5-144 | 5-144 |
De heer Dirk Claes (CD&V). - Ik trek mijn gewone motie in.
De heer Karl Vanlouwe (N-VA). - Mevrouw de voorzitster, ik heb de diensten gemeld dat ik voorafgaandelijk een stemverklaring wilde afleggen. U herinnert zich dat er geen debat kon worden gehouden, maar dat er een stemverklaring zou zijn.
De N-VA wil meewerken aan een kernwapenvrije wereld, maar het debat moet dan ook verlopen in een constructieve en transparante sfeer. In de commissie kwamen de argumenten van alle partijen aan bod. Sommige waren voor, anderen tegen en nog andere, zoals de PS-fractie, waren volledig afwezig in het debat. Ik vraag me af waarom. Het ware goed geweest het standpunt van alle partijen te kennen, vooral van de grootste partij van de regering.
De N-VA bepleit de terugtrekking van de kernwapens uit België en Europa. De kernwapens moeten op termijn verdwijnen, maar daarvoor moeten we de medewerking krijgen van de grote partners, de Verenigde Staten en de overige NAVO-partners. Zonder duidelijke afspraken zal de solidariteit binnen het bondgenootschap immers ondergraven worden. Het bezoek van de Amerikaanse president Obama aan Brussel is een uitgelezen moment om de vraag tot terugtrekking ter sprake te brengen. Op 26 maart komt hij naar Brussel voor overleg met de Europese Unie, de NAVO en de federale regering. De regering moet aan de Amerikaanse president de politieke roep uit dit halfrond om de kernwapens van het Belgisch, maar ook van het Europees grondgebied te verwijderen, uitdrukkelijk kenbaar maken. Bovendien moet geijverd worden om het dossier van de kernontwapening opnieuw op de NAVO-agenda te plaatsen. Binnen de NAVO kan naar een oplossing worden gezocht om de kernwapens uit ons land en de andere Europese landen te verwijderen. Er moet naar een oplossing worden gezocht om tegemoet te komen aan de noden en de verzuchtingen van de landen die op dit ogenblik een consensus over de terugtrekking in de weg staan. Ik denk vooral aan wat er nu gebeurt in Oekraïne.
Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat er binnen de regering opnieuw verdeeldheid heerst over een defensiethema. Eerst was er de discussie over de opvolging van de F-16 en nu over de kernwapens. De motie van collega Anciaux was een soloslim. In deze discussie staat hij nagenoeg alleen. Geen van zijn collega's heeft hem tijdens het debat expliciet gesteund. Het dossier van de verwijdering van de kernwapens blijft een belangrijk en gevoelig onderwerp.
De voorzitster. - Uw spreektijd is voorbij, mijnheer Vanlouwe.
M. Philippe Mahoux (PS). - Je voudrais tout d'abord réagir à des propos tenus au sujet de mon groupe. C'est une sorte de fait personnel collectif ! (Rires)
Je pourrais compter les absences du président de la commission des Affaires étrangères et les signaler systématiquement en séance publique. Cela ne serait toutefois pas l'expression d'une bonne politique. Je ne le ferai donc pas. Par contre, les membres de mon groupe assurent souvent le quorum en commission des Affaires étrangères, ce qui est très positif.
J'en viens au fond du problème et donc à mon explication de vote.
D'abord, le président de la commission des Affaires étrangères vient de dire des contrevérités. Il n'y a pas d'ambiguïté quant à la motion. Nous souhaitions simplement la renvoyer en commission afin de vérifier s'il n'était pas possible d'obtenir un consensus. Cela n'a malheureusement pas été possible. Il ne s'agit toutefois pas d'une affaire de gouvernement pour le moment.
Ensuite, bien avant que le président de la commission des Affaires étrangères ne siège au Sénat, mon groupe avait déposé un texte relatif à l'interdiction des armes nucléaires dans notre pays.
Enfin, la motion pure et simple a été retirée et il est important que nous nous en tenions stricto sensu à la proposition de motion déposée par M. Anciaux, indépendamment de la valeur des amendements de M. Hellings.
M. Armand De Decker (MR). - Comme presque tous les partis en Belgique, le MR est favorable à la dénucléarisation de l'Europe et au plus bas niveau possible d'armement nucléaire. Cependant, nous considérons que c'est une question de solidarité au sein de l'Alliance atlantique et que les équilibres doivent se négocier au plus bas niveau possible. Cela implique que nous confirmions ici ce qui est contenu dans la déclaration gouvernementale, à savoir que la Belgique collabore aux efforts de réduction des arsenaux nucléaires tout en tenant compte, il va de soi, de l'équilibre et de la réciprocité.
