blijkt de consul systematisch te weigeren echte huwelijksakten te legaliseren, wellicht omdat hij van mening is dat het om een schijnhuwelijk gaat. Hij geeft aan de betrokkenen geen enkele uitleg over de reden waarom hij deze documenten niet aanvaardt. Wij zijn in ieder geval op de hoogte van de drie zaken die los staan van elkaar, maar die dezelfde ervaringen hebben met de Belgische ambassade in Islamabad. Door de onwil van de consul zijn deze mensen bijna een jaar gescheiden van hun echtgenoot.
Kan de geachte minister mij meedelen of de ambassadeur of zijn vertegenwoordiger het recht heeft om een echte huwelijksakte niet te legaliseren wanneer hij vermoedt dat het om een schijnhuwelijk gaat ?
Is de geachte minister op de hoogte van de problemen die zich voordoen in verband met de contacten tussen Belgen en de ambassade van Islamabad ?
Welke stappen zal de geachte minister zetten om een einde te maken aan de mogelijke bevoegdheidsoverschrijding van de consul en de slechte communicatie met de betrokkenen ?
Antwoord : Omwille van het enorme aantal valse Pakistaanse documenten dat al dan niet voor frauduleus gebruik in België aan onze ambassade te Islamabad ter legalisatie wordt voorgelegd, werd in november 1993 een administratief onderzoekssysteem uitgewerkt om de inhoud van deze Pakistaanse documenten zowel naar vorm als naar inhoud te controleren op hun echtheid. Hiermee volgt onze ambassade het voorbeeld van andere Westerse ambassades te Islamabad die identieke ervaringen hebben opgedaan en die de documentenfraude in het kader van de bestrijding van de mensenhandel actief aanpakken. Het gaat om onder andere Duitsland, Oostenrijk, Denemarken, Italië, Nederland en Zwitserland. Een onderzoek door de ambassades van de EU in Islamabad wees immers uit dat meer dan 96 pct. van de stukken ter legalisatie aangeboden niet authentiek waren.
A. Aard van de documenten die aan een administratief onderzoek worden onderworpen
Alle Pakistaanse documenten die ter legalisatie bij onze ambassade worden aangeboden, worden onderworpen aan een grondig voorafgaandelijk administratief onderzoek. Meestal gaat het om stukken van de burgerlijke stand, zoals akten van geboorte, overlijdensakten, huwelijksakten of scheidingsakten. Deze stukken worden meestal voorgelegd met het oog op het bekomen van een visum voor gezinshereniging na huwelijk, voor de regularisatie van een verblijfsstatuut in België, of voor het indienen van een nationaliteitsdossier. De ambassade van België te Islamabad beheert een vijfhonderdtal legalisatiedossiers.
B. De procedure
De aanvrager dient bij het aanbieden van een te legaliseren dossier voorafgaandelijk de som van 10 000 PKR (hetzij ongeveer 8 400 frank aan de huidige wisselkoers) te storten op de rekening van de ambassade. Dit bedrag stemt overeen met het ereloon van de raadsman die door de ambassade werd aangesteld om de inhoud van de voorgelegde documenten grondig te controleren op hun echtheid. De aanvrager krijgt een officieel ontvangstbewijs waarop de datum van ontvangst en het volgnummer van zijn dossier vermeld staat. De som die aan de ambassade werd betaald wordt onmiddellijk overgeschreven op een speciale renteloze rekening, geopend te Islamabad bij de « Grindlays Bank » op naam van de raadsman van de ambassade. Het gevraagde bedrag stemt overeen met wat in andere ambassades wordt aangerekend voor gelijkaardige controles.
Het eigenlijke onderzoek naar de echtheid van de stukken neemt gemiddeld één tot drie maanden in beslag, en is afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van het dossier, de binnenlandse afstanden, de al dan niet bekomen medewerking van de aanvrager(s) en de locale autoriteiten.
Indien het onderzoek uitwijst dat de voorgelegde documenten authentieke stukken zijn, zal de ambassade deze ambtshalve legaliseren en terugbezorgen aan de aanvrager. Een copie van het gelegaliseerde document zal worden overgemaakt aan de bevoegde Belgische instantie (de Dienst vreemdelingenzaken van het ministerie van Binnenlandse Zaken of de Dienst legalisatie van het ministerie van Buitenlandse Zaken of een andere).
