5-276COM | 5-276COM |
De voorzitster. - Ik stel voor deze vragen om uitleg samen te voegen. (Instemming)
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Het mediabericht dat de Europese Commissie vragen heeft bij de werking van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen kwam als een verrassing, althans voor mij toch. Het agentschap heeft zeker geen slechte reputatie en mag rekenen op vertrouwen en zelfs sympathie onder de bevolking. Dat is ook logisch, want het biedt waarborgen die ons beschermen tegen ongewenste en gevaarlijke gevolgen van voedselproductie en -behandeling.
De kritiek van Europa betreft een specifiek geval van Belgisch melkpoeder, dat besmet was met salmonella en naar Rusland werd geëxporteerd. Toen dat werd vastgesteld, engageerde het FAVV zich meteen om het probleem ten gronde op te lossen en soortgelijke problemen in de toekomst te voorkomen. Toch wordt deze aanpak door Europa fel gecontesteerd. Blijkbaar legde het FAVV het betrokken bedrijf een boete van 1 500 euro op en daarna nog eens eenzelfde boete toen bleek dat het enkele maanden later precies dezelfde overtreding beging.
Een meer uitgebreide controle op de werking van het FAVV bij elf andere bedrijven leidde tot nog meer kritiek. De Europese controleurs stelden allerlei overtredingen vast die het FAVV niet had opgemerkt.
In een eerste reactie zegt het FAVV dat de kritiek zich beperkt tot één casus en dat men niet mag veralgemenen. Deze interpretatie pro domo klopt echter niet echt met wat de Europese Commissie hierover communiceerde.
Bevestigt de minister dat de Europese Commissie kritiek uitte op de werking van het FAVV en dat deze kritiek breder en algemener is dan de casus met besmet melkpoeder die de bal aan het rollen bracht? Aanvaardt de minister de kritiek en kan ze de oorzaken aangeven van de niet afdoende controles en de disfuncties? Wat zal de minister op korte termijn doen om het probleem op te lossen?
Wat denkt de minister van de boete van 1 500 euro die het FAVV oplegde aan het bedrijf dat met salmonella besmet melkpoeder naar Rusland exporteerde? Staat deze boete in een billijke verhouding tot de grote schade die de export aanrichtte? Hoe evalueert de minister de boete van 1 500 euro die het FAVV aan datzelfde bedrijf gaf toen het enkele maanden later precies dezelfde fout maakte? Wat vindt de minister van de billijkheid van deze boete? Hoe verklaart de minister de recidive, alhoewel het FAVV bij de eerste overtreding waarborgde dat zoiets nooit meer zou gebeuren? Is dat geen bewijs van het slecht functioneren van het FAVV?
Mevrouw Veerle Stassijns (N-VA). - Inspecteurs van de Europese Commissie oordelen dat het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen talrijke problemen met de hygiëne in voedingsbedrijven niet opmerkt. De inspecteurs stelden bij elf controles van voedingsproducenten talrijke tekortkomingen vast die het FAVV zelf bij controles niet had opgemerkt en die al lang bestonden. Blijkbaar verlopen de autocontroles die voedselbedrijven op hun eigen producten uitvoeren, niet altijd goed en merkt het FAVV de tekortkomingen onvoldoende of zelfs niet.
Hoe komt het dat zoveel onregelmatigheden bij de voedselproductie in ons land ongemerkt de controles van het FAVV passeren? Hoe zal de minister er in de nabije toekomst voor zorgen dat de controles van het FAVV nauwkeuriger worden uitgevoerd, zodat onregelmatigheden meer en beter worden gedetecteerd?
Hoe zal de minister er in de nabije toekomst voor zorgen dat de controles van de voedselproducenten zelf nauwkeuriger worden uitgevoerd, zodat mankementen meer en beter worden gedetecteerd? Plant de minister daarover overleg met de sector?
Is de minister van plan het boetesysteem dat bedrijven bestraft die zich niet aan de regels houden, aan te passen? Zo ja, hoe ziet ze die aanpassing concreet?
Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Ik wil de sprekers eerst en vooral geruststellen. De goede naam van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen wordt niet aangetast door de vele verslagen van de inspecteurs van het Europees Voedsel- en Veterinair Bureau noch door een persartikel. In de commissies van Kamer en Senaat worden immers meer vragen gesteld over het feit dat het FAVV te streng en te repressief is, bijvoorbeeld over een sanctie die buiten proportie was of over het feit dat de medewerkers van het FAVV niet door de goede deur naar binnengegaan waren.
Het stemt me dan ook tevreden dat in deze commissie andere vragen worden gesteld. Dat biedt me de gelegenheid aan te tonen dat we in België een evenwicht bereiken. Daaraan moet permanent worden gewerkt, wat we doen door de risico's permanent te evalueren en op basis hiervan wijzigingen aan te brengen.
Het Voedsel- en Veterinair Bureau voert in de EU-landen verschillende inspecties per jaar uit. Het is uitzonderlijk dat in de verslagen op geen enkele tekortkoming wordt gewezen en geen enkele aanbeveling wordt gegeven. Getuige hiervan de website van de Commissie, waarop de sprekers kunnen vaststellen dat de verslagen voor andere landen soms vernietigend zijn.