M. Benoit Hellings (Ecolo). - L'adoption de cette motion serait particulièrement opportune, à l'heure où nous apprenons que des représentants de groupes militaro-industriels rodent dans les couloirs du département de la Défense, pour nous vendre des avions susceptibles d'être dotés d'armes nucléaires, qui plus est rénovées.
La motion de M. Anciaux, éventuellement amendée en fonction des derniers développements de ce dossier, serait particulièrement bienvenue dans un contexte qui nous offre enfin l'opportunité d'opposer aux Américains le caractère inutile, coûteux et dangereux de ces armes. Nous voterons donc cette motion.
Nous avons également déposé des amendements qui visent à répondre à la réalité géopolitique actuelle. Ces armes nucléaires n'ont rien à faire sur le sol belge.
Mme Vanessa Matz (cdH). - On sait que le nombre d'armes nucléaires présentes en Europe a fortement diminué depuis la fin de la guerre froide. Ces efforts de désescalade doivent être poursuivis. Mais la Belgique ne doit pas agir seule ; elle doit engager un dialogue avec les États-Unis et les partenaires de l'Otan, pour un démantèlement des armes nucléaires entreposées à Kleine-Brogel. Ces armes n'ont plus d'utilité stratégique et les démanteler serait un geste en faveur du désarmement nucléaire mondial.
Toutefois, la motion initiale de M. Anciaux contenait certaines demandes qui ne se basaient que sur une audition organisée à la Chambre et sur laquelle nous n'avions pas pu nous prononcer, et qui dès lors devaient faire l'objet d'un débat approfondi.
Mais nous avons également cosigné des amendements et sur cette base, nous pourrons voter la motion.
De heer Johan Verstreken (CD&V). - Ons amendement op de motie van de heer Anciaux heeft als doel het hele dispositief te wijzigen, zodat het tegemoetkomt aan de afspraken binnen het regeerakkoord. Tegelijkertijd is het een aanzet om binnen het NAVO-kader onderling overleg te plegen met als doel nucleaire ontwapening.
Mevrouw Freya Piryns (Groen). - Het is bizar dat zo goed als alle senatoren hun betoog beginnen met de uitspraak dat de kernwapens weg moeten uit ons land. Wij zijn het daar honderd procent mee eens. Het is echter jammer dat bij de meeste senatoren die uitspraak wordt gevolgd door een "maar". De kernwapens moeten uit België weg, maar nu nog niet; de kernwapens moeten uit België weg, maar we moeten nog rekening houden met heel wat punten die door de Amerikanen of anderen naar voren worden geschoven.
Wij durven ons wel rechtuit tegen die kernwapens uitspreken en zeggen dat die nutteloze en geldverslindende wapens liever vandaag dan morgen weg moeten. Wij zullen de voorliggende motie dan ook met overtuiging goedkeuren.
Ik roep alle partijen op om te stoppen met twee tongen te spreken. Veel parlementsleden zijn volop tegen kernwapens wanneer hun partij geen regeringspartij is. Ik denk aan oud-premiers de heren Dehaene en Verhofstadt en voormalig minister Claes. Veel politici spreken zich ronduit tegen kernwapens uit, maar eens ze in de regering zitten, durven ze plots niet meer zo ver gaan. Het wordt tijd om dat wel te doen.
Ik hoop dat de amendementen worden aangenomen en dat we - liefst met zijn allen - echt een vuist durven maken tegen kernwapens.
Mevrouw Nele Lijnen (Open Vld). - Het zou zeer naïef zijn om te denken dat door deze motie goed te keuren, alle problemen zijn opgelost.
Open Vld is ervan overtuigd dat een initiatief in NAVO-verband moet worden genomen. De motie is veel te populistisch. We zullen dan ook zeker tegen stemmen.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Op de aantijging van populisme wens ik niet in te gaan. Zoals iedereen weet, naderen de verkiezingen.
De heer Huub Broers (N-VA). - Inderdaad, ook voor u, mijnheer Anciaux.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik stel alleen vast dat de verkiezingen naderen.
De heer Huub Broers (N-VA). - Vraag maar eens aan Willy Claes wat hij ervan denkt ...