Indien het onderzoek aantoont dat één of meerdere documenten vals zijn of werden vervalst, zal de ambassade zo snel mogelijk de betrokken Belgische instantie hiervan op de hoogte brengen. Naast de diensten van Binnen- of Buitenlandse Zaken zal de ambassade in bepaalde gevallen eveneens de rijkswacht of de procureur des Konings verwittigen die in het kader van onder andere de strijd tegen mensenhandel actie kan ondernemen tegen de vervalsers of hun medeplichtigen in België.
De ambassade is gemachtigd, op basis van een rondschrijven van de minister van Justitie en van de minister van Binnenlandse Zaken (Belgisch Staatsblad van 7 juli 1994), melding te geven waarom zij oordeelt dat de gevraagde legalisatie niet kan worden uitgevoerd.
Het komt echter de betrokken Belgische instantie te Brussel toe op basis van de resultaten van het onderzoek te beslissen al dan niet over te gaan tot het leveren van de gevraagde dienst. Verwerpt de betrokken instantie het dossier en krijgt de ambassade bijvoorbeeld geen toestemming van de Dienst vreemdelingenzaken om een visum voor gezinshereniging af te geven, dan wordt de aanvrager hiervan op de hoogte gebracht.
De bewering dat de ambassade te Islamabad systematisch weigert om echte huwelijken te legaliseren, is overigens ongegrond. De statistieken spreken dit tegen. Op 24 juni 1996 werden van de 435 ingediende huwelijksdossiers 70 gelegaliseerd.
Bij fraudevaststelling kan de periode tussen het voorleggen van een vals of vervalst document en de uiteindelijke beslissing echter meer dan zes maanden bedragen. De betrokkenen moeten er inderdaad rekening mee houden dat het onderzoek twee à drie maanden in beslag neemt in Islamabad en dat er nogmaals drie maanden kan verlopen voordat vanuit België de definitieve beslissing wordt medegedeeld. Graag had ik van het geachte lid vernomen welke drie gevallen « van geweigerde legalisaties » worden bedoeld. Uiteraard ben ik bereid rechtstreeks uitleg te geven over de behandeling van de bewuste gevallen zo naar precieze dossiers zou worden verwezen.
C. Opmerking over internationale huwelijken
Op het vlak van schijnhuwelijken heeft Pakistan een kwalijke reputatie. Het scenario is gekend : een Westerse vrouw, in sommige gevallen te goeder trouw, gaat een huwelijksverbintenis aan met een Pakistaan die reeds voorheen in Europa verbleef maar wiens verblijfssituatie niet kon worden geregulariseerd. Doorgaans gaat het om een verworpen aanvraag voor het bekomen van het statuut van politiek vluchteling, een illegaal of een slachtoffer van mensenhandel.
De man verblijft in Pakistan, of zo werd nog recent vastgesteld in enkele dossiers, verblijft al dan niet tijdelijk in Groot-Brittannië, huwt een vrouw met regelmatig verblijfsstatuut in België en scheidt dan van haar zodra zijn eigen persoonlijke verblijfssituatie in België werd geregeld.
Zo'n huwelijk werd meestal op een onregelmatige wijze afgesloten volgens Pakistaans recht.
Het komt ook voor dat enerzijds de voorgelegde huwelijksakte formele gebreken vertoont en dat anderzijds een vermoeden bestaat dat de akte slaat op een schijnhuwelijk. Daardoor kan in hoofde van sommigen onterecht de indruk ontstaan dat de legalisatie wordt geweigerd omdat het om een schijnhuwelijk gaat daar waar de legalisatie in feite wordt geweigerd omdat de akte niet authentiek is.
Dank zij het speciaal administratief onderzoekssysteem worden de onregelmatigheden thans tijdig vastgesteld en is onze ambassade gemachtigd de legalisatie formeel te weigeren. Recente ervaringen van de ambassade wijzen er bovendien op dat het invoeren van deze strenge controleprocedure, hoe weinig populair zij ook moge zijn bij de mala fide visumaanvragers, vruchten begint af te werpen.
De strenge procedure vormt dan ook een belangrijk onderdeel in de strijd tegen de mensenhandel.
D. Ondernomen actie om de voorlichting en de dienstverlening naar het publiek te verbeteren
Buitenlandse Zaken staat in dit dossier voor een dubbele uitdaging. Enerzijds moet de strijd tegen de mensenhandel met harde hand worden gevoerd. Anderzijds verlangt het publiek terecht een keurige voorlichting en een snelle afhandeling.
Om de dubbele taakopdracht nog beter te kunnen vervullen werd beslist de visadienst van de ambassade te Islamabad op personeelsvlak te versterken. Ook zullen voorlichtingsinitiatieven worden ontplooid naar de belanghebbenden evenals naar de bij deze problematiek betrokken instanties.