Paradoxaal genoeg is het jongste verslag van het Voedsel- en Veterinair Bureau over een FAVV-inspectie in maart, waarin de procedures van de officiële controles worden geëvalueerd, over de hele lijn gunstig. Het verslag bevat zelfs geen enkele aanbeveling tot verbetering.
Het FAVV wachtte trouwens niet op de Europese inspecteurs om zelf een analyse uit te voeren. Het heeft enkele jaren geleden al een accreditatieprocedure uitgewerkt op basis van externe audits. Zo zijn de inspectiediensten na verschillende audits van BELAC, die onder meer werden uitgevoerd door buitenlandse auditors, geaccrediteerd op basis van de internationale norm ISO 17020. Het FAVV kreeg na een audit door AIB-Vinçotte International eveneens een ISO 9001-certificaat.
In het verslag waarnaar de sprekers verwijzen wordt kritiek gegeven op de tekortkomingen bij het autocontrolesysteem van sommige bedrijven, wordt opgemerkt dat een administratieve boete niet zwaar genoeg is en wordt beweerd dat het FAVV voor de inspectiefrequentie te veel rekening houdt met het gecertificeerd autocontrolesysteem van een bedrijf.
Er bestaat geen twijfel over dat het altijd mogelijk is verbeteringen aan te brengen, zowel met betrekking tot de werking van onze ondernemingen als van onze controlediensten. Daarom wordt trouwens na elk verslag van het Voedsel- en Veterinair Bureau een actieplan opgesteld dat door het FAVV nauwkeurig wordt opgevolgd.
De administratieve boetes, die wettelijk vastliggen, worden onafhankelijk vastgesteld door de daartoe bevoegde commissarissen. De bedragen zijn van dezelfde grootte als de boetes die rechtbanken in gelijkaardige zaken opleggen.
Het verslag van het Voedsel- en Veterinair Bureau en de journaliste vergeten te vermelden dat de certificering van het autocontrolesysteem en van de exportproducten van de zuivelfabrikant in kwestie gedurende meer dan twee weken werd opgeschort. Economisch is dat een veel zwaardere sanctie.
De commissarissen die de boetes vaststellen aan de hand van criteria zoals opgelopen risico's, recidive en verzet tegen controles zullen in de toekomst meer rekening houden met de grootte van het bedrijf, maar ze moeten uiteraard binnen de wettelijke marges blijven.
Voor mij zijn de resultaten van de meer dan 170 000 analyses op een totaal van meer dan 70 000 monsters die het FAVV jaarlijks neemt, belangrijker voor de bescherming van onze consumenten dan de inhoud van de verslagen. In 2012 was 97,1% daarvan conform de wetgeving.
Tot slot wil ik eindigen met een positieve noot. Op 21 november verklaarde de directeur van het Voedsel- en Veterinair Bureau: "The report highlights several significant shortcomings but it's important to keep in mind the generally good performance of Belgium in relation to control. I would hope that this particular report is an exception to an otherwise good record in Belgium."
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Het siert de minister dat ze zo fel ten strijde trekt voor de goede naam van het FAVV, die ik geenszins betwist, en er alles aan doet om duidelijk te maken dat het FAVV schitterend werk levert. Dat vind ik goed. Alleen is het jammer dat er dan zoiets fout loopt. Maar ook dat kan gebeuren. Mensen maken nu eenmaal fouten, zelfs in een zeer goed draaiend agentschap, maar we moeten die fouten kunnen beperken.
Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Ik ga niet akkoord met de term "fouten".
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik vind het niet abnormaal dat er wel eens een vergissing gebeurt, maar we moeten proberen dat te voorkomen. Ik ben blij dat het een grote uitzondering is, alleen begrijp ik dan niet waarom er bij recidive opnieuw een relatief belachelijke boete wordt opgelegd.
Mevrouw Sabine Laruelle, minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw. - Ik heb gezegd dat recidive één van de criteria is.
De heer Bert Anciaux (sp.a). - Ik stel alleen vast dat het bedrijf bij de eerste overtreding een boete van 1 500 euro boete kreeg, naast de andere sancties die de minister vermeldde. Wanneer het enkele maanden later dezelfde fout maakte, kreeg het dezelfde boete. Dat klopt niet. Op dat moment zou de boete fors hoger moeten zijn. Ik pleit niet voor superzware boetes, maar als een bedrijf twee keer in enkele maanden dezelfde grove fout maakt, moet dat ernstig worden bestraft. Dat is mijn enige opmerking. Verder ben ik blij dat de minister met heel veel overtuiging heeft duidelijk gemaakt dat het incident een uitzondering was.
Mevrouw Veerle Stassijns (N-VA). - Ik blijf de boete bij recidive een probleem vinden, maar gelukkig gaat het volgens de minister om uitzonderingen.
(De vergadering wordt gesloten om 16.05 uur.)