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Mevrouw de voorzitster, het is belangrijk om een signaal te geven. We moeten duidelijk maken dat ons land niet langer kernwapens op zijn grondgebied wil. Dat veronderstelt dat de regering onderhandelingen met de NAVO begint.
Ik heb er niet voor gepleit om ons uit de NAVO terug te trekken. Mocht een meerderheid dat willen, dan krijgt die mijn steun, maar dat is een andere discussie.
De kernwapens die in ons land zijn opgeslagen, hebben noch enige militaire, noch enige pacifistische betekenis. De modernisering van die kernwapens kan niet aan de orde zijn, want ze zou contraproductief zijn voor de wereldwijde ontwapening. Dat signaal willen we met de motie aan de regering geven.
De heer Huub Broers (N-VA). - Mevrouw de voorzitster, voor mij is het nu niet duidelijk of de heer Anciaux al dan niet zijn voorstel wijzigt. In de eerste zin staat immers ...
De voorzitster. - Mijnheer Broers, u krijgt alleen het woord voor een stemverklaring.
De heer Huub Broers (N-VA). - Mevrouw de voorzitster, het gaat niet om een detail. De heer Anciaux heeft zich voorstander verklaard van onderhandelingen met de NAVO ...
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Mevrouw de voorzitster, ik vraag het woord voor een persoonlijk feit.
Ik ga ervan uit dat de collega's kunnen lezen. Het laatste punt van de motie luidt als volgt: "Verzoekt de regering om binnen de NAVO onverwijld de onderhandelingen te starten over de afstoot van de Belgische kerntaak."
De voorzitster. - Dit was het laatste woord. Er is geen ruimte voor een debat. Niemand krijgt nog het woord. We gaan over tot de stemming.
(Stemming 12 werd geannuleerd.)
De voorzitster. - We stemmen over amendement 1 van de heer Hellings en mevrouw Piryns, dat luidt:
De consideransen aanvullen met een alinea, luidende:
"Overwegende dat er in mei 2007 door de Nuclear Planning Group van de NAVO een rapport is doorgegeven aan de Belgische politieke overheden, meer bepaald met betrekking tot de modernisering van de bommen van het type B61;"
Stemming 13
Aanwezig: 53
Voor: 15
Tegen: 38
Onthoudingen: 0
-Het amendement is niet aangenomen.
De voorzitster. - We stemmen over amendement 2 van de heer Hellings en mevrouw Piryns, dat luidt:
De consideransen aanvullen met een alinea, luidende:
"Overwegende dat deze modernisering niet beperkt blijft tot de simpele verlenging van de levensduur van de bestaande versie van de bommen maar dat het wel degelijk om een nieuwe bom gaat, die tot op heden geen deel uitmaakte van het grote kernarsenaal van de NAVO; dat de nieuwe wapens verbeterde nucleaire capaciteiten zullen hebben om hun doelen, dank zij diverse technologische ontwikkelingen, aan te vallen met meer precisie en minder radioactieve fall-out dan de B61-bommen die momenteel in Europa zijn opgesteld, wat deze wapens beter inzetbaar maakt; dat deze modernisering bijgevolg een schending inhoudt van de Nuclear Posture Review (NPR) 2010, die stelde dat de moderniseringsprogramma's voor de kernwapens geen ondersteuning zouden bieden bij nieuwe militaire missies en geen nieuwe militaire capaciteit zouden inhouden; en dat de modernisering tevens een schending inhoudt van de NAVO-doelstelling om de rol van kernwapens te verminderen;"
Stemming 14
Aanwezig: 52
Voor: 6
Tegen: 46
Onthoudingen: 0
-Het amendement is niet aangenomen.
De voorzitster. - We stemmen over amendement 3 van de heer Hellings en mevrouw Piryns, dat luidt:
De volgende woorden vervangen:
"Vraagt de regering om zich uit te spreken tegen de modernisering van de tactische kernwapens en er optimaal voor te ijveren om deze modernisering niet te laten plaatsvinden" vervangen door de woorden "Vraagt de regering om zich te verzetten tegen de modernisering van de tactische kernwapens en om het onderbrengen, manipuleren of transporteren van kernwapens op Belgisch grondgebied te verbieden".
Stemming 15
Aanwezig: 53
Voor: 6
Tegen: 38
Onthoudingen: 9
-Het amendement is niet aangenomen.
De voorzitster. - We stemmen over amendement 4 van de heer Hellings en mevrouw Piryns, dat luidt:
De laatste alinea van het dispositief aanvullen met de woorden:
"en om, in dit kader, het kernwapenvrij maken van België en Europa op de agenda te plaatsen van de NAVO-top van september 2014."
Stemming 16
Aanwezig: 52
Voor: 21
Tegen: 31
Onthoudingen: 0
-Het amendement is niet aangenomen.
De voorzitster. - We stemmen over amendement 5 van de heer Hellings en mevrouw Piryns, dat luidt:
Het dispositief aanvullen met een alinea, luidende:
"Indien er binnen de NAVO geen consensus wordt bereikt betreffende het kernwapenvrij maken van België, om onmiddellijk over te gaan tot een bilaterale dialoog met de Verenigde Staten met als doel de kernwapens van het Belgisch grondgebied te bannen, zoals Canada heeft gedaan aan het einde van de Koude Oorlog en Griekenland in 2001, zonder dat daar binnen de NAVO negatief gevolg aan is gegeven en precies op de manier als die waarop Duitsland en Turkije reageren nu ook hun F-16's vervangen moeten worden."
Stemming 17
Aanwezig: 52
Voor: 13
Tegen: 39
Onthoudingen: 0
-Het amendement is niet aangenomen.
De voorzitster. - We stemmen over amendement 6 van de heer Verstreken c.s., dat luidt:
Al de consideransen vervangen door wat volgt:
"Overwegende dat België pleit voor het revitaliseren en het eerbiedigen van het non-proliferatieverdrag via internationale initiatieven,"
Stemming 18
Aanwezig: 52
Voor: 28
Tegen: 23
Onthoudingen: 1
-Het amendement is aangenomen.
De voorzitster. - Amendement 7 van de heer Verstreken c.s. luidt:
Het hele dispositief vervangen door wat volgt:
"Vraagt de regering zich verder in te zetten voor het revitaliseren en het eerbiedigen van het non-proliferatieverdrag.
Verzoekt de regering op een besliste manier te ijveren voor internationale initiatieven met het oog op een verdere ontwapening - inbegrepen nucleaire - en voor een verbod op wapensystemen met een willekeurig bereik en/of die disproportioneel veel burgerslachtoffers maken."
-Dezelfde stemuitslag wordt aanvaard voor amendement 7 van de heer Verstreken c.s. Het amendement is dus aangenomen.
De voorzitster. - Wij stemmen over de geamendeerde motie, die luidt als volgt:
"De Senaat,
Gehoord de vraag om uitleg van de heer Bert Anciaux aan de vice-eersteminister en minister van Landsverdediging over `de modernisering van de kernwapens op de luchtmachtbasis van Kleine-Brogel' (nr. 5-3948);
Gelet op het antwoord van de betrokken minister;
Overwegende dat België pleit voor het revitaliseren en het eerbiedigen van het non-proliferatieverdrag via internationale initiatieven,
Vraagt de regering zich verder in te zetten voor het revitaliseren en het eerbiedigen van het non-proliferatieverdrag;
Verzoekt de regering op een besliste manier te ijveren voor internationale initiatieven met het oog op een verdere ontwapening - inbegrepen nucleaire - en voor een verbod op wapensystemen met een willekeurig bereik en/of die disproportioneel veel burgerslachtoffers maken."
Wij gaan over tot de stemming.
Stemming 19
Aanwezig: 53
Voor: 49
Tegen: 0
Onthoudingen: 4
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik vind het spijtig dat de motie is afgezwakt. De Senaat is blijkbaar niet in staat om met een duidelijk signaal aan de regering te laten verstaan dat het genoeg is geweest.
Mijn fractie heeft voor de motie gestemd omdat ze wel degelijk oproept tot ontwapening, maar ik heb me vanwege de afzwakking onthouden.
M. Benoit Hellings (Ecolo). - Je souhaite justifier mon abstention. Cette abstention n'est pas motivée par un appui au nucléaire mais vise à dénoncer la motion à l' « eau tiède » qui vient d'être adoptée. J'aimerais aussi dire à certains collègues qui montaient aux barricades il y a quelques mois pour demander la fin des armes nucléaires dans ce pays, qu'ils peuvent désormais quitter le Sénat « la queue entre les jambes ».
-De geamendeerde motie is aangenomen.